Đáp: Phúc thay những bạn nào sợ Thiên Chúa,
bạn nào ăn ở theo đường lối của Người.
1 Hạnh phúc thay bạn nào kính sợ CHÚA,
ăn ở theo đường lối của Người.
2 Công khó tay bạn làm, bạn được an hưởng,
bạn quả là lắm phúc nhiều may.
3 Hiền thê bạn trong cửa trong nhà
khác nào cây nho đầy hoa trái;
và bầy con tựa những cây ô-liu mơn mởn,
xúm xít tại bàn ăn.
4 Đó chính là phúc lộc CHÚA dành cho kẻ kính sợ Người.
5 Xin CHÚA từ Xi-on xuống cho bạn muôn vàn ơn phúc.
Ước chi trong suốt cả cuộc đời
bạn được thấy Giê-ru-sa-lem phồn thịnh,
6 được sống lâu bên đàn con cháu.
Nguyện chúc Ít-ra-en vui hưởng thái bình.
Nếu tìm kiếm đọc trong Thánh Kinh bài Thánh vịnh này, bạn sẽ thấy bài được gọi «Ca khúc lên đền», tức là bài này được sáng tác cho cuộc hành hương lúc leo lên đền Giê-ru-sa-lem. Qua nội dung, chúng ta có thể nghĩ rằng đây là đọan cuối cuộc hành hương lúc lên những bậc thềm chót trước khi đến Đền. «Hạnh phúc thay bạn nào kính sợ CHÚA, ăn ở theo đường lối của Người. Công khó tay bạn làm, bạn được an hưởng, bạn quả là lắm phúc nhiều may. Hiền thê bạn trong cửa trong nhà khác nào cây nho đầy hoa trái; và bầy con tựa những cây ô-liu mơn mởn, xúm xít tại bàn ăn.» (c1-3). (Ca đoàn, hoặc cả cộng đồng) trả lời: «Đó chính là phúc lộc CHÚA dành cho kẻ kính sợ Người.» (c4). Lúc bấy giờ các tư tế đọc kinh phụng vụ, ban phép lành: «Xin CHÚA từ Xi-on xuống cho bạn muôn vàn ơn phúc. Ước chi trong suốt cả cuộc đời bạn được thấy Giê-ru-sa-lem phồn thịnh, được sống lâu bên đàn con cháu.» (c5-6)
Nhân dịp này tôi xin lưu ý một câu, thường làm nhiều người phẫn nộ: «Công khó tay bạn làm, bạn được an hưởng, bạn quả là lắm phúc nhiều may.» (c2) Cũng phải tin rằng thời ấy không có nạn thất nghiệp!
Đối tượng của phúc lành được ban có vẻ tầm thường. Thế nhưng xuyên suốt Thánh Kinh, hạnh phúc và thành công trong đời luôn được nhấn mạnh, điều này đúng ra phải làm cho chúng ta an tâm. Sự khao khát hạnh phúc trong đời người chúng ta thật chính đáng, lòng ao ước thành công trong gia đình đi đôi với kế hoạch Thiên Chúa; nếu không…Ngài không lập hôn phối thành một Bí tích!!! Chúa tạo dựng chúng ta để được hạnh phúc, không có một chủ đích nào khác. Chúng ta hãy vui mừng! Chữ hạnh phúc được trở lại rất quen thuộc trong Thánh kinh. Lặp lại thường đến nỗi chúng ta có thể trách nó quá xa với thực tế hằng ngày. Có lúc phải chăng còn trơ trẽn trước bao thứ thất bại trong đời người, bao nhiêu đau khổ chúng ta chứng kiến mỗi ngày? Các bạn hẳn cũng đã chú ý bài Thánh vịnh này cũng nhiều lần nhắc đến «Hạnh phúc; lắm phúc nhiều may; ơn phúc» «Hạnh phúc thay bạn nào kính sợ CHÚA, bạn quả là lắm phúc nhiều may; Đó chính là phúc lộc CHÚA dành cho kẻ kính sợ Người. Xin CHÚA từ Xi-on xuống cho bạn muôn vàn ơn phúc.» (c1,2,4,5)
Thật ra chữ «hạnh phúc» không có tham vọng là một khảo sát phân tích đơn giản; làm như tự động, hễ người ngay thẳng công chính là được hạnh phúc. Chỉ cần mở mắt nhìn chung quanh chúng ta, nhiều người làm điều thiện lãnh nhận toàn khốn khổ. Đây thật ra chỉ muốn nói có một điều hạnh phúc đáng kể, là được ở cạnh Thiện Chúa.
Trên thực thế chữ «hạnh phúc» có hai mặt; vừa là một lời khen thưởng vừa là một lời khích lệ. Ông Andre Chouraqui là một nhà dịch giả có bản chuyển ngữ gần gốc tiếng Hy-lạp nhất, ông dịch chữ «hạnh phúc» là «trên đường» (có nghĩa là bạn đi đúng đường, hoan nghênh, cứ tiếp tục). Đặc điểm của dân tộc Ít-ra-en là họ rất sớm hiểu Thiên Chúa đồng hành với lòng ao ước hạnh phúc và Thiên Chúa mở đường cho họ.
Chúng ta hãy nghe lời Tiên tri Giê-rê-mi-a: «Vì chính Ta biết các kế hoạch Ta định làm cho các ngươi - sấm ngôn của ĐỨC CHÚA -, kế hoạch thịnh vượng, chứ không phải tai ương, để các ngươi có một tương lai và một niềm hy vọng» (Gr29, 11). Tất cả Thánh Kinh đều cố gắng thuyết phục, đến nỗi có lời khẳng định rằng phải có lưỡi rắn độc mới nói lên lời ngờ vực Thiên Chúa đối với người đàn ông và người đàn bà mà Ngài tạo dựng để họ được hạnh phúc. Đó là ý nghĩa của vườn Địa Đàng. Phải có một chuyên gia về Cựu Ước như Thánh Phao-lô, mới có thể tóm tắt những ý định của Thiên Chúa trong vài chữ: «kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa».
Như thế luôn luôn có hai phương diện trong chữ «hạnh phúc». Trong Thánh Kinh: Trước tiên là một dự án, đó là ý muốn của Thiên Chúa muốn con người hạnh phúc, nhưng đồng thời cũng là sự chọn lựa của con người, có nghĩa là phải xây hạnh phúc ấy. Con đường đã được vạch sẵn, con đường thẳng không ngoằn ngoèo: Chỉ cần tuân thủ giới răn, được tóm gọn trong một điều; yêu Thiên Chúa và yêu nhân loại. Chúa Giê-su chỉ vỏn vẹn theo con đường đó «Người vẫn yêu thương những kẻ thuộc về mình còn ở thế gian, và Người yêu thương họ đến cùng» (Ga13,1). Và Ngài mời gọi các môn đệ theo Ngài để được hạnh phúc. «Anh em đã biết những điều đó, nếu anh em thực hành, thì thật phúc cho anh em!» (Ga13, 17). Nhưng có điều làm cho bài chúng ta đọc khó hiểu một chút, đó là câu: «Hạnh phúc thay bạn nào kính sợ CHÚA» (c1). Phát biểu như thế có vẻ nghịch lý: Làm sao có thể vừa kính sợ vừa hạnh phúc? Một lần nữa, ông Andre Chouraqui dịch câu này như sau «bạn rung động mãnh liệt vì Chúa, hãy tiến lên». Đây là tình cảm rung động chứ không phải sợ hãi. Chúng ta từng có trải nghiệm; trước một hạnh phúc lớn lao đến bất ngờ chúng ta cảm thấy bé nhỏ.
Người thấm nhuần Thánh Kinh phải mất một thời gian dài mới được mạc khải Chúa là tình yêu. Nhưng một khi đã khám phá Chúa là tình yêu, thì hết sợ. Dân tộc Ít-ra-en có đặc ân được mạc khải Thiên Chúa thật vĩ đại, vượt xa chúng ta vô ngần, nhưng đồng thời cũng rất gần gũi, một Thiên Chúa từ bi nhân hậu. Như thế, kính sợ Thiên Chúa theo nghĩa Thánh Kinh, không còn là sự sợ hãi của con người sơ khai (bởi vì không thể nào sợ một Đấng, có thể nói bản chất Ngài là từ bi nhân hậu). Không, kính sợ Thiên Chúa là thái độ một đứa trẻ đối với cha nó, vừa thể hiện sức mạnh và yêu thương âu yếm. Sách Lê-vi cũng dùng từ ngữ Do Thái chính xác để nói: «Mỗi người trong các ngươi phải kính sợ cha mẹ.» (Lv19, 3). Điều này có nghĩa, về sau của lịch sử Thánh Kinh, kính sợ Thiên Chúa đồng nghĩa với thái độ cha con. Hài nhi Bê-lem đến cho chúng ta một minh chứng.
Đức tin, trước hết là nền xác tín căn bản Thiên Chúa muốn cho chúng ta hạnh phúc, chỉ cần nghe và đi theo Ngài một cách đơn sơ. Câu: «Hạnh phúc thay bạn nào kính sợ CHÚA, ăn ở theo đường lối của Người.» Theo người thông hiểu Thánh Kinh hai vế lặp lại một ý, kính sợ Chúa và theo đường lối của Người là đồng nghĩa.
Một khi tất cả dân chúng Thành Giê-ru-sa-lem trung thành với chương trình ấy, là họ đã hoàn tất sứ mạng, như danh hiệu của Thành này, «thành đô của bình an». Vì lẽ ấy, ngay trước cửa đền Giê-ru-sa-lem, bài Thánh vịnh của chúng ta, «ca khúc lên đền» quả quyết, như sống trước sự kiện: «Giê-ru-sa-lem phồn thịnh, được sống lâu bên đàn con cháu. Nguyện chúc Ít-ra-en vui hưởng thái bình.» (c5b, 6)
***
Tác giả: bà Marie-Noëlle Thabut
Nguồn: http://www.eglise.catholique.fr/
Dịch giả: Ernest Marco Huỳnh Lương