Alleluia, alleluia!
Nếu ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy, và Cha Thầy yêu mến người ấy,
và Chúng Ta sẽ đến và ở trong người ấy.- Alleluia.
-----------------
Phúc cho những kẻ nghèo khó. Khốn cho các ngươi là kẻ giàu có.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
17 Đức Giê-su đi xuống cùng với các ông, Người dừng lại ở một chỗ đất bằng. Tại đó, đông đảo môn đệ của Người, và đoàn lũ dân chúng từ khắp miền Giu-đê, Giê-ru-sa-lem cũng như từ miền duyên hải Tia và Xi-đôn
20 Đức Giê-su ngước mắt lên nhìn các môn đệ và nói:
"Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó,
vì Nước Thiên Chúa là của anh em.
21 "Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải đói,
vì Thiên Chúa sẽ cho anh em được no lòng.
"Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải khóc,
vì anh em sẽ được vui cười.
22 "Phúc cho anh em khi vì Con Người mà bị người ta oán ghét, khai trừ, sỉ vả và bị xoá tên như đồ xấu xa.
23 Ngày đó, anh em hãy vui mừng nhảy múa, vì này đây phần thưởng dành cho anh em ở trên trời thật lớn lao. Bởi lẽ các ngôn sứ cũng đã từng bị cha ông họ đối xử như thế.
24 "Nhưng khốn cho các ngươi là những kẻ giàu có, vì các ngươi đã được phần an ủi của mình rồi.
25 "Khốn cho các ngươi, hỡi những kẻ bây giờ đang được no nê, vì các ngươi sẽ phải đói.
"Khốn cho các ngươi, hỡi những kẻ bây giờ đang được vui cười, vì các ngươi sẽ phải sầu khổ khóc than.
26 "Khốn cho các ngươi khi được mọi người ca tụng, vì các ngôn sứ giả cũng đã từng được cha ông họ đối xử như thế.
Bài đọc một trích sách Giêrêmia đã cảnh báo chúng ta: đừng đặt niềm tin vào chính mình và vào mọi thứ của cải của mình…hãy dựa vào Thiên Chúa mà thôi. Tin Mừng Tám Mối Phúc Thật còn đi xa hơn nữa: Phúc cho kẻ nghèo khó ; hãy cậy trông vào Thiên Chúa: Ngài sẽ cho của cải đầy dư… « của cải của Ngài»… !
« Phúc cho ai» có nghĩa là « rồi đây người ta sẽ thèm muốn địa vị anh em » . Trước tiên cũng phải nhìn nhận rằng đa số những người trong đám đông đi theo Chúa Giêsu không phải là những người có địa vị hay quan trọng trong xã hội : người ta thường trách Ngài gần gũi với bất cứ ai !. Kế đến chữ « nghèo » trong Cựu Ước không có liên quan gì đến chương mục ngân hàng : những kẻ « nghèo » theo nghĩa Thánh Kinh ( chữ Do Thái gọi là anawi^m), là những người không tự phụ, hay không có vẻ hống hách được miêu tả trong bài Thánh Vịnh ; họ còn dược gọi là « những người lưng khom » : đó là những người bé mọn, những người khiêm nhường trong xứ thường được các ngôn sứ nhắc đến. Họ không là những kẻ ăn uống no nê, đầy đủ, hài lòng về chính mình; họ còn thiếu một thứ gì đó. Lúc bấy giờ Chúa mới có thể ban cho họ đầy dư.
Chúng ta nhận ra đây cách nói của các ngôn sứ : lúc thì khắc khe, răn đe…lúc thì khích lệ. Nghiêm khắc đe dọa khi dân chúng đi sai đường ; khuyến khích khi dân chúng trải qua những giai đoạn hiểm nguy và thất vọng. Trong bài này Chúa Giêsu nhìn các môn đệ - và qua họ là đám đông dân chúng, dạy họ cách nhìn : Chúa dùng hai cách nói của các tiên tri. Chúng ta nhận ra bài giảng này trong Bài đọc Một, trích sách Giêrêmia. Các ngươi đặt tin tưởng vào những của cải vật chất, trong địa vị xã hội, được người đời coi trọng, nhưng rồi đây « không còn ai ao ước đứng vào địa vị các ngươi nữa đâu!». Các ngươi không đi đúng hướng. Nếu chọn đúng đường các ngươi không thể giàu như thế, được người đời khen ngợi như thế.
Người ngôn sứ thật luôn bị người ta ghét bỏ, Chúa Giêsu đã từng trải nghiệm như thế ; người ngôn sứ thật không có thời gian mà cũng không bận tâm lo hốt tiền hay tự quảng cáo mình…Có thể nói Chúa Giêsu có cả bốn Phúc Thật : Ngài nghèo đến nổi không có hòn đá gối đầu, chết không có manh áo che thân, mọi người ruồng bỏ ; Đấng đã khóc trước cái chết của người bạn Ladarô ; từng bị xao xuyến trong Vườn Cây Dầu ; từng khóc cho số phận thành Giêrusalem ; từng đói khát trong sa mạc và trên thập giá ; từng bị khinh khi, bôi nhọ, bách hại, và sau cùng bị giết nhân danh những nguyên tắc đúng đắng và nhân danh chính giáo ( Thật là mỉa mai, khi chúng ta nghĩ lại như thế )
Khi tuyên bố « phúc cho ai », những người sống các Mối Phúc Thật ấy, như chính Ngài đang sống ở thế gian này, đó là cách Chúa chúc phúc cho họ. Bởi vì Ngài biết Chúa Cha đang nhìn với cập mắt yêu thương, và mọi việc đã vinh thắng rồi : lảng vảng đâu đây lời hứa Phục Sinh sau các Mối Phúc Thật. Chúa mạc khải cho chúng ta cái nhìn của Thiên Chúa, với lòng thương xót của Ngài.
Nguồn gốc chữ « lòng thương xót » theo Pháp ngữ có nghĩa là ruột gan xáo trộn. Bài này nói cho chúng ta : có cái nhìn của loài người, và cũng có cái nhìn của Thiên Chúa. Thường khi sự khâm phục của con người nhầm đối tượng, họ chiêm ngưỡng những người giàu có, ăn uống dư thừa, được xã hội ưu đãi. Cái nhìn của Thiên Chúa khác hẳn : « một tấm lòng tan nát giày vò, Ngài sẽ chẳng khinh chê” ( Tv51, 19)
Chúa luôn đoái nhìn đầy yêu thương những người nghèo khó, những kẻ bị bách hại, những người đói khát, những người khóc vì đau khổ: không phải vì họ làm điều gì xứng đáng nhưng chỉ vì thân phận của họ mà thôi. Chúa Giêsu mở mắt chúng ta để có cái nhìn hạnh phúc theo chiều kích khác ; hạnh phúc thật là cái nhìn của Chúa. Lúc bấy giờ vững tin vào Thiên Chúa đoái thương nhìn mình, những người nghèo khó, khóc than, những kẻ đói khát múc lấy nghị lực gánh vác số phận của mình.
Theo ông André Chouraqui ( LND : một chuyên gia dịch Thánh Kinh) chữ « Hạnh phúc » còn có nghĩa « đang đi tới ». Ví dụ, dân do ông Môsê dẫn dắt đã múc lấy nghị lực trong sa mạc nhờ xác tín rằng Thiên Chúa luôn ở cạnh bên họ. Một lần nữa, không phải nhân loại được chia ra làm hai phần riêng biệt do sự đối lập giữa những « Phúc Thật » với lời nguyền rủa. ( những kẻ được an ủi và những kẻ bị quở trách). Lần lược chúng ta lúc thì ở nhóm này, lúc thì thuộc nhóm kia, vì thế Chúa Kitô nói cho mỗi chúng ta « hãy ra đi » !
Trên đây tôi có nói những Phúc Thật có thể áp dụng cho Chúa Giêsu Kitô. Kế đó cũng có thể áp dụng cho các môn đệ Ngài. Thánh Luca nói : « Đức Giê-su ngước mắt lên nhìn các môn đệ và nói: "Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó, vì Nước Thiên Chúa là của anh em. Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải đói, vì Thiên Chúa sẽ cho anh em được no lòng» (c20-21) ; Chúng ta có thể hiểu : « Các con đã theo Thầy, thì đây những gì các con nhận được : nào đói khát, nghèo khó, các con sẽ phải khóc khi rao giảng Tin Mừng, các con sẽ bị bách hại, nào lần lược sẽ bị ám sác, nhưng các con đã chọn đúng đường. »
Thiên Chúa sẽ cho anh em được no lòng….anh em hãy vui mừng nhảy múa » (c21…23). Trong Cựu Ước chúng ta cũng đã thấy cách nói này về hạnh phúc từ đấng Mêsia đem lại ; các môn đệ hiểu rõ các câu này. Vì thế họ ý thức ngay những gì Chúa Giêsu muốn loan báo cho họ :
« Các con đã tách ra khỏi đám đông để theo Thầy, không phải vì thế mà các con sẽ được trọng vọng, hay của cải, nhưng sự chọn lựa của các con là đúng, bởi vì các con đã nhận ra Thầy là Đấng Mêsia » .
***
Tác giả: Marie-Noëlle Thabut
Nguồn: Sách L’ intelligence des Ecritures Socéval Editions
Dịch giả: E. Máccô Lương Huỳnh Ngân
Hiệu đính: Phê-rô Nguyễn Thế Hoằng.