Mặc dù ngày 18/01/2017, PT Cursillo Sài Gòn đã tổ chức Đại hội tại nhà thờ Tân Định mừng 50 năm PT Cursillo Sài Gòn (1967-2017) mà cao điểm là Thánh lễ tạ ơn của 600 cursillista Sài Gòn do Đức Tổng Giám Mục Phaolô Bùi Văn Đọc chủ tế cùng với 8 cha LH đồng tế, BBT muốn đợi đến hôm nay, vào đúng ngày 27/01 của 50 năm về trước, ngày khai khóa Cursillo (tiếng Việt) số #1 tại Sài Gòn để lần lượt đưa lên nội dung của ngày mừng 50 năm.
Kính thưa Đức Tổng Phao-lô, quý Cha, quý Tu sĩ và quý Anh Chị,
Phong trào Cursillo được khai sinh ở đảo Mallorca thuộc nước Tây Ban Nha, vào thập niên 1940.
Tây Ban Nha vào thời điểm đó là sau cuộc nội chiến 1936-1939, xã hội được xây dựng lại với rất nhiều xáo trộn và đầy dẫy bất an.
Tình hình tôn giáo ở Tây Ban Nha cũng rất phức tạp.
Giáo hội Công giáo trải qua những khó khăn lớn của sự hỗn loạn và bách hại trong cuộc nội chiến. Sau chiến tranh là thời gian khởi sự tiến trình phục hồi đối với Giáo Hội, lúc đó là một "tôn giáo chính yếu" trong xã hội Tây Ban Nha. Tuy nhiên, đấy lại là một “Kitô giáo công xã” với đời sống Kitô hữu hoàn toàn sa sút về mặt thực hành.
Thành phần giới trẻ thanh niên Công Giáo Tiến Hành Tây Ban Nha đã phục hồi lại dự án được hình thành trước khi có cuộc nội chiến: đó là chuẩn bị cho cuộc hành hương vĩ đại đến Santiago de Compostela, nơi có mộ thánh Giacôbê tông đồ, và cuối cùng thì mãi đến năm 1948 mới tổ chức được.
Trong thời gian này, đặc sủng Cursillo từ Chúa Thánh Thần, đã được lãnh nhận và chia sẻ nơi một nhóm người, trong đó có ông Eduardo Bonnín, một giáo dân với vai trò lãnh đạo ưu việt, cùng một số linh mục như Cha Sebastian Gaya và, sau đó là Đức Giám mục của Mallorca, Đức Cha Juan Hervás.
Họ đã phát triển nên những gì mà ngày nay chúng ta gọi là tân Phúc Âm Hóa, nhằm
vươn tới những người đã xa lìa khỏi Thiên Chúa và Giáo Hội, và sau này có tên gọi là "Cursillos de Cristiandad", gọi tắt là PT Cursillo.
Giữa năm 1944 và 1949: những khóa học đầy nhiệt huyết, với những phản ánh và thử nghiệm được thực hiện. Họ đã rút ra nhữn gứu điểm từ các Khóa đã thực hiện trong Công Giáo Tiến Hành, và chỉnh đốn phương pháp cho mục đích mới.
Hạt giống được gieo trồng bởi Chúa Thánh Thần đã sinh hoa kết trái, đem lại một số điều mới mẻ: một sự vươn tới toàn thể nhân loại kể cả những người xa cách, cho phép những nội dung thiết yếu của Kitô giáo có sức thu hút một cách mãnh liệt ngay cả với những người sống bên lề tôn giáo.
Với ân sủng của Chúa Thánh Thần, công việc này đã tạo nên gốc rễ của PT Cursillo, với một số điều mới mẻ và khác biệt trong mục đích cũng như về ý nghĩa.
Phong trào, đã khởi đầu trong thập niên 1940, trở thành hiện thực trong giáo phận Mallorca, và được củng cố trong những năm tiếp theo (1949-1954).
- Nhiều Khóa Cursillo đã được tổ chức và kết quả của những Khóa này thật rõ ràng, nó đã chứng minh Phong trào có thể đem lại một giải pháp phổ quát trong nhiệm vụ rao giảng Tin Mừng kể từ khi nó được trình bày như chính nó là một đáp ứng cho mọi tầng lớp khác nhau (già, trẻ, đạo đức hay xa cách Chúa), ở mọi hiện trạng xã hội khác nhau.
- Một số cơ cấu căn bản được hình thành: Trường Lãnh Đạo với vai trò quan trọng;
Hội Nhóm và Ultreya để hỗ trợ đời sống trong Hậu Cursillo; và Ban Phục Vụ Giáo Phận là cơ cấu phục vụ cụ thể và riêng biệt cho PT.
Phong trào Cursillo từ Mallorca đã đi vào đất liền của Tây Ban Nha, (bắt đầu ở Valencia năm 1953), sau đó đã lan ra khắp các giáo phận khác ở Tây Ban Nha.
Việc thuyên chuyển giám mục D. Juan Hervás đến Giáo phận Ciudad Real vào năm 1955, và các ấn phẩm của ngài trong năm 1957, trong đó có Thư Mục Vụ "Những khóa học ngắn về Kitô giáo, khí cụ canh tân Kitô hữu", là sự xác định thời điểm chấp nhận PT Cursillo cũng như sự lớn mạnh của nó trong quốc gia và lan rộng ra quốc tế.
Nhiều giáo dân và linh mục đã tham gia vào Phong trào tại các giáo phận khác nhau ở
Tây Ban Nha, vui mừng về tiềm năng rao giảng Tin Mừng của nó, và bằng nhiều phương tiện khác nhau, họ đã mang Cursillo đến các quốc gia Châu Mỹ La-tinh.
Quốc gia đầu tiên nhận PT Cursillo là Colombia. Đây là Khóa Cursillo đầu tiên được tổ chức bên ngoài Tây Ban Nha. Và Colombia cũng là nơi mà Khóa Cursillo đầu tiên dành cho phụ nữ được tổ chức (1953).
Chỉ trong vài năm, bằng nhiều cách khác nhau, nó lan rộng ra khắp các quốc gia khác ở Nam Mỹ.
Trong vùng Bắc Mỹ, Khóa Cursillo đầu tiên đã được tổ chức tại Hoa Kỳ vào năm 1957 và từ đó lan sang các nước nói tiếng Anh khác.
PT Cursillo đã trải rộng trên khắp Châu Mỹ với cường độ và sức sống mãnh liệt: nhiều người và nhiều nhóm được huy động; cấu trúc phục vụ được thành lập để hội nhập vào các chương trình mục vụ giáo phận, hoạt động và làm dậy men Tin Mừng ở các môi trường.
Từ Tây Ban Nha, và sau đó từ nhiều nước, Phong trào đã được giới thiệu vào Châu Âu, nơi sự phát triển và hoạt động của Phong trào được củng cố ở cấp giáo phận.
Ở Châu Á và quần đảo Thái Bình Dương, cũng có quá trình tương tự xảy ra trong những năm qua. Một động lực mới xảy ra trong PT Cursillo, là từ Áo, nó được giới thiệu đến các nước Đông Âu và mặc dù ở mức độ hạn chế, nó cũng được giới thiệu ở một số nước Châu Phi.
Bằng cách này, PT Cursillo được định hình như một phong trào phổ quát lan rộng khắp thế giới, trong các nền văn hóa và các thực tại xã hội khác nhau.
***
Riêng tại Việt Nam, PT Cursillo được du nhập vào nước ta từ năm 1965, nhưng đến ngày 27/01/1967, khóa Cursillo đầu tiên bằng tiếng Việt mới được khai mạc tại nhà tĩnh tâm Bêtania thuộc Tổng giáo phận Sài Gòn.
Khóa này do Cha Augustinô Đoàn Cao Lý, SJ làm Linh hướng.
Tạ ơn Chúa, Cha Augustinô đã qua “Ngày thứ năm” vào lúc 8 giờ 29 phút sáng thứ Bảy ngày 17/04/2010 tại Tập Viện Thánh Tâm, Tam Phú, Thủ Đức, hưởng thọ 81 tuổi, trong đó có 54 năm theo Chúa trong chức vụ linh mục dấn thân và 44 năm sống đời thánh hiến trong Dòng Tên.
Trở lại Khóa Cursillo tiếng Việt đầu tiên tại Sài Gòn: ngày 28-01-1967 Đức Tổng Giám Mục Sài Gòn Phaolô Nguyễn Văn Bình, cùng với Đức Tổng Giám Mục Huế Philipphê Nguyễn Kim Điền (khi ấy còn làm Giám quản Tông Tòa) và Đức Giám Mục Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi, Giám đốc Công giáo Tiến Hành đã đến thăm các tham dự viên.
Chính Đức Tổng Phaolô vào ngày cưối khóa, đã trở lại Nhà tĩnh tâm Bêtania để chủ sự nghi thức trao Sứ Vụ Lệnh cho các tân cursillista. Khóa này gồm 4 linh mục dòng, 2 linh mục triều, 1 tu sĩ và 34 giáo dân.
Ngoài Đấng bản quyền tại Sài Gòn, Đức Hồng Y PX Nguyễn Văn Thuận lúc bấy giờ làm Giám Mục tiên khởi của giáo phận Nha Trang (giữa năm 1967), với sự quan tâm đặc biệt đến vai trò của người Giáo Dân sau công đồng Vatican 2, và kinh nghiệm của 1 cursillista sau khi tham dự khóa Cursillo #13 tại Philippines vào cuối năm 1967 đã cổ võ mạnh mẽ cho sự phát triển của PT tại Việt Nam, và sau này tại các cộng đoàn người Việt Nam Công Giáo ở hải ngoại, khi ngài làm việc tại Vatican… nên ngài được mệnh danh là người Anh Cả của PT Cursillo ngành Việt Nam trên toàn thế giới.
Tính đến năm 1975 Sài Gòn đã mở khoảng vài chục khóa cho cả nam lẫn nữ. Mặc dù không có nhiều tư liệu trong giai đoạn này, chúng ta cũng cần biết rằng Đức cha Nicolas Huỳnh Văn Nghi, lúc bấy giờ là Cha Sở họ đạo Tân Định này, là Tổng Linh Hướng của PT Cursillo Sài Gòn. BPV đã tìm đến thăm ngài trong ngày mừng sinh nhật lần thứ 73, ngày 01/05/2010
Chúng ta cũng nhác đến Cha Phêrô Maria Nguyễn Châu Hải, dòng Thánh tể, làm Phụ tá Linh hướng PT Cursillo Sài Gòn từ 1969 đến 1970. Vào những ngày này năm ngoái, 2016, ngài mừng Kim Cương Linh Mục (70 năm LM, 1946-2016) và Bách Niên Thượng Thọ (100 tuổi, 1916-2016)
Cho đến 1975, con số Cursillista Sài Gòn được ghi nhận lên đến số ngàn.
***
Kính thưa Đức Tổng Phaolô, quý Cha, quý Tu sĩ và quý Anh Chị,
Thật cần thiết để chúng ta biết về lịch sử Phong Trào hầu có thể công nhận, duy trì và cập nhật căn tính của mình, "để nhớ về quá khứ với lòng biết ơn, để sống nhiệt tình với hiện tại và hướng đến tương lai với niềm hy vọng".
Đó là cách để phát triển sự hiệp nhất và để đáp ứng sự canh tân mà Chúa Thánh Thần linh hứng cho lòng khát khao của những người nam nữ trong thế giới của chúng ta hôm nay.
Lịch sử không chỉ được biết đến như là một loạt những ngày tháng, hàng loạt sự kiện và con người, mà trên hết là sự giải thích về các ý tưởng, thái độ sống và sự lựa chọn phương cách sinh hoạt tông đồ, qua thời gian đã khai sinh ra Phong trào Cursillo.
Điều này giúp gia tăng sự hiểu biết về vấn đề "tại sao" nơi Bản Chất và Tâm Tưởng của Phong trào, đồng thời cũng cho thấy lãnh vực “làm thế nào” trong các nỗ lực giải quyết các vấn đề dựa trên những khái niệm cơ bản và việc nghiên cứu môi trường hiện tại.
Xin cảm ơn … đã lắng nghe.
Cursillista trình bày: Đa-minh Vũ Đức Thịnh