"Từ trong cõi chết, ngươi hãy đứng lên và Chúa Ki-tô sẽ chiếu sáng trên ngươi."
Trích thư Thánh Phao-lô Tông Đồ gửi tín hữu Ê-phê-sô.
8 Xưa anh em là bóng tối, nhưng bây giờ, trong Chúa, anh em lại là ánh sáng. Vậy anh em hãy ăn ở như con cái ánh sáng;
9 mà ánh sáng đem lại tất cả những gì là lương thiện, công chính và chân thật.
10 Anh em hãy xem điều gì đẹp lòng Chúa.
11 Đừng cộng tác vào những việc vô ích của con cái bóng tối, phải vạch trần những việc ấy ra mới đúng.
12 Vì những việc chúng làm lén lút, thì nói đến đã là nhục rồi.
13 Nhưng tất cả những gì bị vạch trần, đều do ánh sáng làm lộ ra;
14 mà bất cứ điều gì lộ ra, thì trở nên ánh sáng. Bởi vậy, có lời chép rằng:
Tỉnh giấc đi, hỡi người còn đang ngủ! Từ chốn tử vong, trỗi dậy đi nào!
Đức Ki-tô sẽ chiếu sáng ngươi!
« Tỉnh giấc đi, hỡi người còn đang ngủ! Từ chốn tử vong, trỗi dậy đi nào! Đức Ki-tô sẽ chiếu sáng ngươi! » Đây là một đoạn thánh ca rất thường nghe trong phụng vụ các Lễ Rửa Tội. Câu này không do Thánh nhân viết ra vì ngài nói « Bởi vậy, có lời chép rằng ». Lời ngài nói « Bởi vậy… » làm cho tôi nghĩ rằng đây chỉ là cách dẫn giải bài thánh ca. Dường như thể sau buổi lễ Rửa Tội, có ai đó đến đặt vài câu hỏi với nhà thần học đang phục vụ. Nhà thần học đó chính là Thánh Phao-lô. Các câu hỏi, đại để như các lời bài hát trong Lễ Rửa Tội có ý nghĩa gì thế ? Và Thánh Phao-lô trả lời…
Với Bí tích Rửa Tội của bạn, một đời sống mới bắt đầu, một đời sống hoàn toàn đổi mới: bạn trở nên một cây vừa mới trồng (nghĩa chữ tân tòng theo tiếng Hy-lạp) căn bản đã đổi mới so với cái gốc được ghép. Mỗi mùa xuân tôi lại được chứng kiến thực dụng của sự kiện này: mỗi năm trong vườn nhà tôi, cây đỗ quyên trổ hoa đỏ thắm trên một gốc được ghép, gốc ấy là loại đỗ quyên hoa tím. Dĩ nhiên qua màu hoa, rất dễ phân biệt đâu là hoa từ cây mới được ghép và đâu là chồi không được mong đợi từ gốc cây ghép.
Thánh Phao-lô nói: đối với phép Rửa Tội cũng giống hệt như thế: hoa trái của cây mới - hiểu là người được Rửa Tội - là những việc trong ánh sáng. Trước khi ghép (bí tích Rửa Tội), bạn là bóng tối, hoa trái của bạn là việc trong bóng tối. Cũng như việc xảy ra làm cho các chồi hoa tím gốc cây đỗ quyên lại đâm ra, bạn bị cám dỗ trở lại những việc trước kia; lúc bấy giờ điều quan trọng là phải biết nhận ra.
Đối với Thánh Phao-lô, thật đơn giản: hoa trái của cây mới là tất cả những gì là nhân từ, công lý và bác ái. Ngược lại những gì không phải là nhân từ, công lý và bác ái là những cái chồi không mong muốn của cái gốc cây cũ. Thế nhưng ai có thể cho bạn sanh ra hoa trái của ánh sáng ? Chúa Giê-su Ki-tô, vì Ngài là tất cả những gì nhân từ, công lý và bác ái. Cũng như một cây cần được ánh sáng để trổ hoa trái, bạn hãy hưởng ánh sáng của Ngài. Lời bài hát nói rõ vừa là kỳ công Chúa Ki-tô và vừa là sự tham gia của con người: « Tỉnh giấc đi, …trỗi dậy đi nào! » (c11). Điều thỉnh nguyện cầu xin là sự tự do con người. « Đức Ki-tô sẽ chiếu sáng ngươi! » chỉ có Ngài mới làm được. Đối với Thánh Phao-lô cũng như đối với các ngôn sứ Cựu Ước, ánh sáng là một ân huệ của Chúa. Và vì thế nói rằng « Đức Ki-tô sẽ chiếu sáng ngươi! » là muốn nói hai điều. Thứ nhất Đức Ki-tô là Thiên Chúa; điều thứ hai là cách duy nhất sống hài hòa với Thiên Chúa là sống cụ thể trong công lý, nhân từ và bác ái. Như Đức Giê-su nói: « Không phải chỉ nói lạy Chúa, lạy Chúa… » mà thực thi thánh ý Chúa Cha, Ngài luôn quan tâm đến con cái Ngài. Thì đây, dĩ nhiên Thánh Phao-lô chắc chắn còn nhớ bài bất hủ của tiên tri I-sa-i-a, trong chương 58: « Nếu ngươi loại khỏi nơi ngươi ở gông cùm, cử chỉ đe doạ và lời nói hại người, (Thánh Phao-lô gọi là những việc làm tối tăm) 10 nếu ngươi nhường miếng ăn cho kẻ đói, làm thoả lòng người bị hạ nhục, thì ánh sáng ngươi sẽ chiếu toả trong bóng tối, và tối tăm của ngươi chẳng khác nào chính ngọ » Hay là: (Is 9b-10) «7 Chẳng phải là chia cơm cho người đói, rước vào nhà những người nghèo không nơi trú ngụ; thấy ai mình trần thì cho áo che thân, không ngoảnh mặt làm ngơ trước người anh em cốt nhục? 8 Bấy giờ ánh sáng ngươi sẽ bừng lên như rạng đông, » (Is 58, 7-8)
Chúng ta được mời gọi phản chiếu vinh quang của Chúa, ánh sáng của Chúa. Như Thánh Phao-lô nói trong thư thứ hai gửi tín hữu Cô-rin-tô: « Tất cả chúng ta, mặt không che màn, chúng ta phản chiếu vinh quang của Chúa như một bức gương; như vậy, chúng ta được biến đổi nên giống cũng một hình ảnh đó, ngày càng trở nên rực rỡ hơn, như do bởi tác động của Chúa là Thần Khí. » (2Cr 3, 18). Chữ phản chiếu nói lên rõ chính Chúa Ki-tô là ánh sáng, làm cho chúng ta phản chiếu ánh sáng của Ngài. Phản chiếu ánh sánh của Chúa Ki-tô là sứ vụ của mọi người đã nhận phép Rửa: vì thế trong lễ Rửa Tội người tân tòng nhận một ngọn nến thấp từ nến Phục Sinh và mỗi lần tưởng niệm tuyên xưng đức tin vào đêm Phục Sinh.
Nhưng luôn luôn ơn gọi ấy mang một sứ vụ. Thánh Phao-lô nói trong thư gửi tín hữu thành Phi-líp-phê: « 14 Anh em hãy làm mọi việc mà đừng kêu ca hay phản kháng.(câu này Thánh nhân ngụ ý nhắc lại những lời « phản kháng », tức là thiếu lòng tin của người Do Thái trong sa mạc (Xh 17, 1-7)) 15 Như thế, anh em sẽ trở nên trong sạch, không ai chê trách được điều gì, và sẽ trở nên những người con vẹn toàn của Thiên Chúa, giữa một thế hệ gian tà, sa đoạ. Giữa thế hệ đó, anh em phải chiếu sáng như những vì sao trên vòm trời,16 là làm sáng tỏ Lời ban sự sống »(Pl 2, 14-16). Chúng ta nhận ra ở đây sự so sánh giữa ánh sáng và sự sống, đối lại với bóng tối và sự chết: vì Chúa là tình yêu và chỉ có tình yêu mới tạo nên sự sống và ánh sáng.
***
Tác giả: bà Marie-Noelle Thabut
Nguồn: http://www.eglise.catholique.fr/
Dịch giả: Ernest Marco Huỳnh Lương