"Các ngươi sẽ được Mặt Trời công chính mọc lên cho"

Trích sách Tiên tri Ma-la-khi.

₁₉ Vì này Ngày ấy đến, đốt cháy như hoả lò. Mọi kẻ kiêu ngạo và mọi kẻ làm điều gian ác sẽ như rơm rạ. Ngày ấy đến sẽ thiêu rụi chúng - ĐỨC CHÚA các đạo binh phán - không còn chừa lại cho chúng một rễ hay cành nào.

₂₀ Nhưng đối với các ngươi là những kẻ kính sợ Danh Ta, mặt trời công chính sẽ mọc lên, mang theo các tia sáng chữa lành bệnh. Các ngươi sẽ đi ra và nhảy chồm lên như bê xổng chuồng.

Khi ngôn sứ Ma-la-khi viết những dòng này, dân chúng hoang mang không còn biết đời này ra sao. Chúng ta đang ở năm 450 trước CN, trong một bầu khí toàn dân nản lòng. Mọi người có vẻ mất lòng tin, ngay cả những giáo sĩ đến Giê-ru-sa-lem thực hiện nghi lễ phụng tự tuỳ hứng, mỗi người một cách. Mọi người đặt câu hỏi, đại loại «Chúa đâu rồi? Ngài quên chúng tôi rồi sao?... Đời thật bất công. Những người gian ác lại thành công tất cả. Làm dân Chúa chọn để làm gì; giữ Lề Luật để làm chi? Đâu đâu cũng không có công bằng, không biết Chúa có thật công minh không?»… Lúc bấy giờ Ma-la-khi đứng ra làm việc người ngôn sứ, tức là khơi dậy nghị lực mọi người. Trước hết, ngài nhắc nhở bổn phận các giáo sĩ cũng như giáo dân và nhất là - trong bản văn hôm nay - ngài tuyên xưng Thiên Chúa công minh…và dự án Chúa tái lập công bằng giữa người với người chắc chắn sẽ phát triển. Ngày của Thiên Chúa đang đến gần. «Ngày ấy đến, đốt cháy như hoả lò», có nghĩa lịch sử không phải là những sự kiện lặp đi lặp lại không ngừng, nhưng có phát triển. Đối với mọi tín hữu, Do Thái cũng như Ki-tô hữu, chỉ là vấn đề đức tin. «Ngày ấy đến», đây hẳn là đề tài Chúa nhật hôm nay. «Ngày» của Thiên Chúa, hàm ý nói ngày Chúa đến. Dĩ nhiên, tuỳ chúng ta nghĩ gì về Thiên Chúa, chúng ta sẽ lo sợ ngày ấy đến hay hết lòng mong ước đến ngày ấy. Người tín hữu nóng lòng chờ đợi, nồng nhiệt và tích cực đón ngày của Chúa đến. Vì đối với tín hữu, là kẻ một lần trong đời đã hiểu Chúa là Cha, việc loan báo Chúa đến là một tin mừng.

Hình ảnh tiên tri Ma-la-khi dùng là mặt trời: «₁₉ Vì này Ngày ấy đến, đốt cháy như hoả lò». Không nên hiểu câu này như một mối đe dọa! Vì lẽ, sách Ma-la-khi bắt đầu bằng một lời tỏ tình của Thiên Chúa: «Ta đã yêu thương các ngươi, ĐỨC CHÚA phán» (Ml 1, 2), và một lời khác cũng trong cùng một chương: «Ta là cha». Bài chúng ta đang đọc nói đến: «hoả lò» một hình ảnh tuyệt vời để nói đến sức nóng, ánh sáng của tình yêu vô tận! Hình ảnh lò lửa ấy chúng ta nhận ra sau này trong Thánh Kinh: «lòng chúng ta đã chẳng bừng cháy lên sao?» khi hai môn đệ trên đường Emmau lòng hết sức xúc động kể lại cuộc gặp gỡ Chúa Phục Sinh. (Lc 24, 32).  

Thật vậy, hình ảnh ánh sáng và sức nóng thường tự nhiên đến trong tâm trí chúng ta khi nói đến tình yêu chiếm hữu lòng. Khi ấy, ngày mà mỗi chúng ta đón nhận cuộc gặp gỡ vĩ đại, chúng ta sẽ được dìm đắm trong đại dương nóng bỏng của tình yêu Thiên Chúa. Thế chúng ta có gì phải sợ? Chỉ cần nhớ câu trong sách Ma-la-khi: «Ta đã yêu thương các ngươi, ĐỨC CHÚA phán». Chúng ta sẽ được dìm toàn thân trong ấy, nhưng là dưới ánh nắng của tình yêu; và Đấng ấy có thể làm gì khác cho ta ngoài yêu ta vì Ngài là Tình Yêu? Nhất là những kẻ nghèo hèn, không có gì che chở, không ai bảo vệ. Đây là ý nghĩa tuyệt vời của chữ «lòng thương xót»: đó là trái tim bị thu hút bởi sự khốn khổ. Và không thế nào chối cãi, là những kẻ khốn khổ, vì thế chúng ta được Chúa thương yêu!  

Nhưng Ma-la-khi nói ở đây là sự phán xét: một lần nữa, hình ảnh mặt trời rất gợi ý. Mặt trời có lúc nóng cháy, nguy hiểm; trái lại, có lúc bổ ích. Tuỳ trường hợp, nắng có thể làm nóng bỏng, có thể chữa lành, tác động hai chiều kích; đó là hai mặt của ánh nắng mặt trời. Về phương diện y tế, nó có thể gây bệnh (như ung thư da), nhưng cũng có thể chữa lành bệnh khác: trước khi tìm ra kháng sinh, phơi nắng là một phương cách chữa bệnh lao phổi.

Đối với ánh nắng mặt trời của Thiên Chúa trong Ma-la-khi, cũng như thế: không có gì thoát khỏi ánh sáng ấy. Không cần phải ra trình diện ngày nào thuận lợi cho ta: không một tì vết nào, không một bất toàn nào được che đi. Hình như chúng ta sẽ được trình diện trước Thiên Chúa, không có gì che chở trước mắt Ngài, vị Quan Toà tối cao.

Trọn đời chúng ta, trọn thân thể chúng ta sẽ được phơi dưới ánh nắng thanh tẩy ấy. Kẻ này bị cháy bỏng, người kia được chữa lành: «Mọi kẻ kiêu ngạo và mọi kẻ làm điều gian ác sẽ như rơm rạ…những kẻ kính sợ Danh Ta, mặt trời công chính sẽ mọc lên, mang theo các tia sáng chữa lành bệnh». Sự thật, việc Chúa phán xét sẽ mặc khải chúng ta biết, ta là ai: Nếu chúng ta là «kẻ kiêu ngạo», lòng chai đá như Ma-la-khi nói?  Lúc ấy, chúng ta sẽ biết chúng ta là ai: là rơm rạ bị đem đốt… Hay chúng ta là những kẻ khiêm nhường kính sợ Danh Ngài, tức là trông chờ mọi thứ từ Chúa, như người thu thuế ngày ấy? Thì chúng ta sẽ được toại nguyện.

Nhưng có một điều bí ẩn quan trọng: làm sao biết chúng ta thuộc loại nào,  bây giờ chúng ta còn thời gian để tự hỏi, chưa trễ ? Biết rằng không một ai trong chúng ta hoàn hảo… Nhưng cũng không một ai hoàn toàn xấu. Trong mỗi chúng ta đều có một chút ngạo mạn, một chút kính sợ Chúa; nói như Ma-la-khi, một chút kiêu ngạo, một chút khiêm nhường, một chút hận thù hay vô tâm, một chút yêu thương, một chút phục vụ cho chính mình, một chút phục vụ tha nhân. Lúc ấy sẽ có sự sàng lọc thực hiện từ trong chúng ta: những hạt giống tốt sẽ nảy mầm dưới ánh nắng Thiên Chúa, những rơm rạ sẽ bị đốt đi. Những gì trong chúng ta là hình ảnh, hay sự chờ đợi Thiên Chúa - điều mà Ma-la-khi gọi là «kính sợ Thiên Chúa» sẽ được toại nguyện, biến hình. Tất cả những gì trong chúng ta là cản trở cho tình yêu, Ma-la-khi gọi là «kiêu ngạo», sẽ bị tan ra như tuyết dưới ánh nắng, hay bị «thiêu rụi như rơm rạ», như Ma-la-khi nói trong bài này. Sự phán xét của Thiên Chúa, thật ra là một sự thanh tẩy, và khi ấy, rốt cuộc trong mỗi chúng ta, Chúa sẽ nhận ra hình ảnh của Ngài, giống Ngài.

Trong sách Thánh Kinh mang tên ngài, Ma-la-khi dùng hai hình ảnh khác để miêu tả kỳ công về cuộc phán xét của Thiên Chúa: người luyện kim và thợ giặt. Khi người thợ giặt dùng thuốc tẩy vết nhơ, không phải để huỷ cái khăn trải bàn ngày lễ mà làm cho nó được trắng sạch. Người luyện kim lọc vàng và bạc, không phải để phá huỷ hoàn tòan món nữ trang, nhưng để vẻ đẹp món đồ trang sức chiếu sáng hơn. Cũng như thế, tất cả những gì là tình yêu, phục vụ, sẽ được tăng trưởng, rạng nở, biến hình… Những gì không phải là tình yêu sẽ đơn giản biến đi. Cuối cùng, rơm rạ có bị đốt đi, có gì là quan trọng? Tất cả những gì là hạt giống tốt sẽ nảy mầm dưới ánh nắng mặt trời. Không! Thật sự chúng ta không có gì phải sợ ngày của Chúa.

***

Tác giả: Marie-Noëlle Thabut                      
Nguồn: Sách L’ intelligence des Ecritures Socéval Editions

Dịch giả: E. Máccô Lương Huỳnh Ngân               
Hiệu đính: Phêrô Nguyễn Thế Hoằng.                

Ý kiến của bạn