Các Hội Thánh Đông Phương cầu nguyện nhiều bằng icôn. Trong Hội Thánh Latinh khoa ảnh thánh thường không được hiểu đầy đủ trọn vẹn. Khi cầu nguyện trước một icôn với niềm tin và lòng sùng kính, chúng ta trải nghiệm một sự luân chuyển năng lượng, sự hiện diện thần linh. Năng lượng thần linh này nên được hiểu trong một cảm thức vật lý nhiệm mầu: vẻ trầm lắng trên icôn lan tỏa mãi và rọi sáng vào, làm bừng lên trong tim và trong tâm khảm thiêng liêng của ta. Sau đây 3 icôn, còn được gọi Linh Ảnh, chúng ta thường thấy:
Nói một cách vắn tắt, nhờ ý hướng muốn cầu nguyện và nhờ đời sống được dìm trong bí tích rửa tội, cho phép chúng ta tham sự vào sự hiện diện của Thiên Chúa. Quyền đặc ân này đưa chúng ta đến, có thể trải nghiệm được điều mà một vài tác giả linh đạo gọi là “không gian Thiên Chúa”– một ý niệm mô tả sự chuyển động của Thiên Chúa trong công trình sáng tạo và trong đời sống chúng ta. Phỏng theo Br. Daniel Korn, C.Ss.R - Bản dịch: Lm. P.X Trần Văn Quảng, C.Ss.R
Sách Giáo Lý GH Công Giáo số 1160 nói:
«Nghệ thuật ảnh Kitô giáo đã dùng hình ảnh để truyền đạt sứ điệp Phúc Âm mà Thánh Kinh vẫn truyền đạt cho ta bằng lời nói. Hình ảnh và lời nói soi sáng cho nhau:
"Để nói cách vắn tắt sự tuyên xưng đức tin của chúng tôi, chúng tôi bảo tồn tất cả các Truyền thống có ghi thành văn và không ghi thành văn của Giáo Hội, đã được truyền lại một cách không thay đổi cho chúng tôi. Một trong những truyền thống này là việc vẽ nên các hình ảnh phù hợp với việc giảng dạy về lịch sử Phúc Âm, vì chúng tôi tin rằng Thiên Chúa Ngôi Lời đã hoá nên người cách thực sự, chớ không phải chỉ có vẽ thôi: Điều này vừa hữu ích vừa sinh ích, bởi vì những sự soi sáng lẫn cho nhau thì nhất định có một ý nghĩa hỗ tương nhau" [Cđ Nicê (năm 787) COD. 111] »
Xin mời chúng ta cùng cầu nguyện với Icôn «Đức Kitô và bạn Ngài, Lm Mena».
Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần, chúng ta cùng ngắm nhìn.
«Đức Kitô và bạn Ngài, Lm Mena».
Icôn này được gọi là «Đức Kitô và bạn Ngài, Lm Bề Trên Dòng Tu Baouit – Ai Cập». Bức tranh vẽ trên gổ có lẽ lâu đời nhất trong các cổ vật Ai cập tìm được ngày nay, được trưng bày tại viện bảo tàng Louvre Paris. Có tài liệu nói thế kỷ VI- VII có tài liệu nói thế kỷ thứ VIII.
- Tình bạn: hợp nhất có thể, nhưng không phải bất cứ như thế nào.
Trong icôn này, hai nhân vật đứng kề bên nhau, rất giống nhau, nhưng cũng khác nhau; Chúa cao hơn cha Mena. Tình bạn nhận ra sự khác biệt ấy và làm càng ngày càng phong phú. Cạnh Chúa Kitô, thánh nhân cũng có hào quang nhưng chỉ bên Chúa Kitô mới có thánh giá cứu độ
- Tình bạn không độc quyền.
Hai nhân vật không đối diện, nhưng cùng nhìn một hướng.
Mặt rất trầm lặng, mắt mở to chào đón ta trong bình an. Tình bạn không duy nhất, nhưng cho đi và vòng trở về.
- Tình bạn nâng đỡ nhau.
Chúa Giêsu đặt tay trên vai bạn, không phải để giữ bạn lại, nhưng biểu hiện tình cảm dành cho nhau. Tình bạn đồng hành để sống tốt đẹp hơn.
- Tình bạn phải được trau giồi.
Tay người bạn trong tranh, chỉ Chúa Giêsu và chúc phúc Ngài. Chúc phúc ở đây có nghĩa biểu hiện tôn vinh và cảm tạ Thiên Chúa ban cho sự sống đầy dư. Lòng hảo tâm trong thế giới hoàn vũ là hoa trái của tình bạn.
- Người bạn thật sự.
Người môn đệ cầm trong tay một cuộn tài liệu, có lẽ trích đọan sách Tin Mừng, trong lúc Chúa Kitô cầm một quyển Sách Thánh thật to, trang hoàng bằng ngọc trai và đá quý.
Tình bạn Kitô đặt nền tảng trên giáo huấn Ngôi Lời. Trường của Chúa Kitô là người bạn chân thật nhất, trong ấy mọi tình bạn có thể triển nở.
Têrêsa Nguyễn Học Đạo (phỏng theo tập san Croire tháng 9-2019)