Quý anh chị Rollista rất thân mến.
Để giúp cho quý Anh Chị có thể nói Rollo được trôi chảy, tích cực, giúp Tham dự viên đạt kết quả tốt. K3N xin chia sẻ với Anh Chị một số kỹ năng như sau:
I/ CHUẨN BỊ ROLLO:
Có 3 điểm cần làm cho việc chuẩn bị Rollo:
1/ Cách trình bày
Để giúp cho phần "ngó ra và nhìn vào" bài Rollo được dễ dàng. Xin được đề nghị một vài cách:
- Nên thực hiện như một cuốn sách mỏng cho khỏi rơi rớt, tránh lộn trang.
- Nên dùng màu để tô đậm những chỗ quan trọng cần nhớ, hoặc dùng font chữ màu để dễ phân biệt các chủ điểm.
- Nên dùng font chữ lớn, cỡ 16 hoặc 18
- Gạch dưới những đề mục hay những câu quan trọng, để nhận ra ngay khi muốn nói tới.
- Xuống dòng và cách dòng để chia đoạn cho mỗi ý tưởng.
- Mỗi đề mục lớn nên sắp vào 1 trang, còn dư giấy cứ bỏ trống. Nếu một đề mục lớn cần 2 trang thì sắp sao cho 2 trang trái và phải đều được mở ra cùng lúc, để khỏi phải lật trang khi đang nói trong cùng 1 đề mục lớn.
.Lưu ý: Dù phải tăng số trang, nhưng việc làm này rất tiện lợi, và chỉ dùng cho bản nói của Rollista mà thôi.
- Sau mỗi đề mục lớn nên ngưng nói vài giây để lấy hơi, uống nước thấm giọng nếu cần và tự nhiên lật trang.
- Việc dùng màu và sự chia lô như trên sẽ giúp chúng ta biết được chúng ta đang đứng ở đâu, trên con đường nào và ở khu vực nào một cách dễ dàng
2/ Nắm vững chủ điểm:
Chúng ta đều biết toàn bộ khóa Cursillo là một chuỗi những Rollo ngắn đan kết, tuần tự móc nối với nhau thành 1 Rollo dài; trong đó, mỗi Rollista chỉ trình bày 1 phần trong Rollo dài đó. Việc sắp xếp khoa học này là một đặc điểm kỹ thuật của phong trào Cursillo.
Rollista cần đọc tất cả các Rollo (cụ thể là toàn bộ các bài Rollo trong quyển Cẩm Nang Cursillo mà quý Rollista đã nhận) để có được ý niệm xuyên suốt về Sứ Điệp của Khóa và biết rõ chủ điểm, vị trí của Rollo mình phụ trách. Nhờ thế Rollista sẽ tránh được sự thiếu sót về phần mình cũng như "lấn sân" các Rollo khác, hoặc trích dẫn kinh thánh trùng hợp nhiều lần. Sự có mặt đều đặn trong các buổi thao giảng, cũng như các buổi sinh hoạt Trường Lãnh Đạo giúp Rollista vượt được khó khăn này.
3/.Thao giảng:
- Tự thao giảng: Sau khi đã nghiên cứu và sửa soạn bài vở xong. Rollista sẽ tự mình đứng trước gương, nói lớn tiếng như đang nói thực sự (nếu có giá để bài thì tốt nhất), để bắt đầu nhớ nội dung bài, kiểm soát tiếng nói, kiểm soát thời lượng, làm quen với những trang giấy. Sửa đổi cách hành văn của những câu dễ bị vấp hoặc ngọng nghịu, những câu tối nghĩa, chuyển văn viết thành văn nói, với những câu chuyển đề, chuyển mục.
- Thao giảng nhóm: Vì thời gian dành cho các Rollista thao giảng không nhiều lắm, nên chia Rollista thành các nhóm để thao giảng chung trước khi tổng thao giảng 1 lần cho toàn bộ. Thưòng khi thao giảng nhóm, phần chia sẻ kinh nghiệm sống ngày thứ tư phải được sẵn sàng để trình bày luôn, hầu anh chị em khác có thể góp ý xây dựng và hoàn chỉnh cho đúng trọng tâm của Rollo.Tránh tình trạng lạc đề, lạc đạo, dài dòng và vừa đủ thời lượng cần thiết. Nên thuộc lòng phần mở đầu và kết luận của bài Rollo để thu hút sự chú ý của khóa sinh và ghi dấu ấn lâu dài trong trí họ.
II/ TRÌNH BÀY ROLLO:
Có 3 việc cần quan tâm:
1.Y phục và Trợ Huấn Cụ:
- Y phục: Với phong tục tập quán của người VN. Những Trợ Tá có vai trò chính trong khóa thường mặc y phục thật đàng hoàng, nhưng gần đây có khuynh hướng giản dị nhưng vẫn lịch sự như: các anh chỉ cần Sơmi Cravate và các chị mặc áo dài (nếu không thích hợp với áo dài thì dùng Âu phục cũng không sao) màu sắc nhã nhặn cho thoải mái là đủ, không cần phải đóng bộ và trang sức hào nhoáng, lộng lẫy như đi dạ hội.
- Bục Rollo và microphone: Mỗi Rollista nên có cơ hội vào phòng Rollo trước để ướm thử độ cao của bục Rollo và microphone, cần điều chỉnh sao cho vừa tầm với chiều cao của mình trong trạng thái thoải mái nhất để không bị trở ngại khi nhìn vào tài liệu cũng như an tâm về lượng âm thanh của giọng nói mình, âm phát ra cần hướng thẳng vào microphone thì âm thanh mới trung thực.
2/Truyền đạt:
- Đọc Lời Nguyện: Các Rollista cần in Lời Nguyện, xếp là trang 1, Kinh Cảm Tạ xếp là trang cuối của tài liệu Rollo, để không bị quên hay lúng túng với cuốn Chỉ Nam. Khi mời Khóa Sinh đứng lên để đọc Lời Nguyện hay kinh Cám Ơn, đừng đọc ngay, giữ im lặng vài giây cho không khí lắng đọng chút đỉnh rồi hãy bắt đầu. Đề nghị Rollista chỉ xướng lên đoạn đầu (Hướng Viên) và phần sau (Tất Cả) xin để cho Khóa Sinh đọc - Vì Rollista có microphone nên đọc sẽ lớn quá át tiếng Khóa Sinh và nếu lỡ vấp váp hay đứt hơi thì nghe kỳ quá.
- Giọng nói và cử chỉ, động tác diễn đạt: Truyền đạt Rollo không cần giọng nói hùng hồn, đanh thép, biện luận, thuyết phục hay giảng dạy. Với tâm trạng thiên nhiều về tâm linh và được minh chứng bằng chính đời sống của mình. Người Rollista dùng giọng nói tự nhiên, thân tình, chân thành, tin tưởng, tha thiết mang tính cách mời gọi. Nói tóm lại, Rollista cần tôn trọng sự tự do của Khóa Sinh, không dồn ép, không áp đảo tinh thần; nhưng thật chân tình, xác tín, cởi mở, vui tươi và hy vọng.
Riêng về cử chỉ hay động tác diễn đạt: Ánh mắt cố gắng quan sát toàn thể Khóa Sinh, nhưng đừng liếc qua liếc lại mà xoay hẳn đầu, đừng quá chăm chú vào tài liệu. Cứ tin tưởng và tự nhiên trình bày. Đôi tay đừng để chết trên bục, cần được dùng để diễn tả một tâm tình, một biểu tượng hay hành động nào đó, nhưng đừng nhiều quá sẽ giống như "múa rối"
3/ Chuyển mục:
Một Rollo luôn có nhiều đề mục. Khi chuyển mục qua những đề mục lớn, nên có câu nối kết gọi là "câu chuyển mục". Nó có thể là một câu hỏi, một lời dẫn giải, một câu nối kết để tư tưởng trình bày không bị đứt khúc đột ngột. Trong tài liệu, những câu chuyển mục đôi khi có sẵn, nhưng cũng có chỗ không có, do đó các Rollista khi nghiên cứu và chuẩn bị Rollo, được khuyến khích nên chọn lựa cho riêng mình những câu chuyển mục, vì nó sẽ giúp Rollista tự nhiên hơn, việc trình bày trơn tru hơn. Nên cố gắng viết những câu chuyển mục này vào thẳng tài liệu Rollo và nên thay đổi, đừng dùng một câu chuyển mục nhiều lần nghe sẽ thấy rất "kỳ". Nếu gặp khó khăn, anh chị em sẽ giúp đỡ khi thao giảng.
4/ Câu nói nhấn mạnh:
Để xác quyết, khẳng định chắc chắn một sự việc, một vấn đề trong bài nói. Tất cả những câu nói này chúng ta cố gắng chuyển sang thì hiện tại (present). Khi đó sức mạnh của lời nói được tăng thêm nhiều lần.
III/ PHẦN CHIA SẺ CHỨNG NHÂN
Kinh nghiệm cho biết, nội dung của Rollo và kỹ thuật trình bày của Rollista khó đánh động Khóa Sinh, nếu không có sự hỗ trợ của những chia sẻ chân tình và thực tế về đời sống chứng nhân của người Rollista. Trong cuốn "Cẩm Nang Lãnh Đạo" chương 8, phần 3 với nội dung hướng dẫn việc chuẩn bị cho việc trình bày Rollo, đã nhấn mạnh về đời sống chứng nhân trong các Rollo như sau: "Những chia sẻ về đời sống chứng nhân cũng quan trọng như những ý tưởng trình bày trong Rollo. Vì nó chứng minh cho những ý tưởng này. Nó là chất keo gắn liền người nói với người nghe. Nếu người nói không đưa ra những chứng nhân cụ thể của mình, thì những điều trình bày chỉ là một mớ lý thuyết suông và người nghe sẽ đặt câu hỏi: "Rồi sao nữa ? …. "
Vậy khi muốn chia sẻ, người Rollista cần chuẩn bị những gì ?
Có 3 điểm quan trọng người Rollista cần phải có:
Ø Bằng chính cuộc sống thông qua các nghiên cứu và kinh nghiệm của chính bản thân
Ø Đầy hứng thú để chia sẻ với tham dự viên
Ø Háo hức và mong muốn truyền tải ý tưởng, những trải nghiệm sống, cảm xúc đến người nghe
- Rollista phải có đời sống chứng nhân bằng gương sáng: Chúng ta không ai dám tự nhận mình có đời sống gương mẫu để người khác noi theo, nhưng ít nhất chúng ta đã và đang cố gắng sống như một Kitô hữu đích thực. Chúng ta có thể có những khuyết điểm, lỗi lầm, nhưng điểm quan trọng là chúng ta biết ăn năn hối cải, biết luôn cố gắng vươn lên, canh tân đời sống của mình để mỗi ngày một tốt hơn, một thánh thiện hơn. Những cố gắng "Hoán Cải" này sẽ là những yếu tố giúp cho chia sẻ đời sống chứng nhân của người Rollista có giá trị chân thực và những chia sẻ "Trở Về" này thường đánh động khóa sinh rất mạnh.
- Còn chia sẻ chứng nhân là chia sẻ những gì có liên quan trực tiếp đến đời sống hiện tại của chính bản thân mình, hay những người liên hệ với mình mà mình đang dõi theo để học hỏi và cố gắng thực hiện. Những chia sẻ về việc cố gắng hoán cải và thay đổi cuộc sống sau khi dự khóa 3 ngày, sự dấn thân hơn trong việc phục vụ Chúa, Giáo Hội và tha nhân là những chia sẻ nổi bật để xác định Ơn Chúa luôn tác động mạnh mẽ trong Khoá 3 Ngày.
- Lời chia sẻ được diễn tả tự nhiên (gần như thuộc lòng) và được đặt đúng chỗ: Vì chia sẻ là của bản thân người Rollista chứ không vay mượn từ nơi khác, do đó Rollista phải chia sẻ tự nhiên và không lệ thuộc vào tài liệu. Nếu chia sẻ như là đọc lại một câu truyện cho người khác nghe thì thiếu hẳn giá trị tâm tình, trung thực của nó. Việc soạn trước phần chia sẻ được khuyến khích chỉ nhằm mục đích giúp ta không dài dòng, có thể chọn lựa những ý nào nên giữ, ý nào nên bỏ, sắp xếp cho diễn tiến các ý được trôi chảy và bổ sung, hỗ trợ cho tư tưởng được trình bày trong tài liệu; để khi chia sẻ chỉ cần liếc qua trên giấy ghi chép là biết ngay mình nói tới đâu ? cần nói gì ?, tránh lạc đề, chạy vòng vo không bãi đáp.
- Ngoài ra người Rollista cần phải sống với bài Rollo bằng những thí dụ sống động, cụ thể để minh họa về việc chia sẻ của mình.Vậy những đề tài này người Rollista tìm kiếm ở đâu? Rất dễ dàng. Ngay khi nhận nhiệm vụ, Người Rollista cần mang trong mình một cuốn sổ tay, một cây bút và tập ghi chép về mọi đề tài mà chợt nghĩ ra thông qua những trải nghiệm hàng ngày, hoặc đã diễn ra trong quá khứ. Thí dụ: “Điều đáng tiếc nhất đời tôi”; “Tham vọng mãnh liệt nhất đời tôi”;”Tại sao tôi thích(không thích) đi học?”… Và nhiểu đề tài khác .Hãy làm đi, quý anh chị sẽ ngạc nhiên vì danh sách chủ đề tăng nhanh đáng kể.
- Trích dẫn Thánh Kinh: Xin nhìn thẳng vào tài liệu, dùng giọng đọc để đọc nguyên văn và thật rõ ràng. Nếu muốn, có thể đem theo Sách Thánh, mở ra và nâng lên để đọc. Xin đọc rõ xuất sứ của doạn Kinh Thánh trích dẫn (Thí dụ: Phúc Âm Mathêu, đoạn 3, câu 4)
IV/ NHỮNG VIỆC NÊN LÀM VÀ NÊN TRÁNH:
A. Nên làm:
1. Luôn cầu nguyện và sống trong tinh thần cầu nguyện để xin Ơn Chúa phù trợ
2. Trong khi Thao Giảng, luôn khiêm nhường, vui vẻ ghi nhận những góp ý, Để sửa đổi & cải hóa những sai lỗi của mình, cho tốt hơn.
3. Tôn trọng giờ giấc qui định.
B. Không nên làm:
1. Không nói ra ngoài những nội dung đã dự trù. tuyệt đối không "nổi hứng", không "nói buông" vì sẽ mất kiểm soát thời lượng cũng như nội dung.
2. Không chỉ trích cá nhân hay so sánh với đoàn thể khác.
3. Không dùng ngôn ngữ thô tục, mặc dù chỉ là nhắc lại một câu nói của người khác.
V/ KẾT LUẬN.
Xin được mượn lời nhắn nhủ của Đức Thánh Cha Phao Lô VI nói với Cursillista trong một đại hội của phong trào Cursillo để kết thúc phần chia sẻ hôm nay:
Các con có thực tâm TIN vào những điều các con TUYÊN XƯNG ?
Các con có SỐNG đúng theo những điều các con TIN ?
Và các con có thực sự RAO GIẢNG những gì các con đang SỐNG ?
Xin cám ơn quí Anh Chị.