SENTIMENT AND SENTIMENTALISM
(Trích trong “Questions And Problems” của GM. Juan Hervas trang 295-302)
(Quỳnh Tín – Nguyễn Tiến Phạm lược dịch)
Tóm lược - 1. Giới thiệu. - 2. Triết học, đạo đức, tính duy cảm xúc tôn giáo. - 3. họ nói về cảmxúc trong các khóa Cursillo với ý nghĩa gì - 4. Duy cảm xúc không được trau dồi với sự lưu tâm tới tình cảm của con người mà nó nắm giữ một phần trong khóaCursillo. - 5. Cũng không có trong nội dung thần học của khóa. - 8. Tình cảmlà yếu tố thường tình tự nhiên của con người. - 7. Tình cảm trong đời sống nhân loại. - 8. Tình cảm trong cuộc sống đời thường cũng như trong đời sống tôn giáo. - 9. Rơi lệ trong khóa Cursillo có phải là do duy cảm xúc không? – 10. Kết luận.
1. Thỉnh thoảng nó lại được nói đến, - và nó vẫn tiếp tục được nói đến ở những nơi họ đang giới thiệu công việc của các Khóa Cursillo - rằng các khóa Cursillo, Kitô giáo có một cái gì đó mang tính duy cảm xúc, ở đó, cảm xúc, tâm lý, và sự nhiệt tình sốt mến của một nhóm người ấn tượng được khai thác và được đào xới tối đa. Họ đã thực hiện nó trong một bầu khí thuận lợi với sự trợ giúp của các phương kế tâm lý chắc chắn.
Chúng ta hãy bắt đầu bằng cách nói rằng, theo ý kiến khiêm hạ của chúng tôi, nhận định này hết sức sai lầm. Và chúng ta hãy cho họ biết thêm rằng họ đã nói những điều như vậy do bị đồn thổi, mà không biết những gì xẩy ra trong Khóa Cursillo, hoặc họ chưa tham khảo về những tài liệu phong phú và thuần nhất của Khóa. Hình như có vẻ họ cũng chưa ngồi lại để suy nghĩ về vai trò tình cảm trong cuộc sống của con người và thường nhầm lẫn cảm xúc với tình cảm được gọi là chính đáng, là yếu tố thường tình trong cuộc sống nhân loại.
Khi đây là một vấn đề quan trọng, và rất có thể nó được lặp đi lặp lại nhiều lần trên khắp các châu lục, chúng tôi phải nói lên sự quan tâm của chúng tôi, nhằm làm rõ ý tưởng và dĩ nhiên để loại bỏ mọi cảm xúc nguy hiểm trong sinh hoạt của các Khóa Cursillo Kitô giáo tương lai.
2. Họ buộc tội các Khóa Cursillo là duy cảm xúc vì họ không suy nghĩ một cách cụ thể về lãnh vực cảm xúc triết học là một nguyên lý thuộc về kiến thức, đòi hỏi một sự giải thích về tính chất phạm vi hoạt động có ý thức trong sự khác biệt giữa duy lý trí và thuyết ý chí, là một hiện tượng khởi nguồn từ những cảm xúc không phân tách được, nó cũng ngăn chặn sự hiểu biết và ý chí và làm méo mó tính chất chủ yếu của mọi hiện tượng tâm linh.
Họ chẳng có ý tưởng nào khi nói bóng gió về những người đa cảm đạo đức, họ cho rằng cảm xúc đạo đức có tính hiệu quả tối cao trong hoạt động thiết thực của con người.
Họ cũng chẳng có bất kỳ ý tưởng nào khi cho rằng trong các Khóa Cursillo đã thuyết giảng phần cảm xúc tôn giáo của triết gia Schleiermacher và các triết gia khác, là những triết gia cho rằng nguồn gốc duy nhất của tôn giáo là tình cảm, và rằng cuộc sống tôn giáo là một cái gì đó không hợp lý hoặc dựa vào siêu lý trí, nó phù hợp với cảm xúc khó tả hơn là động lực hợp lý từ sự hiểu biết. Cảm xúc tôn giáo có âm hưởng của nó trong những gì được gọi là thuyết hiện đại, nội tại và thực dụng.
Khi họ gán ghép tính duy cảm xúc đối với khóa Cursillos, là vì họ không nghĩ đến bất cứ điều gì như thế.
Họ không nghĩ rằng một việc như vậy, họ cũng không đủ năng lực. Nó đủ để đưa ra một cái nhìn vào thư mục vụ, trong đó giải thích toàn bộ khái niệm và phương pháp của các Khóa Cursillo Kitô giáo, và cần xem xét kỹ lưỡng một chút lịch sử của các Khóa từ khởi đầu.
Tại sao, sau đó, một số người lại cho rằng các Khóa Cursillo Kitô giáo là một phần mang tính duy cảm xúc?
3. Vấn đề đơn giản là sự biểu hiện thiếu suy nghĩ của một số người chỉ biết sơ sài về các Khóa Cursillo Kitô giáo. Họ nghe nói rằng cảm xúc, sự nhiệt tình, và đôi lúc, có cả nước mắt được tìm thấy trong các Khóa. Và họ kết luận một cách hồn nhiên rằng Cursillo là duy cảm xúc.
Từ ngữ duy cảm xúc từ môi miệng của những người buộc tội như vậy cũng biểu hiện một qúa trình tinh thần yêu mến Cursillo: những con người nhạy cảm như là đối tượng thụ động; với vài ý tưởng có sẵn; với một nền tảng thần học hạn hẹp và ít ỏi và cáo buộc sự xúc động mạnh mẽ như là chủ thể chủ động. Nhưng đây có phải là Cursillo không?
Hoàn toàn là không.
4. Về yếu tố con người trên những hoạt động của khóa Cursillo, nó đủ để gợi nhớ lại những chuẩn mực trong sự lựa chọn các ứng viên cho khóa Cursillo, điều đó cho thấy rằng đây không phải là vấn đề dành cho những người dễ xúc động. Chúng ta hãy nhớ lại 7 chỉ tiêu trong Cẩm Nang Lãnh Đạo: "Những người được chọn phải là người có khả năng, được công nhận có năng lực, tính cách mạnh mẽ, cân bằng và ảnh hưởng trong khu vực của họ, và bất cứ những gì đáp ứng cho lý do này đều có thể (như các quan chức chính phủ, các bác sĩ, dược sĩ, luật sư, giáo viên, Chủ tịch các đoàn thể giáo dân, tổ chức huynh đệ, các tổ chức dân sự, vv), những người lao động, công nhân, nhân viên và nhân viên văn phòng, những người được chọn là những người tạo được một năng lực nhất định ảnh hưởng đến những người khác, và những người thường được gọi là có phẩm chất lãnh đạo, phẩm chất tự biểu hiện qua uy tín mà bạn bè nhận ra nơi họ, lắng nghe và tôn trọng lời nói cũng như những quyết định của họ".
Như vậy cho thấy, chỉ đơn thuần dựa trên những tiêu chuẩn đã đề ra, rõ ràng là không có thắc mắc ở đây về những người có thể dễ dàng gây ấn tượng hoặc bị ảnh hưởng, mà, hoàn toàn trái ngược, các ứng viên được tìm kiếm, phải là những người có một cá tính mạnh mẽ, có năng lực ảnh hưởng và đảm lược hơn những người khác.
5. Đối với nội dung thần học trong Khóa Cursillo, phải biết rằng đây là một vấn đề nghiêm trọng đang được điều chỉnh, đã đến lúc để xem xét lại các cơ sở giáo lý của khóa Cursillo, mà chúng tôi đã giải thích trong thư mục vụ với tựa đề: Cursillo Kitô giáo, một khí cụ canh tân Kitô hữu, cũng như những trang viết về nó trong Cẩm Nang Lãnh Đạo. Các chân lý được giải thích trong khóa Cursillo không tạo thành một luận đề thần học hoàn chỉnh. Đó là điều chắc chắn. Thật vô lý để cố làm điều đó trong ba ngày. Nhưng nó đưa ra một tổng hợp sống động trong tín lý Công giáo ở khía cạnh tuyệt vời của học thuyết Nhiệm Thể: mầu nhiệm Chúa Kitô, về Ơn Sủng và về Giáo Hội.
Những người đọc những dòng này thường là những người không có thời giờ hoặc kiên nhẫn để quay về xem lại các thư mục mà chúng tôi giới thiệu, tôi xin vòng lại chứng từ của một giáo sư thần học tín lý, vị này đã bầy tỏ ấn tượng của ông sau khi tham dự một Khóa Cursillo.
Ông nói rằng khóa Cursillo là một "tóm lược tuyệt vời các tín điều Công giáo, nó không trình bày một cách lạnh lùng và trừu tượng, nhưng một cách thiết thực, sống động và liên tục; là thần học nhưng không đóng khung trong thể thức mơ hồ khiến nó không thể tiếp cận tới đa số các tín hữu , mà được đặt trong tầm với của tất cả mọi người, vì vậy nó đã dự phần vào cuộc sống của họ. Ấn tượng chung mà tôi có, (vị giáo sư tiếp tục) "là các Khóa đã không đưa ra qúa nhiều cũng không qúa ít sự khám phá về Tin Mừng; một khám phá vừa đủ, không qúa mệt vì ý nghĩa của ngôn từ, nhưng đặt ra trước mắt sự tráng lệ, những ý nghĩa đích thực của Kitô giáo, đúng như vậy, với tất cả sự phong phú, sự đẹp đẽ, và kết quả của nó. ... Tôi không nghĩ rằng các Khóa là một cái gì đó mang tính duy cảm xúc không hàm chứa nội dung tín lý, mà ngược lại. Tôi có thể kết luận rằng những tình cảm sinh ra bởi những ý tưởng đã được giải thích, đó là, mọi tình cảm được sinh ra một cách chính xác từ viễn ảnh diệu kỳ của Kitô giáo chân chính."
6. Với sự trân trọng các nguồn lực được sử dụng trong các khóa Cursillo đối với việc giảng dạy hiệu quả về những chân lý này, đủ để nhận ra sự đơn giản giữa các khái niệm chung của sự duy cảm xúc và tình cảm. Trong khóa Cursillo tình cảm được bồi dưỡng và được ứng dụng, nhưng không phải là thái độ chỉ mang tính duy cảm xúc, mà nó được kiểm soát bởi sự hiểu biết và phá hủy nguyện vọng của từng cá nhân. Tình cảm được ứng dụng theo chỉ số đo lường và tầm vóc của nó, lưu tâm đến sự phức tạp về tình trạng ý thức, đối với đa số, là sự hiểu biết vào ngay lúc đó, tình cảm và ý muốn, trong các mối quan hệ cần thiết, hợp lý và tự nhiên theo tính năng con người giữa họ và những ảnh hưởng qua lại của họ với nhau.
7. Khóa Cursillo hóa ra là, như người ta thường nói, một đời sống Kitô giáo cơ bản, trong đó nhất thiết phải bao gồm những thứ để trở nên ảnh hưởng và có những hậu quả lâu dài qua sự đóng góp tình cảm của con người.
Tình cảm là đường chỉ may giữa linh hồn và thể xác, Montaigne nói: Nó làsự kết cấu thiết yếu trong con người chúng ta, và hoàn toàn đi vào kế hoạch của Thiên Chúa, dựa trên sự liên kết đích thựcgiữa tâm hồn và thể xác, với yếu tố hình thức chiếm ưu thế,nhưngcó một ảnh hưởng sâu sắc của cái sau trên cái trước. Tình cảm của con người tạo thành một hệ thống thúc đẩy, phức tạp và rất phong phú, mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta, để chúng ta có thể làm theo những mệnh lệnh của lý trí một cách hiệu quả và liên tục.
8. Tôn giáo không bóp nghẹt tình cảm. Tôn giáo làm dịu dàng, hướng tới và dẫn vào tình cảm. Tình cảm đến để giúp đỡ cho ý tưởng đạo đức. Một số tình cảm rất đạo đức, mạnh mẽ và rất đẹp. Khi sự hiểu biết đi theo con đường của sự thật và sự thiện, thì những tình cảm cao quý và tinh khiết góp phần cho sức mạnh và sức sống, chỉ những tình cảm ti tiện và đồi trụy mới có thể xui khiến đến chỗ không hiểu biết ngay thẳng. Thật không hão huyền khi triết gia Balmes nói rằng, với sự đối kháng khôn ngoan của những tình cảm tốt lành chống lại điều xấu xa, phần nhiều mầm mống của cái ác mà tâm hồn con người ẩn náu là sự êm ái nhẹ nhàng và sự hiệu lực bị suy giảm; và con người thì sự đạo đức chẳng hề liên tục trở thành nhạy cảm.
Chắc chắn là chúng ta phải loại bỏ tôn giáo hoàn toàn mang tính tình cảm; nhưng nó cũng là một sai lầm để tìm cách nuôi dưỡng một tôn giáo không có tình cảm. Bác ái, sám hối, cầu nguyện chắc chắn không phải vấn đề của tình cảm; nhưng điều này không có nghĩa là bác ái thật sự, sám hối thật sự, cầu nguyện thật sự lại bị tước đoạt đi tình cảm.
• Sự hiểu biết và ý chí tạo ra yếu tố đầu tiên, nhưng ảnh hưởng tự nhiên của nó sẽ luôn luôn dẫn đến sự nhạy cảm, nếu không có những chướng ngại bên ngoài ngăn chặn. Có một ảnh hưởng lẫn nhau giữa tư tưởng, tình cảm và ý chí. Và nó cũng đã chứng minh rằng sự nhạy cảm là một lực kéo không chỉ tạo điều kiện cho sự quyết tâm của ý chí, mà cũng thường kéo theo sự hiểu biết bản thân, đặc biệt là ở nơi một người nào đó - chúng ta có thể nói phần lớn con người – sự suy nghĩ không phải là thuần túy hợp lý. Vì vậy mà rất nhiều điều quan trọng được đưa ra trong phương pháp sư phạm để giáo dục và kiểm soát cảm xúc trong đời sống tôn giáo và đạo đức của con người.
Phần còn lại, những chấn động tình cảm của chúng ta đáp ứng cho nhu cầu rất tự nhiên của con người cũng như những vấn đề tôn giáo.
Một cái gì đó khá khác biệt là ưu thế về cảm giác trong cuộc sống của con người, khiến nó đặt sự chỉ đạo của nó theo cảm hứng riêng của tình cảm, giống như sự âu yếm, cảm xúc, niềm vui, ảo giác, tức giận, phẫn nộ, vv… Đưa con người tới sự xót thương chỉ với tình cảm là xô đẩy một con tàu vào giữa cơn sóng gió mà không có tài công. Đặt hạnh kiểm của con người theo cảm hứng riêng của tình cảm là bị lên án dẫn nó tới sự bất động và sẽ trở nên tầm thường, vô đạo đức và tai họa.
Vì lý do này, chúng tôi đã nói trong thư mục vụ của chúng tôi về các Khóa trong Kitô giáo rẳng, chủ nghĩa cực đoan, sự mất cân bằng và thiếu cân đối không phù hợp trong lĩnh vực này, tình cảm chỉ được sử dụng một cách chừng mực và với mức độ thích đáng theo các tiêu chuẩn, tránh sử dụng quá nhiều tình cảm, mọi hình thức giả tạo và tất cả những gì kịch tính và thiếu tự nhiên. "Xúc cảm, và bầu khí sốt mến phải do từ hiệu ứng tự phát của các khái niệm thích hợp và giải trình của vấn đề .... Trong diễn thuyết, giọng nói, sự lựa chọn từ ngữ, sựbiểu hiện trên khuôn mặt, cử chỉ, không có lý do gì không cho phép mình nói chuyện với những cảm giác, giống như một người mẹ cảnh báo hoặc răn bảo con của mình, hoặc nói với chúng về một cái gì đó dễ thương. "
Nhưng điều này không loại trừ một bàn tay mạnh mẽ để cắt xén các phân nhánh vô dụng hoặc ràng buộc hầu đặt mọi thứ dưới sự chỉ đạo của lý trí.
9. Đôi khi có những người khóc trong khóa Cursillo. Có phải đây là duy cảm xúc không?
Một giám mục tham dự Khóa Cursillo đã nói: "Tôi không muốn khóc, nhưng những giọt lệ đã trào ra trong mắt tôi."
Có phải là những giọt nước mắt xúc cảm của Giám Mục không? Ngài đã chẳng bao giờ có thể nói về sự tội hoặc về những người tội lỗi mà không rơi lệ. Có phải là tiếng thở dài thoát ra từ lồng ngực khi ngài thực hiện theo cách nặng tính duy cảm xúc không? Đó có phải là duy cảm xúc khi những giọt nước mắt rơi lả chả trên áo lễ khi ngài cho rước Mình Thánh và chiêm ngắm sự tụ tập vui mừng của các tín hữu về nhà tạm không?
Có phải xúc cảm sâu lắng phát sinh tự nhiên nơi tâm hồn của Thánh Phanxicô Assisi là duy xúc cảm không? Những gì vị giám mục từng giải thích trong bài nói về sự xúc cảm trung thực của ngài :.. "Những con chim đang hót trong rừng, tôi bắt đầu khóc "ôi những con vật nhỏ bé đáng thương", tôi nói với chính mình, “Thiên Chúa đã tạo ra các bạn để hót và các bạn hót... Ôi, nó đã được tạo ra để yêu mến Thiên Chúa, chứ không yêu Ngài!”
Các trang trong cuốn nhật ký của Thánh I-Nhã có đầy đủ các tài liệu liên quan đế nước mắt của ngài, "những giòng nước mắt dữ dội", "những tiếng nức nở và những giòng lệlăn dài", rơi từ đôi mắt của ngài trong ký ức, khi cầu nguyện, trong Thánh Lễ, với một sự phấn khích mà ngài mô tả vào một dịp, khi ngài nói: "Tôi cảm thấy một sự thúc đẩy để tới trình diện trước mặt Chúa Cha, và tôi đã đi, tóc tôi dựng đứng, một sự chuyển động ấm áp rất đáng chú ý đến vớitoàn cơ thể của tôi, và hậu quả đối với cảm nhận này, là nước mắt tôi tuôn trào cùng với lòng sùng kính mãnh liệt. Đọc lại và suy nghĩ thấy nó tốt để viết ra, một lòng sùng kính dịu êm đã đến với tôi không phải không có nước mắt; sau này, nhớ lại những ân sủng nhận được đã có cả lòng sùng kính dịu êm"
Những gì Thánh I-Nhã muốn khuấy động trong những suy niệm cụ thể về Linh Thao của ngài thì không phải là một tình cảm ủy mị. Ngài yêu cầu nỗi đau xót, nỗi buồn phiền và sự xấu hổ, "bởi vì tội lỗi của tôi, mà Chúa chúng ta sẽ đi đến khổ hình của Ngài” cũng như khi ngài nói:" Và ở đây bắt đầu với một sự thúc đẩy to lớn để phấn đấu để đau buồn, ta thán, than thở và đồng thời tiếp tục gắng sức qua các điểm khác mà theo ngài đề nghị: "Điều thứ ba là hỏi xem tôi muốn gì, ơn sủng riêng biệt trở thành một đòi hỏi trong sự khổ hình, đau khổ với Chúa Kitô, ai tràn ngập nỗi buồn, nỗi thống khổ với Chúa Kitô trong sự đau khổ, nước mắt đối với sự đau đớn cùng cực mà Chúa Kitô đã chịu chết cho tôi.'
Chắc chắn trong khóa Cursillo một người không thể chiêm ngưỡng sự gặp gỡ Chúa Kitô, khám phá ra Ơn Sủng của Thiên Chúa, mầu nhiệm của Giáo Hội với một trái tim bằng đá và hoàn toàn không cảm giác!
10. Việc đặt những sự việc ở vị trí của nó với những ý tưởng rõ ràng, việc ứng dụng và bồi dưỡng cảm giác trong hoạt động của con người, đặc biệt trong lãnh vực tôn giáo và đạo đức, có vị trí thích hợp và cần thiết của nó, lưu giữ, trong tất cả mọi thứ, một ý thức về ý nghĩa, sự cân xứng và đẳng cấp của các giá trị.
Vậy thì, không có duy cảm xúc trong các Khóa Cursillo Kitô giáo, mà chỉ có sựứng dụng hợp lý và bình thường theo tình cảm con người mà thôi.