CÂU XƯỚNG TRƯỚC PHÚC ÂM: Pl 2, 8-9
"Chúa Kitô vì chúng ta, đã vâng lời cho đến chết, và chết trên thập giá.
Vì thế, Thiên Chúa đã tôn vinh Người,
và ban cho Người một danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu."
-----------------
"Sự Thương Khó Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta."
Bài Thương Khó Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, theo Thánh Luca.
14 Khi giờ đã đến, Đức Giê-su vào bàn, và các Tông Đồ cùng vào với Người.
15 Người nói với các ông: "Thầy những khát khao mong mỏi ăn lễ Vượt Qua này với anh em trước khi chịu khổ hình.
16 Bởi vì, Thầy nói cho anh em hay, Thầy sẽ không bao giờ ăn lễ Vượt Qua này nữa, cho đến khi lễ này được nên trọn vẹn trong Nước Thiên Chúa."
17 Rồi Người nhận lấy chén, dâng lời tạ ơn và nói: "Anh em hãy cầm lấy mà chia nhau.
18 Bởi vì, Thầy bảo cho anh em biết, từ nay, Thầy không còn uống sản phẩm của cây nho nữa, cho đến khi Triều Đại Thiên Chúa đến."
19 Rồi Người cầm lấy bánh, dâng lời tạ ơn, bẻ ra, trao cho các ông và nói: "Đây là mình Thầy, hiến tế vì anh em. Anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy."
20 Và tới tuần rượu cuối bữa ăn, Người cũng làm như vậy và nói: "Chén này là giao ước mới, lập bằng máu Thầy, máu đổ ra vì anh em.
21 "Nhưng này bàn tay kẻ nộp Thầy đang cùng đặt trên bàn với Thầy
.22 Đã hẳn Con Người ra đi như đã ấn định, nhưng khốn cho kẻ nào nộp Con Người."
23 Các Tông Đồ bắt đầu bàn tán với nhau xem ai trong Nhóm lại là kẻ toan làm chuyện ấy.
23,1 Toàn thể cử toạ đứng lên, điệu Đức Giê-su đến ông Phi-la-tô;.
2 Họ bắt đầu tố cáo Người rằng: "Chúng tôi đã phát giác ra tên này sách động dân tộc chúng tôi, và ngăn cản dân chúng nộp thuế cho hoàng đế Xê-da, lại còn xưng mình là Mê-si-a, là Vua nữa."
3 Ông Phi-la-tô hỏi Người: "Ông là Vua dân Do-thái sao? " Người trả lời: "Chính ngài nói đó."
4 Ông Phi-la-tô nói với các thượng tế và đám đông: "Ta xét thấy người này không có tội gì."
5 Nhưng họ cứ khăng khăng nói: "Hắn đã xúi dân nổi loạn, đi giảng dạy khắp vùng Giu-đê, bắt đầu từ Ga-li-lê cho đến đây."
6 Nghe nói thế, ông Phi-la-tô liền hỏi xem đương sự có phải là người Ga-li-lê không.
7 Và khi biết Người thuộc thẩm quyền vua Hê-rô-đê, ông liền cho áp giải Người đến với nhà vua lúc ấy cũng đang có mặt tại Giê-ru-sa-lem.
8 Vua Hê-rô-đê thấy Đức Giê-su thì mừng rỡ lắm, vì từ lâu vua muốn được gặp Người bởi đã từng nghe nói về Người. Vả lại, vua cũng mong được xem Người làm một hai phép lạ.
9 Nhà vua hỏi Người nhiều điều, nhưng Người không trả lời gì cả.
10 Các thượng tế và kinh sư đứng đó, tố cáo Người dữ dội.
11 Vua Hê-rô-đê cũng như thị vệ đều khinh dể Người ra mặt nên khoác cho Người một chiếc áo rực rỡ mà chế giễu, rồi cho giải Người lại cho ông Phi-la-tô.
12 Ngày hôm ấy, vua Hê-rô-đê và tổng trấn Phi-la-tô bắt đầu thân thiện với nhau, chứ trước kia hai bên vẫn hiềm thù.
13 Bấy giờ ông Phi-la-tô triệu tập các thượng tế, thủ lãnh và dân chúng lại
14 mà nói: "Các ngươi nộp người này cho ta, vì cho là tay kích động dân, nhưng ta đã hỏi cung ngay trước mặt các ngươi, mà không thấy người này có tội gì, như các ngươi tố cáo.
15 Cả vua Hê-rô-đê cũng vậy, bởi lẽ nhà vua đã cho giải ông ấy lại cho chúng ta. Và các ngươi thấy đó, ông ấy chẳng can tội gì đáng chết cả.
16 Vậy ta sẽ cho đánh đòn rồi thả ra."
17 Vào mỗi dịp lễ lớn, ông Phi-la-tô phải phóng thích cho họ một người tù.
18 Nhưng tất cả mọi người đều la ó: "Giết nó đi, thả Ba-ra-ba cho chúng tôi! "
19 Tên này đã bị tống ngục vì một vụ bạo động đã xảy ra trong thành, và vì tội giết người.
20 Ông Phi-la-tô muốn thả Đức Giê-su, nên lại lên tiếng một lần nữa.
21 Nhưng họ cứ một mực la lớn: "Đóng đinh! Đóng đinh nó vào thập giá! "
22 Lần thứ ba, ông Phi-la-tô nói với họ: "Nhưng ông ấy đã làm điều gì gian ác? Ta xét thấy ông ấy không có tội gì đáng chết. Vậy ta sẽ cho đánh đòn rồi thả ra."
23 Nhưng họ cứ la to hơn, nhất định đòi phải đóng đinh Người. Và tiếng la càng thêm dữ dội.
24 Ông Phi-la-tô quyết định chấp thuận điều họ yêu cầu.
25 Ông phóng thích người tù họ xin tha, tức là tên bị tống ngục vì tội bạo động và giết người. Còn Đức Giê-su thì ông trao nộp theo ý họ muốn.
26 Khi điệu Đức Giê-su đi, họ bắt một người từ miền quê lên, tên là Si-môn, gốc Ky-rê-nê, đặt thập giá lên vai cho ông vác theo sau Đức Giê-su.
27 Dân chúng đi theo Người đông lắm, trong số đó có nhiều phụ nữ vừa đấm ngực vừa than khóc Người.
28 Đức Giê-su quay lại phía các bà mà nói: "Hỡi chị em thành Giê-ru-sa-lem, đừng khóc thương tôi làm gì. Có khóc thì khóc cho phận mình và cho con cháu.
29 Vì này đây sẽ tới những ngày người ta phải nói: "Phúc thay đàn bà hiếm hoi, người không sinh không đẻ, kẻ không cho bú mớm! "
30 Bấy giờ người ta sẽ bắt đầu nói với núi non: Đổ xuống chúng tôi đi! , và với gò nổng: Phủ lấp chúng tôi đi!
31 Vì cây xanh tươi mà người ta còn đối xử như thế, thì cây khô héo sẽ ra sao? "
32 Có hai tên gian phi cũng bị điệu đi hành quyết cùng với Người.
33 Khi đến nơi gọi là "Đồi Sọ", họ đóng đinh Người vào thập giá, cùng lúc với hai tên gian phi, một tên bên phải, một tên bên trái.
34 Bấy giờ Đức Giê-su cầu nguyện rằng: "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm." Rồi họ lấy áo của Người chia ra mà bắt thăm.
35 Dân chúng đứng nhìn, còn các thủ lãnh thì buông lời cười nhạo: "Hắn đã cứu người khác, thì cứu lấy mình đi, nếu thật hắn là Đấng Ki-tô của Thiên Chúa, là người được tuyển chọn! "
36 Lính tráng cũng chế giễu Người. Chúng lại gần, đưa giấm cho Người uống
37 và nói: "Nếu ông là vua dân Do-thái thì cứu lấy mình đi! "
38 Phía trên đầu Người, có bản án viết: "Đây là vua người Do-thái."
39 Một trong hai tên gian phi bị treo trên thập giá cũng nhục mạ Người: "Ông không phải là Đấng Ki-tô sao? Hãy tự cứu mình đi, và cứu cả chúng tôi với! "
40 Nhưng tên kia mắng nó: "Mày đang chịu chung một hình phạt, vậy mà cả Thiên Chúa, mày cũng không biết sợ!
41 Chúng ta chịu như thế này là đích đáng, vì xứng với việc đã làm. Chứ ông này đâu có làm điều gì trái! "
42 Rồi anh ta thưa với Đức Giê-su: "Ông Giê-su ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến tôi! "
43 Và Người nói với anh ta: "Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng."
44 Bấy giờ đã gần tới giờ thứ sáu, thế mà bóng tối bao phủ khắp mặt đất, mãi đến giờ thứ chín.
45 Mặt trời ngưng chiếu sáng. Bức màn trướng trong Đền Thờ bị xé ngay chính giữa.
46 Đức Giê-su kêu lớn tiếng: Lạy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha. Nói xong, Người tắt thở.
47 Thấy sự việc xảy ra như thế, viên đại đội trưởng cất tiếng tôn vinh Thiên Chúa rằng: "Người này đích thực là người công chính! "
48 Toàn thể dân chúng đã kéo đến xem cảnh tượng ấy, khi thấy sự việc đã xảy ra, đều đấm ngực trở về.
49 Đứng đàng xa, có tất cả những người quen biết Đức Giê-su cũng như những phụ nữ đã theo Người từ Ga-li-lê; các bà đã chứng kiến những việc ấy.
50 Khi ấy có một người tên là Giô-xếp, thành viên của Thượng Hội Đồng, một người lương thiện, công chính.
51 Ông đã không tán thành quyết định và hành động của Thượng Hội Đồng. Ông là người thành A-ri-ma-thê, một thành của người Do-thái, và cũng là người vẫn mong chờ Nước Thiên Chúa.
52 Ông đến gặp tổng trấn Phi-la-tô để xin thi hài Đức Giê-su.
53 Ông hạ xác Người xuống, lấy tấm vải gai mà liệm, rồi đặt Người vào ngôi mộ đục sẵn trong núi đá, nơi chưa chôn cất ai bao giờ.
54 Hôm ấy là áp lễ, và ngày sa-bát bắt đầu ló rạng.
55 Cùng đi với ông Giô-xếp, có những người phụ nữ đã theo Đức Giê-su từ Ga-li-lê. Các bà để ý nhìn ngôi mộ và xem xác Người được đặt như thế nào.
56 Rồi các bà về nhà, chuẩn bị dầu và thuốc thơm. Nhưng ngày sa-bát, các bà nghỉ lễ như Luật truyền.
Mỗi năm trong Lễ Lá chúng ta đọc Bài Thương Khó từ một trong ba Phúc Âm Nhất Lãm. Năm nay chúng ta đọc Bài Thương Khó trong Tin Mừng theo thánh Lu-ca. Mỗi Phúc Âm có một nét đặc biệt: chúng ta biết rằng nhiều nhân chứng cùng một biến cố thường thuật lại mỗi người một cách. Cũng như thế các thánh sử thuật lại Cuộc Thương Khó Chúa Ki-tô bằng bốn cách khác nhau. Các ngài không ghi lại những giại đoạn giống nhau, hay ví dụ như không kể lại những câu nói giống nhau. Chúng ta thử tìm hiểu Tin Mừng theo thánh Lu-ca có điều gì đặc biệt.
Điều đáng chú ý khi đọc kỹ lại thấy có phần nào giống nhau với bài ca Người Tôi Trung chúng ta vừa đọc trước đó, tức là Bài Ca Thứ Ba Người Tôi Trung trong chương 50 Sách I-sa-i-a. Đối với thánh Lu-ca, điều quan trọng là cho thấy Chúa Giê-su hoàn tất Lời Chúa. Ngài là Người Tôi Trung trong Sách I-sa-i-a. Trước sự ô nhục của thánh giá Chúa Ki-tô, những Bài Ca Người Tôi Trung trở nên chìa khoá mở ra để hiểu những điều không thể hiểu được.
Sau đây là những so sánh tương đồng giữa Người Tôi Trung trong I-sa-i-a 50, 4-7 và Bài Thương Khó theo thánh Lu-ca (trong những đoạn chỉ thấy nơi thánh Lu-ca).
Sách I-sa-i-a viết: « 7 Có ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng phù trợ tôi » (Is 50, 7), đúng vậy, thánh Lu-ca là thánh sử duy nhất ghi lại có thiên thần đến ủi an Chúa Giê-su trong vườn Gét-sê-ma-ni: « 39 Rồi Người đi ra núi Ô-liu như đã quen. Các môn đệ cũng theo Người. 40 Đến nơi, Người bảo các ông: "Anh em hãy cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ." 41 Rồi Người đi xa các ông một quãng, chừng bằng ném một hòn đá, và quỳ gối cầu nguyện rằng: 42 "Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin cất chén này xa con. Tuy vậy, xin đừng làm theo ý con, mà làm theo ý Cha. » (Lc 22, 39- 42) « 43 Bấy giờ có thiên sứ tự trời hiện đến tăng sức cho Người. » (Lc 22, 43)
Trong lúc sách I-sa-i-a chép: « 4 ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng đã cho tôi nói năng như một người môn đệ, để tôi biết lựa lời nâng đỡ ai rã rời kiệt sức » (Is 50, 4). Chỉ có thánh Lu-ca ghi nhận cái nhìn Chúa Giê-su trên ông Phê-rô sau khi chối Chúa: « 33 Ông Phê-rô thưa với Người: "Lạy Chúa, dầu có phải vào tù hay phải chết với Chúa đi nữa, con cũng sẵn sàng." 34 Đức Giê-su lại nói: "Này anh Phê-rô, Thầy bảo cho anh biết, hôm nay gà chưa kịp gáy, thì đã ba lần anh chối là không biết Thầy."» (Lc 22, 33-34); « 56 Thấy ông ngồi bên ánh lửa, một người tớ gái nhìn ông chòng chọc và nói: "Cả bác này cũng đã ở với ông ấy đấy! "57 Ông liền chối: "Tôi có biết ông ấy đâu, chị!" 58 Một lát sau, có người khác thấy ông, liền nói: "Cả bác nữa, bác cũng thuộc bọn chúng! " Nhưng ông Phê-rô đáp lại: "Này anh, không phải đâu! " 59 Chừng một giờ sau, có người khác lại quả quyết: "Đúng là bác này cũng đã ở với ông ấy, vì bác ta cũng là người Ga-li-lê." 60 Nhưng ông Phê-rô trả lời: "Này anh, tôi không biết anh nói gì!" Ngay lúc ông còn đang nói, thì gà gáy » (22, 56-60); « 61 Chúa quay lại nhìn ông » (Lc 22, 61)
Một so sánh tương đồng nữa cũng với câu: « để tôi biết lựa lời nâng đỡ ai rã rời kiệt sức » (Is 50, 4) với đoạn Người Trộm Lành: « 39 Một trong hai tên gian phi bị treo trên thập giá cũng nhục mạ Người: "Ông không phải là Đấng Ki-tô sao? Hãy tự cứu mình đi, và cứu cả chúng tôi với!" 40 Nhưng tên kia mắng nó: "Mày đang chịu chung một hình phạt, vậy mà cả Thiên Chúa, mày cũng không biết sợ! 41 Chúng ta chịu như thế này là đích đáng, vì xứng với việc đã làm. Chứ ông này đâu có làm điều gì trái!" 42 Rồi anh ta thưa với Đức Giê-su: "Ông Giê-su ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến tôi! » (Lc 23, 39-42); « Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng » (Lc 23, 43)
Trong lúc đó sách I-sa-i-a chép: « 5 ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng đã mở tai tôi, còn tôi, tôi không cưỡng lại, cũng chẳng tháo lui » (Is 50, 5). Thánh Lu-ca là thánh sử duy nhất ghi nhận Chúa tha cho những đao phủ của Ngài: « 33 Khi đến nơi gọi là "Đồi Sọ", họ đóng đinh Người vào thập giá, cùng lúc với hai tên gian phi, một tên bên phải, một tên bên trái. 34 Bấy giờ Đức Giê-su cầu nguyện rằng: "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm." Rồi họ lấy áo của Người chia ra mà bắt thăm » (Lc 23, 33-34)
Sách I-sa-i-a chép: « 5 ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng đã mở tai tôi, còn tôi, tôi không cưỡng lại, cũng chẳng tháo lui » (Is 50, 4); « 7 Có ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng phù trợ tôi, vì thế, tôi đã không hổ thẹn » (Is 50, 7); « 44 Bấy giờ đã gần tới giờ thứ sáu, thế mà bóng tối bao phủ khắp mặt đất, mãi đến giờ thứ chín. 45 Mặt trời ngưng chiếu sáng. Bức màn trướng trong Đền Thờ bị xé ngay chính giữa. 46 Đức Giê-su kêu lớn tiếng: Lạy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha. Nói xong, Người tắt thở » (Lc 23, 43-46).
Chúng ta cũng có thể đoán được những tương đồng giữa tường thuật Cuộc Thương Khó của thánh Lu-ca với Bài Ca Thứ Tư Người Tôi Trung (Is 52, 13-53,12) .
Sách I-sa-i-a nói: « 12 Vì thế, Ta sẽ ban cho nó muôn người làm gia sản » (Is 53, 12), Sau bữa tiệc cuối cùng, trên đường lên Vườn Cây Dầu Chúa Giê-su nói « 37 Vì Thầy bảo cho anh em hay: cần phải ứng nghiệm nơi bản thân Thầy lời Kinh Thánh đã chép: Người bị liệt vào hàng phạm pháp. » (Lc 22, 37). Cũng một thánh Lu-ca trong sách Công Vụ Tông Đồ dùng nhiều lần danh hiệu Người Tôi Trung và đã chép nguyên văn (Cv 8). Bài Ca Thứ Tư Người Tôi Trung (Cv 3, 13-14, 26 ; 4, 27-30 ; 8, 32-33). Điều này chứng tỏ vai trò rất quan trọng các Bài Ca Người Tôi Trung trong suy niệm của cộng đồng Ki-tô tiên khởi về mầu nhiệm đau khổ và cái chết của Chúa Giê-su.
Sách I-sa-i-a chép: « 9 Người đã bị chôn cất giữa bọn ác ôn, bị mai táng với người giàu có, dù đã chẳng làm chi tàn bạo và miệng không hề nói chuyện điêu ngoa » (Is 53, 9). Còn thánh Lu-ca ghi nhận ba lần Phi-la-tô quả quyết Chúa Giê-su vô tội (Lc 23, 13-32).
Thánh Lu-ca đề nghị một loạt nghiên cứu tương đồng giữa Chúa Ki-tô và Người Tôi Trung trong I-sa-i-a. Đó là phương cách ngài mở lòng chúng ta với sự khôn ngoan Lời Chúa, giống như về sau trong bài tường thuật những môn đệ trên đường Em-mau.
***