"Gio-an rao giảng việc Chúa Ki-tô sắp đến."
Trích sách Tông đồ Công vụ.
22 Sau khi truất phế vua Sa-un, Người đã cho ông Đa-vít xuất hiện làm vua cai trị họ. Người đã làm chứng về ông rằng: Ta đã tìm được Đa-vít, con của Gie-sê, một người đẹp lòng Ta và sẽ thi hành mọi ý muốn của Ta.
23 Từ dòng dõi vua này, theo lời hứa, Thiên Chúa đã đưa đến cho Ít-ra-en một Đấng Cứu Độ là Đức Giê-su.
24 Để dọn đường cho Đức Giê-su, ông Gio-an đã rao giảng kêu gọi toàn dân Ít-ra-en chịu phép rửa tỏ lòng sám hối.
25 Khi sắp hoàn thành sứ mệnh, ông Gio-an đã tuyên bố: "Tôi không phải là Đấng mà anh em tưởng đâu, nhưng kìa Đấng ấy đến sau tôi, và tôi không đáng cởi dép cho Người.
26 "Thưa anh em, là con cái thuộc dòng giống Áp-ra-ham, và thưa anh em đang hiện diện nơi đây, là những người kính sợ Thiên Chúa, lời cứu độ này được gửi tới chúng ta.
Đây là một trong những lần cuối cùng Thánh Phao-lô còn rao giảng trong những thánh đường như một người tự do, và ngài nói cho những anh em cùng dòng giống mình. Chúng ta nhận nơi đây, biệt tài Thánh Phao-lô vẽ lên một bích họa vĩ đại của dự án Thiên Chúa: từ ông Ap-ra-ham cho đến Chúa Giê-su qua vua Đa-vít và Thánh Gio-an Tẩy Giả. Ngài cũng cẩn thận nói rõ thánh nhân thuộc về thời chuẩn bị Đấng Mê-si-a sắp đến. Chúng ta đang trong sách Công vụ Tông đồ, tác giả là Thánh Lu-ca; cũng một tác giả này đã viết trong sách Tin Mừng về Chúa Giê-su Ki-tô cùng một ý như trong bài này: «Cho đến thời ông Gio-an, thì có Lề Luật và các ngôn sứ; còn từ thời đó, thì Tin Mừng Nước Thiên Chúa được loan báo, và ai cũng dùng sức mạnh mà vào» (Lc16, 16). Đọc những lời Thánh Phao-lô trong bài này, chúng ta có cảm tưởng ngài còn hy vọng hoán cải một số anh em của mình: «Thưa anh em, là con cái thuộc dòng giống Áp-ra-ham, và thưa anh em đang hiện diện nơi đây, là những người kính sợ Thiên Chúa, lời cứu độ này được gửi tới chúng ta.» (c26). Rõ ràng, ông Gio-an Tẩy Giả thuộc về thời tin mừng cứu độ, dành một cách ưu tiên nếu không muốn nói một cách độc quyền cho It-ra-en: vì thế phép rửa cho những người hoán cải do ông Gio-an rao giảng dành cho: «toàn dân It-ra-en».
Trong sách Tin Mừng, cũng một Thánh Lu-ca này kể rõ: Đấng Tiền Hô thuộc về dòng giõi dõi các Tiên tri của Cựu Ước «1 Năm thứ mười lăm dưới triều hoàng đế Ti-bê-ri-ô, thời Phong-xi-ô Phi-la-tô làm tổng trấn miền Giu-đê, Hê-rô-đê làm tiểu vương miền Ga-li-lê, người em là Phi-líp-phê làm tiểu vương miền I-tu-rê và Tra-khô-nít, Ly-xa-ni-a làm tiểu vương miền A-bi-lên,2 Kha-nan và Cai-pha làm thượng tế, có lời Thiên Chúa phán cùng con ông Da-ca-ri-a là ông Gio-an trong hoang địa.» (Lc3, 1-2). Những dữ kiện lịch sử được Thánh Lu-ca nêu ra đây làm cho chúng ta nghĩ đến phần đầu của các sách Tiên tri: «Những lời này, ĐỨC CHÚA đã phán với ông từ năm thứ mười ba triều vua Giô-si-gia-hu; vua này là con vua A-môn và là vua Giu-đa» (Gm1, 2).
Còn câu trong Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo Thánh Lu-ca: «có lời Thiên Chúa phán cùng con ông Da-ca-ri-a là ông Gio-an trong hoang địa» (Lc3, 2), đây là một câu được dùng gần như nguyên văn trong sách Thánh Kinh Hi-lạp (Septane), qua lời Tiên tri Giê-rê-mi-a (Gm1, 1) cũng như của Tiên tri Hô-sê (Hs1, 1). Rõ ràng Thánh sử Lu-ca cố tình làm như thế: ngài muốn giới thiệu cho chúng ta Thánh Gio-an như một Tiên tri (Chúng ta gọi ngài là Thánh Gio-an Tẩy Giả).
Ngay từ đầu sách Tin Mừng, thánh sử đã giới thiệu Thánh Gio-an được sinh ra như một phép mầu, con ông Da-ca-ri-a và bà E-li-sa-bét (Phúc Âm ngày lễ hôm nay). Thật vậy, Thánh Gio-an Tẩy giả là con một tư tế, điều này rất thông thường vào thời ấy; thế nhưng, cũng như nhiều người Do Thái sốt sắng, ngài tránh xa Đền thờ Giê-ru-sa-lem. Và ngài mời gọi anh em mình cùng vào sa mạc để tìm bầu khí sốt sắng của Tiên tri Giô-su-ê và dân tộc Do Thái thời mới vượt qua sông Gio-đan. Làm như thế là ngài chu toàn một sứ vụ thật sự của một Ngôn sứ: «kêu gọi người ta chịu phép rửa tỏ lòng sám hối để được ơn tha tội» (Lc3, 3). Sám hối là đề tài luôn luôn được các Ngôn sứ chọn để rao giảng.
Định nghĩa chính xác nhất về sứ vụ ông Gio-an Tẩy giả là từ miệng cha của ông tuyên bố lúc vừa mới sinh ra: «76 Hài Nhi hỡi, con sẽ mang tước hiệu là ngôn sứ của Đấng Tối Cao: con sẽ đi trước Chúa, mở lối cho Người, 77 bảo cho dân Chúa biết: Người sẽ cứu độ là tha cho họ hết mọi tội khiên.» (Lc1, 76-77) «con sẽ đi trước Chúa» , ông không phải là Thiên Chúa. Mối quan hệ giữa các môn đệ của Thánh Gio-an và của Chúa Giê-su có lúc khó khăn, rắc rối; vì thế, trong Tân Ước mỗi lần nói đến ông Gio-an Tẩy Giả, chúng ta nhận ra lúc nào cũng có ngụ ý nói: ngài là Đấng Tiền Hô Đấng Mê-si-a nhưng không phải là Đấng Mê-si-a; ông loan báo ánh sáng nhưng không phải là ánh sáng; ông làm phép rửa trong nước sông Gio-đan, trong lúc Đấng Ki-tô dìm người tín hữu trong lửa Chúa Thánh Thần.
Thánh Phao-lô cũng không ra khỏi nguyên tắc này. Trong bài này chúng ta có thể đọc: «Thiên Chúa đã đưa đến cho Ít-ra-en một Đấng Cứu Độ là Đức Giê-su.24 Để dọn đường cho Đức Giê-su, ông Gio-an đã rao giảng kêu gọi toàn dân Ít-ra-en chịu phép rửa tỏ lòng sám hối.25 Khi sắp hoàn thành sứ mệnh, ông Gio-an đã tuyên bố: "Tôi không phải là Đấng mà anh em tưởng đâu, nhưng kìa Đấng ấy đến sau tôi, và tôi không đáng cởi dép cho Người.» (Cv13, 23-25). Chúng ta đang ở An-ti-ô-khi-a miền Pi-xi-đi-a. Sau đó một thời gian, tại Ê-phê-sô, Thánh Phao-lô cũng phải đính chính như thế: «4 Ông Phao-lô nói: "Ông Gio-an đã làm một phép rửa tỏ lòng sám hối, và ông bảo dân tin vào Đấng đến sau ông, tức là Đức Giê-su» (Cv19, 4).
Để kết, phải ngợi khen Thánh Gio-an Tẩy Giả bằng những lời của Chúa Giê-su đã khen ông trước công chúng: «24 Khi những người ông Gio-an sai đến đã ra về, Đức Giê-su bắt đầu nói với đám đông về ông Gio-an rằng: "Anh em đi xem gì trong hoang địa? Một cây sậy phất phơ trước gió chăng?25 Hẳn là không! Thế thì anh em đi xem gì? Một người mặc gấm vóc lụa là chăng? Nhưng kẻ áo quần lộng lẫy, đời sống xa hoa thì ở trong cung trong điện.26 Thế thì anh em đi xem gì? Một vị ngôn sứ chăng? Đúng thế đó; mà tôi nói cho anh em biết: đây còn hơn cả ngôn sứ nữa!27 Chính ông là người Thiên Chúa đã nói tới trong Kinh Thánh rằng: Này Ta sai sứ giả của Ta đi trước mặt Con, người sẽ dọn đường cho Con đến! 28 "Tôi nói cho anh em biết: trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, không có ai cao trọng hơn ông Gio-an; tuy nhiên kẻ nhỏ nhất trong Nước Thiên Chúa còn cao trọng hơn ông.» (Lc7, 24-28)
***
Tác giả: bà Marie-Noëlle Thabut
Nguồn: http://www.eglise.catholique.fr/
Dịch giả: Ernest Marco Huỳnh Lương