Cầu nguyện, bố thí và chay tịnh, những phương thuốc công hiệu
« Vì tội ác gia tăng, nên lòng yêu mến của nhiều người sẽ nguội đi »: câu này của Tin Mừng theo thánh Mátthêu (24, 12) đã là chủ đề của sứ điệp của Đức Giáo Hoàng Phanxicô cho Mùa Chay 2018.
Đức Giáo Hoàng đã tung ra một lời kêu gọi « vượt ra ngoài » các biên giới hữu hình của Hội Thánh : « Nếu anh chị em nhận thấy có một sự sút giảm của ý nghĩa nhân bản chung, anh chị em hãy hợp nhất với chúng tôi để, cùng nhau, chúng ta cầu khẩn Thiên Chúa, để cùng nhau ăn chay và cùng chúng tôi, anh chị em hiến tặng những gì anh chị em có thể để giúp đỡ anh em chúng ta ! »
Đức Giáo Hoàng quả đã mời gọi hãy sống Mùa Chay, « thời gian ơn phúc », vừa « trong sự vui mừng và trong sự thật » và thực hành các phương thuốc công hiệu mà Hội Thánh đề nghị : cầu nguyện để có « sự phân định », bố thí để « giải thoát », và ăn chay mang tính « giải giới ».
Đức Giáo Hoàng kết luận với « ngọn lửa » Phục Sinh đang hun đốt tấm lòng bác ái.
Sau đây là bản văn chính thức bằng tiếng Pháp của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, đề ngày Lể Các Thánh và được công bố ngày thứ ba 06 tháng 02 năm 2018 tại Vatican bởi Đức Hồng Y Peter Turkson.
AB
Sứ Điệp của Đức Giáo Hoàng Phanxicô
« Vì tội ác gia tăng, nên lòng yêu mến của nhiều người sẽ nguội đi » (Mt 24, 12)
Anh Chị Em thân mến,
Lễ Vượt Qua của Chúa, một lần nữa, đã lại đến với chúng ta ! Mỗi năm, để chúng ta có thể chuẩn bị cho lễ này, sự Quan Phòng của Thiên Chúa cống hiến cho chúng ta Mùa Chay. Đó là « dấu chỉ mang tính bí tích trở lại của chúng ta » [1], báo trước và cống hiến cho chúng ta khả năng để trở lại với Chúa với tất cả tấm lòng chúng ta và bằng tất cả cuộc đời chúng ta.
Năm nay nữa, qua sứ điệp này, tôi muốn mời gọi toàn thể Giáo Hội hãy sống Mùa Ơn Phúc này trong vui mừng và sự thật ; và tôi thực hiện điều này bằng cách để mình được gợi ý bởi một lời phán của Chúa Giêsu trong Tin Mừng theo thánh Mátthêu ; « Vì tội ác gia tăng, nên lòng yêu mến của nhiều người sẽ nguội đi » (24, 12). Câu này nằm trong bài giảng về thời kỳ viên mãn, được nói lên tại Giêrusalem, trên Núi Cây Dầu, chính xác ở nơi sẽ khởi sự Cuộc Thương Khó của Chúa. Chúa Giêsu, trong câu trả lời của Người với một môn đệ của Người, loan báo một điều bất hạnh to lớn và Người mô tả tình trạng trong đó cộng đoàn tín hữu có thể lâm vào : đối mặt với các biến cố đau thương, nhiều tiên tri giả sẽ lừa gạt được nhiều người, gần đến mức có thể dập tắt trong lòng họ lòng yêu thương vốn là trung tâm của toàn bộ Tin Mừng.
Các tiên tri giả
Chúng ta hãy lắng nghe đoạn này và hãy tự hỏi : dưới những nét nào các tiên tri giả này xuất hiện ?
Chúng như những kẻ làm trò « mê hoặc rắn », nghĩa là chúng sử dụng những cảm xúc của con người để biến con người thành nô lệ và để chúng dẫn đi tùy ý. Biết bao con cái Thiên Chúa đã để bị quyến rũ bởi sự hấp dẫn của những lạc thú chóng qua mà cứ tưởng là hạnh phúc ! Biết bao con người nam, nữ sống như bị mê hoặc bởi ảo giác tiền bạc, vốn thực tế biến họ thành nô lệ lợi nhuận và lợi ích nhỏ nhen ! Biết bao người sống mà nghĩ rằng chỉ cần tự mãn chính mình và đã làm mồi cho sự cô đơn !
Những tiên tri giả khác là những « tên lang băm » đó, chúng đưa ra những giải pháp đơn giản và tức khắc cho những đau khổ, tuy nhiên những phương thuốc đó tỏ ra hoàn toàn không công hiệu ; cho biết bao bạn trẻ, người ta đã đề nghị những thuốc men giả hiệu là chất ma túy, là những quan hệ « dùng rồi bỏ », là những món lợi dễ dãi và bất lương ! Biết bao người khác còn đang chìm đắm trong một cuộc đời hoàn toàn ảo nơi những quan hệ có vẻ dễ dàng và nhanh chóng hơn để rồi sẽ lộ ra vô nghĩa một cách thảm thương ! Những kẻ lừa đảo đó, những kẻ cho ra những vật vô giá, trái lại làm mất đi cái gì quý giá hơn nữa : phẩm giá, tự do và khả năng thương yêu. Đó là sự lừa bịp của kiêu ngạo, khiến chúng ta làm như con công xòe đuôi ra múa… để kết thúc trong trò nực cười ; và từ trò nực cười người ta không đứng dậy được. Không lạ lùng gì : từ xưa đến giờ, ma quỷ vốn là « kẻ nói dối và là cha sự nói dối » (Ga 8, 44), nó trình bầy sự ác như là sự thiện, sự giả dối như là sự thật, để làm nhiễu loạn lòng người. Bởi vậy, mỗi người trong chúng ta được kêu gọi hãy phân định trong lòng mình và kiểm điểm xem lòng mình có bị đe dọa bởi những lời nói dối của các tiên tri giả đó không. Phải học cách đừng ham những thứ có ngay, có bề ngoài, mà phải nhận biết cái gì để lại trong chúng ta một dấu vết tốt lành và lâu bền hơn, bởi vì đó là điều đến từ Thiên Chúa thực sự có ích cho chúng ta.
Một trái tim lạnh giá
Trong sự mô tả về hỏa ngục, nhà văn hào Dante Alighieri hình dung ma quỷ ngồi trên một cái ngai bằng băng đá [2], nó ở trong sự giá lạnh của tình yêu bị bóp nghẹt. Chúng ta hãy tự hỏi : làm sao mà lòng bác ái có thể đông lạnh trong chúng ta được ? Đâu là những chỉ dấu báo động cho chúng ta rằng tình yêu có rủi ro lịm tắt nơi chúng ta.
Điều làm tắt đi lòng bác ái, trước hết chính là sự ham hố tiền bạc, « cội rễ sinh ra mọi điều ác » (1Tm 6, 10) ; sự ham hố này tiếp đó nhận được sự khước từ của Thiên Chúa, và như thế, sự khước từ tìm được nơi Người niềm an ủi cho chúng ta, coi trọng sự đau buồn của chúng ta hơn là sự an ủi của Lời Người và các Bí Tích của Người [3]. Tất cả điều này biến thành bạo lực chống lại những gì được coi là một đe dọa cho những « xác thực » của chính chúng ta : đứa con sẽ sinh ra, người già bệnh hoạn, người khách trọ ghé qua, người nhập cư, nhưng cũng là người lân cận không hề giống với những đợi chờ của chúng ta.
Công trình tạo dựng, cũng đã trở thành một chứng nhân im lặng của sự nguội lạnh bác ái đó : trái đất bị đầu độc bởi chất thải vứt ra do sự cẩu thả hay lợi nhuận : biển rộng cũng bị ô nhiễm, khốn nỗi đã phải nhận chìm hài cốt của những người chết đuối của những chuyên di dân bắt buộc ; không trung – vốn hát ca vinh danh Thiên Chúa trong chương trình của Nggười – đã bị xuyên qua bởi những máy móc làm mưa bao khí cụ của sự chết.
Tình yêu cũng nguội lạnh trong các cộng đoàn của chúng ta. Trong Tông Huấn Evangelii Gaudium, tôi đã tìm cách đưa ra một sự mô tả các dấu hiệu hiển nhiên nhất của sự thiếu thốn tình yêu này. Chúng đây này : sự nguội lạnh ích kỷ, sự bi quan cằn cỗi, cám dỗ của cô lập và sự tham dự vào những cuộc chiến tranh huynh đệ bất tận, tâm tính thế tục dẫn đến việc chỉ tìm kiếm bề ngoài, hạ thấp lòng hăng hái truyền giáo [4].
Làm gì ?
Nếu chúng ta nhận thấy nơi mình hay chung quanh mình những dấu hiệu mà chúng ta vừa mô tả, đó là Hội Thánh, mẹ chúng ta và thầy dạy chúng ta, cống hiến cho chúng ta trong Mùa Chay này, cùng với liều thuốc sự thật đôi khi cay đắng , phương thuốc dịu ngọt của cầu nguyện, của bố thí và của chay tịnh.
Bằng cách cống hiến nhiều thời gian hơn cho cầu nguyên, chúng ta giúp cho lòng chúng ta khám phá ra những gian dối bí mật qua đó, chúng ta lừa dối chính mình [5], để cuối cùng đi tìm an ủi nơi Thiên Chúa. Người là Cha chúng ta và Người muốn ban cho chúng ta sự sống.
Thực hành bố thí sẽ giải thoát chúng ta ra khỏi lòng tham lam và giúp khám phá ra rằng người khác chính là anh em của tôi : cái mà tôi có, không bao giờ chỉ là của riêng tôi. Vì tôi muốn rằng, bố thí có thể trở thành cho tất cả mọi người một cách sống đích thực ! Vì tôi muốn rằng, với tư cách người Kitô hữu, chúng ta noi gương các thánh Tông Đồ, và nhận biết trong khả năng chia sẻ của cải của chúng ta với người khác, một sự làm chứng cụ thể của sự hiệp thông mà chúng ta trải nghệm trong Giáo Hội. Về chuyện nay, tôi xin mượn bài giáo huấn của Thánh Phaolô khi ngài nói với các tín hữu Côrintô cho cuộc quyên góp để giúp cộng đoàn Giêrusalem : « Điều đó thích hợp với anh em » (2Cr 8,10). Điều này đặc biệt thích hợp với Mùa Chay, trong đó nhiều tổ chức quyên góp để giúp các Giáo Hội và các giáo dân khó khăn. Nhưng, như tôi mong rằng trong các quan hệ hàng ngày nữa, trước mọi người anh em đang cầu xin chúng ta một sự giúp đỡ nào đó, chúng ta phải thấy nơi đó có tiếng kêu gọi của Chúa Quan Phòng : mỗi của bố thí là một dịp để cộng tác với Sự Quan Phòng của Thiên Chúa đối với con cái Người ; nếu Người sử dụng tôi ngày hôm nay để giúp đỡ một người anh em, thì làm sao trong ngày mai người lại không chu cấp cho những thiếu thốn của tôi, Người là Đấng không bao giờ chịu thua về mặt rộng lượng ? [6].
Ăn chay sau cùng làm giảm sức mạnh bạo lực của chúng ta, nó giải giới chúng ta và trở thành một cơ hội tăng trưởng to lớn. Một mặt, nó giúp chúng ta trải nghiệm cảm nhận của tất cả những ai đang thiếu thốn cả những gì cần thiết nhất và cảm nhận được những dằn vặt của cái đói ; mặt khác, nó tượng trưng cho điều kiện tâm hồn chúng ta, đói lòng nhân và khát sự sống của Thiên Chúa. Ăn chay đánh thức chúng ta, khiến cho chúng ta chú ý hơn đến Thiên Chúa và tha nhân, nó đánh thức ý chí tuân phục Thiên Chúa, Đấng duy nhất làm nguôi cơn đói của chúng ta.
Tôi muốn rằng tiếng nói của tôi đến tới cả bên ngoài ranh giới của Giáo Hội Công Giáo, và đến với tất cả anh chị em, những con người nam và nữ thiện tâm, mở lòng lắng nghe Thiên Chúa. Nếu anh chị em, như chúng tôi, bị đau khổ vì sự lan tràn của điều bất chính trên thế giới, nếu anh chị em bận tâm bởi sự nguội lạnh đang làm tê liệt lòng người và các hoạt động, nếu anh chị em nhận thấy sự giảm thiểu tính nhân bản chung, anh chị em hãy hiệp nhất với chúng tôi để cùng nhau, chúng ta kêu cầu Thiên Chúa, để cùng nhau, chúng ta ăn chay và với chúng tôi, anh chị em hiến tặng cái gì trong khả năng của anh chị em để giúp đỡ những người anh em chúng ta.
Lửa Phục Sinh
Tôi đặc biệt mời gọi các thành viên của Hội Thánh hãy hăng hái bước lên con đường Mùa Chay, với sự nâng đỡ bởi bố thí, ăn chay và cầu nguyện. Nếu thỉnh thoảng chúng ta cảm thấy rằng lòng bác ái tắt lịm trong nhiều tâm hồn, điều đó không thể xẩy đến trong trái tim của Thiên Chúa ! Người luôn hiến tặng cho chúng ta những cơ hội mới để chúng ta có thể bắt đầu yêu thương trở lại.
Sáng kiến « 24 giờ cho Chúa », mời gọi chúng ta cử hành bí tích Hòa Giải trong lúc chầu Thánh Thể, năm nay cũng sẽ còn là một cơ hội thuận lợi. Năm 2018, sáng kiến này sẽ diễn ra các ngày thứ sáu 09 và thứ bẩy 10 tháng 3, lấy ý từ những lời của Thánh Vịnh 130 : « Nhưng Chúa vẫn rộng lòng tha thứ » (Tv 130, 4). Trong mọi giáo phận, sẽ có ít là một nhà thờ mở cửa 24 giờ để cống hiến cơ hội chầu Thánh Thể và nhận bí tích giải tội.
Trong đêm Phục Sinh, chúng ta sẽ lại sống nghi thức gợi ý của cây nến Phục Sinh : tỏa lan « ngọn lửa mới », ánh sáng sẽ dần dần xua đi bóng tối và sẽ soi sáng cử tọa phụng vụ. « Xin cho ánh sáng của Đức Kitô phục sinh trong vinh quang, đánh tan bóng tối từ tấm lòng và tâm hồn chúng ta » [7] để tất cả chúng ta có thể sống lại kinh nghiệm của các môn đệ trên đường Êmau : chúng ta lắng nghe lời của Chúa và nuôi dưỡng bằng Bánh Thánh Thể sẽ cho phép tâm hồn chúng ta được nóng sốt đức tin, đức cậy và đức mến trở lại.
Tôi ban phép lành cho anh chị em và tôi cầu nguyện cho anh chị em. Xin anh chị em đừng quên cầu nguyện cho tôi.
Từ Vatican, ngài 01 tháng 11 năm 2017
Nhân Lễ kính Các Thánh
PHANXICÔ
_________________________
[1] Bản gốc bằng tiếng Ý : « Segno sacramentale della nostra conversione », trong Sách Lễ Rôma, Lời nguyện đầu lễ ngày chúa nhật thứ nhất Mùa Chay. N.B. Câu này chưa được dịch trong lần tái duyệt (thứ 3), đang tiến hành, của Sách Lễ Rôma bằng tiếng Pháp.
[2] « Chính ở đây mà hoàng đế của vương quốc đau khổ/của nửa thân mình đứng lên nước đá » (Hỏa Ngục XXXIV, 28-29)
[3] « Thật lạ lùng, nhưng chúng ta thường hay sợ sự an ủi, sợ được an ủi. Trái lại, chúng ta cảm thấy an toàn hơn trong sự buồn rầu và trong sự sầu não. Anh chị em biết tại sao không ? Bởi vì trong nỗi buồn, chúng ta cảm thấy gần như là những người chủ chốt. Nhưng trái lại, trong sự an ủi, chính Chúa Thánh Linh là chủ chốt ! » (Kinh Truyền Tin ngày 07/12/2014).
[4] Nn. 76-109
[5] Xem ĐGH Biển Đức XVI, Tông Thư Spe Salvi, số 33
[6] Xem Piô XII, Sứ điệp, Fidei donum, III
[7] Sách Lễ Rôma, Canh thức Phục Sinh, Lucernaire
[Bản gốc : Tiếng Pháp]
© Libreria Editrice Vaticana
Mai Khôi dịch từ bản tiếng Pháp trên trang Zenit