"Họ xức dầu phong Đa-vít làm vua Ít-ra-en"
Trích sách Sa-mu-en quyển thứ hai.
1 Toàn thể các chi tộc Ít-ra-en đến gặp vua Đa-vít tại Khép-rôn và thưa: "Chúng tôi đây là cốt nhục của ngài
2 Ngay cả trước kia, khi ông Sa-un làm vua cai trị chúng tôi, chính ngài đã chỉ huy các cuộc hành quân của Ít-ra-en. ĐỨC CHÚA đã phán với ngài: "Chính ngươi sẽ chăn dắt Ít-ra-en, dân Ta, chính ngươi sẽ là người lãnh đạo Ít-ra-en."
3 Toàn thể kỳ mục Ít-ra-en đến gặp vua tại Khép-rôn. Vua Đa-vít lập giao ước với họ tại Khép-rôn, trước nhan ĐỨC CHÚA. Rồi họ xức dầu tấn phong Đa-vít làm vua Ít-ra-en.
Khép-rôn là một thị trấn vùng núi Giu-đê, có độ cao 1000m và cách Giê-ru-sa-lem khoảng bốn mươi cây số. Khép-rôn còn có tên là Kia-giát Ac-ba. Đây là nơi an nghỉ của ông Áp-ra-ham, Sa-ra, I-sa-ắc và Rê-bê-ca, Gia-cóp, Lê-a và Giu-se, trong một ngôi mộ do Áp-ra-ham mua cho Sa-ra, tại hang núi Mác-pê-la (St 23, 9). Vài thế kỷ sau, ông Mô-sê gửi người đi thám thính đất Ca-na-an cũng qua Khép-rôn này để tiến vào. Mười hai người tiên phong trở về khiếp đảm vì dân ở đây cao lớn, đó là người Ê-mim. Để bù lại, họ vác trên vai mang về những trái cây tuyệt vời hái trong thung lũng Ét-côn, trong đó có chùm nho bất hủ phải hai người mới khiêng nổi!
Vào khoảng năm 1200 trước CN, con cái Ít-ra-en rốt cục cũng tiến vào Pa-lét-tin, sau khi ông Mô-sê qua đời. Trong hơn một thế kỷ, mười hai chi tộc sống độc lập với nhau. Duy nhất chỉ có một mối liên hệ với nhau: đó là lịch sử chung của họ, và nhất là, cùng nhận thờ chung một Chúa, Đấng đã đem họ «lên khỏi Ai-cập», như họ thưòng nói.
Trong giai đoạn ấy, được gọi là Thời các Thủ Lãnh (hay Thẩm Phán), khi một chi tộc bị đe dọa, một thủ lãnh tạm thời được chỉ định lãnh đạo cho đến khi hết nguy cơ. Các Thủ Lãnh có vai trò thống đốc chi tộc, và thỉnh thoảng ngay cả vai trò ngôn sứ nữa. Đây là trường hợp của Sa-mu-en, sách của ngài chúng ta đọc hôm nay. Thế nhưng, nhất định không có vua vì chỉ có Chúa mới là vua Ít-ra-en.
Tuy nhiên, dần dần họ cũng muốn có vua, như các dân tộc khác. Trong lúc phải nghĩ đến đấng kế vị Sa-mu-en, vấn đề đặt ra : Sa-mu-en không tán thành chút nào, vì xem đó là một hành động bất trung với Thiên Chúa, nhưng tất cả đều vô hiệu. Khi ấy Sa-mu-en liệu kế, tiên báo những gì chờ đợi họ, luận chứng của ông rất đơn giản: Hãy dè dặt, các vua ít khi nghĩ đến thần dân một cách vô vụ lợi, các vị sẽ biến các bạn thành nô lệ. Phải đọc sách Sa-mu-en, chương 8, một bài biện hộ cực lực chống nền quân chủ.
Thế nhưng Sa-mu-en có nói mấy đi nữa, việc gì phải đến cũng đã đến. Thánh Kinh kể rằng: «19 Nhưng dân không chịu nghe theo tiếng ông Sa-mu-en. Họ nói: "Không! Phải có một vua cai trị chúng tôi! 20 Cả chúng tôi cũng sẽ giống như mọi dân tộc. Vua chúng tôi sẽ xét xử chúng tôi, sẽ dẫn đầu chúng tôi và sẽ lãnh đạo các cuộc chiến của chúng tôi." 21 Ông Sa-mu-en nghe tất cả những lời của dân và nói lại những lời ấy cho ĐỨC CHÚA nghe. 22ĐỨC CHÚA phán với ông Sa-mu-en: "Hãy nghe theo tiếng chúng, và hãy đặt một vua cai trị chúng» (1Sm 8, 19-22). Vị vua đầu tiên ấy là Sa-un, trị vì khoảng hai mươi năm từ ,2030 đến 2010 trước CN. Đầu triều đại khá vinh quang, nhưng đoạn sau buồn tẻ, ông dần dần mất trí. Ông không nghe ngôn sứ Sa-mu-en nữa: đang còn sống, nhưng Sa-un không còn được tin cậy nữa, Chúa đã chọn Đa-vít kế vị.
Chúng ta còn nhớ việc Đa-vít được tuyển chọn, đứa con thứ tám của Giê-sê, thành Bê-lem, đứa trẻ nhất, nhỏ con nhất, lúc ấy đang chăn cừu. Đa-vít được xức dầu phong vương từ chính tay Sa-mu-en, trước cả cử tọa thành Bê-lem. Đó là dấu hiệu Chúa đã chọn và Thánh Thần Chúa ngự trên Đa-vít. Nhưng Đa-vít chưa hẳn là vua, lúc ấy Sa-un vẫn còn chính thức là vua. Chúng ta còn nhớ đoạn sau câu chuyện: Đa-vít có biệt tài về nhạc, được Sa-un mời vào cung tiêu khiển. Sau khi phục vụ trong cung, tài nghệ chiến thuật của ông cũng được mọi người biết. Hơn nữa, ai ai cũng quý chuộng, đặc biệt Giô-na-than, con của Sa-un.
Vua thì suy yếu, vào lúc ấy một người trẻ thành công ở mọi lãnh vực vào trong cung điện: thế nào cũng xảy ra điều không hay. Sa-un trở nên hết sức ganh tị và nhiều lần tìm cách loại địch thủ: Đa-vít luôn luôn một lòng trung tín với vua, vì ông tôn trọng vị vua được Chúa chọn. Sau này, việc Đa-vít trung tín với Sa-un là một mẫu gương cho các thế hệ.
Sau khi Sa-un và Giô-na-than qua đời, Đa-vít được nhìn nhận là vua, nhưng chỉ một phần dân chúng mà thôi, chi tộc Giu-đa, là gốc gác của ông, đóng đô tại Khép-rôn.
Ở Miền Bắc ngược lại, một đứa con của Sa-un còn đang trị vì một thời gian nữa - Thánh Kinh nói bảy năm rưỡi - Sau rất nhiều thủ đoạn, âm mưu, giết người trong vương triều Miền Bắc, con của Sa-un bị ám sát, lúc ấy các chi tộc Miền Bắc không còn vua mới quay sang Đa-vít. Bài hôm nay cho chúng ta chứng kiến màn gia nhập của các chi tộc Miền Bắc: «1 Toàn thể các chi tộc Ít-ra-en đến gặp vua Đa-vít tại Khép-rôn và thưa: "Chúng tôi đây là cốt nhục của ngài . 2 Ngay cả trước kia, khi ông Sa-un làm vua cai trị chúng tôi, chính ngài đã chỉ huy các cuộc hành quân của Ít-ra-en. ĐỨC CHÚA đã phán với ngài: "Chính ngươi sẽ chăn dắt Ít-ra-en, dân Ta, chính ngươi sẽ là người lãnh đạo Ít-ra-en." 3 Toàn thể kỳ mục Ít-ra-en đến gặp vua tại Khép-rôn. Vua Đa-vít lập giao ước với họ tại Khép-rôn, trước nhan ĐỨC CHÚA. Rồi họ xức dầu tấn phong Đa-vít làm vua Ít-ra-en.»
Giờ đây, đầy đủ mười hai chi tộc cuối cùng, qui tụ dưới sự chỉ đạo của một chủ chăn duy nhất, vừa được Chúa chọn, vừa được mọi anh em nhìn nhận. Việc Chúa chỉ định được biểu hiện, do được xức dầu thánh tuyên vương, từ nay được tuyên xưng là «Mê-si-a», chính là người được «xức dầu». Và chính Thiên Chúa ấn định sứ vụ: là người mục tử, kẻ chăn chiên cho dân Ngài.
Một vị vua lý tưởng xuất thân từ dân chúng, được Chúa chọn làm mục tử - tức là chỉ có nhiệm vụ duy nhất: đem lại hiệp nhất và an ninh cho dân tộc - rất tiếc chỉ là một ước mơ suốt lịch sử Ít-ra-en. Thế nhưng, suốt lịch sử, lòng tin vào những lời hứa của Chúa luôn luôn vượt lên mọi thất vọng : mọi người vẫn chờ mong Đấng mang đúng danh «Mê-si-a». Theo tiếng Hy-lạp, chữ Mê-si-a được dịch là Christos, Ki-tô… Một ngàn năm sau, vua Đa-vít, một hậu duệ xa xôi, được gọi là «Con Vua Đa-Vít» khánh thành một vương triều vĩnh viễn: Người tự xưng: «11 Tôi chính là Mục Tử nhân lành»… (Ga 10, 11). Trong Bí Tích Thánh Thể mỗi Chúa nhật, Ngài nói: «Anh em cùng một giòng máu với tôi»
***
Tác giả: Marie-Noëlle Thabut
Nguồn: Sách L’ intelligence des Ecritures Socéval Editions
Dịch giả: E. Máccô Lương Huỳnh Ngân
Hiệu đính: Phêrô Nguyễn Thế Hoằng.