CÂU XƯỚNG TRƯỚC PHÚC ÂM: Lc 15, 18
"Tôi muốn ra đi trở về với cha tôi và thưa người rằng:
Thưa cha, con đã lỗi phạm đến trời và đến cha."
-----------------
"Em con đã chết nay sống lại".
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
1 Các người thu thuế và các người tội lỗi đều lui tới với Đức Giê-su để nghe Người giảng.
2 Những người Pha-ri-sêu và các kinh sư bèn xầm xì với nhau: "Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng."
3 Đức Giê-su mới kể cho họ dụ ngôn này:
11 Rồi Đức Giê-su nói tiếp: "Một người kia có hai con trai.
12 Người con thứ nói với cha rằng: "Thưa cha, xin cho con phần tài sản con được hưởng. Và người cha đã chia của cải cho hai con.
13 Ít ngày sau, người con thứ thu góp tất cả rồi trẩy đi phương xa. Ở đó anh ta sống phóng đãng, phung phí tài sản của mình.
14 "Khi anh ta đã ăn tiêu hết sạch, thì lại xảy ra trong vùng ấy một nạn đói khủng khiếp. Và anh ta bắt đầu lâm cảnh túng thiếu,
15 nên phải đi ở đợ cho một người dân trong vùng; người này sai anh ta ra đồng chăn heo.
16 Anh ta ao ước lấy đậu muồng heo ăn mà nhét cho đầy bụng, nhưng chẳng ai cho.
17 Bấy giờ anh ta hồi tâm và tự nhủ: "Biết bao nhiêu người làm công cho cha ta được cơm dư gạo thừa, mà ta ở đây lại chết đói!
18 Thôi, ta đứng lên, đi về cùng cha và thưa với người: "Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha,
19 chẳng còn đáng gọi là con cha nữa. Xin coi con như một người làm công cho cha vậy.
20 Thế rồi anh ta đứng lên đi về cùng cha.
21 Bấy giờ người con nói rằng: "Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng còn đáng gọi là con cha nữa. ..
22 Nhưng người cha liền bảo các đầy tớ rằng: "Mau đem áo đẹp nhất ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu,
23 rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng!
24 Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy. Và họ bắt đầu ăn mừng.
25 "Lúc ấy người con cả của ông đang ở ngoài đồng. Khi anh ta về gần đến nhà, nghe thấy tiếng đàn ca nhảy múa,
26 liền gọi một người đầy tớ ra mà hỏi xem có chuyện gì.
27 Người ấy trả lời: "Em cậu đã về, và cha cậu đã làm thịt con bê béo, vì gặp lại cậu ấy mạnh khỏe.
28 Người anh cả liền nổi giận và không chịu vào nhà. Nhưng cha cậu ra năn nỉ.
29 Cậu trả lời cha: "Cha coi, đã bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha, và chẳng khi nào trái lệnh, thế mà chưa bao giờ cha cho lấy được một con dê con để con ăn mừng với bạn bè.
30 Còn thằng con của cha đó, sau khi đã nuốt hết của cải của cha với bọn điếm, nay trở về, thì cha lại giết bê béo ăn mừng!
31 "Nhưng người cha nói với anh ta: "Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của cha đều là của con.
32 Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy."
Chìa khóa mở ra cho chúng ta hiểu bài này có lẽ nằm trong những câu đầu: những người chen nhau đến nghe Chúa Giê-su giảng. Họ gồm hai loại người: một đàng là những người, ai cũng biết là những người tội lỗi (thánh Lu-ca nói: « 1 Các người thu thuế và các người tội lỗi đều lui tới với Đức Giê-su để nghe Người giảng »), đàng khác là những người được xem như những người lương thiện, sống mỗi giây phút, trong bất cứ chi tiết nào trong đời cũng muốn làm Thiên Chúa hài lòng (Những người Pha-ri-sêu và Tư tế). Phải biết rằng những người Pha-ri-sêu là những người thật sự tốt: mộ đạo, trung thành với Luật Mô-sê. Họ không thể nào không khó chịu: họ nghĩ rằng Đức Giê-su phải biết nhận định, biết bọn kia là ai chứ! Thế mà thánh Lu-ca luôn nói: « Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng ». Điều nghiêm trọng hơn nữa là những người Pha-ri-sêu ý thức rằng Chúa Giê-su vốn rất thánh thiện và trước mặt họ không thể nào tương hợp giữa Chúa và người tội lỗi. Vì thế nếu Đấng Giê-su là Thiên Chúa thì không thể nào chung đụng với người tội lỗi.
Vì thế Chúa Giê-su kể cho họ nghe bài dụ ngôn này, để mời gọi họ đi xa hơn nữa, để khám phá ra một mặt mới của Thiên Chúa mà họ chưa từng biết, đó là mặt thật của Chúa Cha. Chúng ta thường có thói quen gọi bài dụ ngôn này là bài đứa con hoang đàng … thật ra nhân vật chính trong câu truyện là người cha, Người Cha viết « C » hoa, dĩ nhiên.
Người cha này có hai người con, điều đáng chú ý trong câu truyện là hai người con này, ít nữa có một điểm giống nhau : cách họ đối xử với cha mình. Mặc dù họ có hai cách đối xử khác nhau đối với cha, nhưng rốt cuộc quan niệm về quan hệ cha-con lại giống nhau ! … Đúng là đứa con thứ đã xúc phạm nhiều, đứa con trưởng bề ngoài không như thế nhưng, chưa chắc … vì cả hai, người nào cũng tính toán với cha mình. Đứa phạm tội nói: « con thật … chẳng còn đáng »; đứa trung tín ở nhà nói « Lẽ ra con cũng đáng được phần nào ». Hai người con, người nào cũng suy nghĩ về tình cha con một cách tính toán.
Người cha hoàn toàn xa ngàn dặm cách tính toán ấy: ông không muốn nghe nói đến xứng đáng, dù trong hướng này hay hướng kia! Ông chỉ thương con, thế thôi. Không có gì phải tính toán. Người con thứ nói: « xin cho con phần tài sản con được hưởng ». Người cha còn đi xa hơn: « tất cả những gì của cha đều là của con ». Ông không đợi đứa con tội lỗi thốt lời hối cải; ông không chất vấn điều gì; ông chỉ vui mừng làm lễ khao đãi: « 24 Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy ».
Bài học của dụ ngôn này là ở đấy: đối với Chúa không có vấn đề tính toán, xứng đáng, đếm từng li từng tí. Thế nhưng chúng ta rất khó từ bỏ lối suy nghĩ ấy. Tất cả Thánh Kinh từ Cựu Ước, là một chuỗi dài lịch sử nhẫn nại, với phương pháp sư phạm của Chúa để chúng ta khám phá Ngài là Ngài, chứ không như chúng ta tưởng tượng. Chúng ta luôn nghĩ Thiên Chúa lúc nào cũng đếm những hành động tốt, xấu của chúng ta, như Ngài để lên hai bên cán cân … Có những lúc chúng ta khá hài lòng về chúng ta vì một việc nào đó (trên nhận xét so sánh với kẻ khác, chúng ta cho rằng họ là những nhân vật đáng buồn). Làm như thế chúng ta không ý thức rằng những đòi hỏi của chúng ta quá tự cao, tự phụ, làm như chúng ta ngây thơ.
Chúa luôn mặc khải cho chúng ta Ngài không như thế : Trước mặt Ngài không có vấn đề xứng đáng (« tất cả những gì của Chúa là của chúng ta »). Đối với Chúa, chỉ có vấn đề tình yêu nhưng không … Chỉ có niềm vui, ăn mừng khi chúng ta về nhà Ngài.
***