Ha-lê-lui-a, Ha-lê-lui-a
Ngày hôm nay, anh em chớ cứng lòng, nhưng hãy nghe tiếng Chúa. Ha-lê-lui-a
-----------------
Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.
Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.
1 Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng : “Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không, anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng.
2 Vậy khi bố thí, đừng có khua chiêng đánh trống, như bọn đạo đức giả thường biểu diễn trong hội đường và ngoài phố xá, cốt để người ta khen. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi.
3 Còn anh, khi bố thí, đừng cho tay trái biết việc tay phải làm,
4 để việc anh bố thí được kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.
5 “Và khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn đạo đức giả : chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được phần thưởng rồi.
6 Còn anh, khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.
16 “Rồi khi ăn chay, anh em chớ làm bộ rầu rĩ như bọn đạo đức giả : chúng làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là chúng ăn chay. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi.
17 Còn anh, khi ăn chay, nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm,
18 để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.”
Ở đây chúng ta có hai đoạn trích từ Bài Giảng Trên Núi chiếm cả hai chương 5 và7 của Tin Mừng theo thánh Ma-thêu. Tất cả bài nói được xoáy chung quanh một trục chính, đó là Cha chúng ta (6,9-13) ; chính Ngài mới cho tất cả mọi sự một ý nghĩa. Các lời khuyên mà chúng ta đọc hôm nay không chỉ có ý nghĩa thuộc qui tắc ứng xử về đạo đức, hay luân lý. Nhưng còn có ý nghĩa về đức tin. Tất cả những lập luận của chúng ta phát xuất từ sự nhận thức nguồn gốc mọi sự, ấy là Thiên Chúa là Cha. Vì thế cầu nguyện, bố thí và chay tịnh đó là con đường dẫn chúng ta đến gần Chúa- gần Cha. Ăn chay để giúp chúng ta thoát ra khỏi cái tôi của chúng ta, bố thí là dể chúng ta qui về anh em chúng ta.
Chúa Giê-su trình bày việc này bằng cách lập lại đến ba lần chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Phải nhớ rằng các thể thức đạo đức của xã hội Do Thái thời ấy đặt rất nhiều quan trọng của cách thể hiện bề ngoài. Hình như có vài nhân vật nổi tiếng cũng vấp phải. Cũng vì thế thánh Ma-thêu nhắc lại lời Chúa trách những người xem các tua áo thật dài của họ hơn là lòng thương xót của Chúa hay là sự trung tín ( Mt 23, 5)
Ở đây Chúa mời gọi các môn đệ vào một chiến dịch sự thật « Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy »
Vài câu trên Ngài cũng đã nói
« 20 "Vậy, Thầy bảo cho anh em biết, nếu anh em không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pha-ri-sêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời » ( Mt 5,20)
Công chính là điều đáng phải chú ý hàng đầu của các tín hữu. Chúa Giê-su nêu lên việc tìm công lý hai lần trong « Các Mối Phúc Thật » vì thông thường hai chữ công chính là lòng khát khao rất thịnh hành trong ngôn ngữ các thi văn Pa-let-tin .
« Phúc thay ai khát khao nên người công chính,vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thoả lòng » (Mt 5,6)
« Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính,vì Nước Trời là của họ » (Mt 5,10).
Công chính thật sự theo Thánh Kinh là hài hoà với chương trình của Thiên Chúa chứ không phải tích trữ nhiều việc làm, dù có đạo đức mấy đi nữa. Câu rất tuyệt vời trong sách Sáng thế « Ông Ap-ra-ham tin ĐỨC CHÚA, và vì thế, ĐỨC CHÚA kể ông là người công chính. » ( St 15,6) dạy cho chúng ta công chính có nghĩa là đúng, ví như là trùng hợp âm thanh của một nhạc cụ, hợp âm thanh với chương trình của Chúa.
Vì thế ba hành động : Cầu nguyện, chay tịnh và bố thí là những con đường đi đến công chính.
- Với cầu nguyện, Chúa sắp chúng ta cho đúng với chương trình của Ngài ; Chúng ta nói : « Nguyện danh Cha cả sáng, nước Cha trị đến, ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời » và chúng ta chờ đợi Chúa dạy cho chúng ta những gì cần dùng thật sự ở Nước Trời. Trước khi dạy cho chúng ta Kinh Lạy Cha, Ngài dạy chúng ta : « Khi cầu nguyện, anh em đừng lải nhải như dân ngoại; họ nghĩ rằng: cứ nói nhiều là được nhận lời.8 Đừng bắt chước họ, vì Cha anh em đã biết rõ anh em cần gì, trước khi anh em cầu xin »( Mt 6,7-8)
-Với chay tịnh cũng thế : tức là đừng chạy theo nữa những gì chúng ta tưởng là cần cho hạnh phúc chúng ta, và cứ thế làm cho chúng ta càng ngày càng bị bối rối. Phải học thế nào là tự do, và tìm những ưu tiên thực sự vì « Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra »( Mt 4,4), chính Chúa Giê-su phán như thế. Sau đó một chút, cũng trong Bài Giảng Trên Núi, Ngài dùng lại cùng một đề tài :
« 31 Vì thế, anh em đừng lo lắng tự hỏi: ta sẽ ăn gì, uống gì, hay mặc gì đây? « Tất cả những thứ đó, dân ngoại vẫn tìm kiếm. Cha anh em trên trời thừa biết anh em cần tất cả những thứ đó.33 Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho.34 Vậy, anh em đừng lo lắng về ngày mai: ngày mai, cứ để ngày mai lo. Ngày nào có cái khổ của ngày ấy » ( Mt 6, 31-33)
- Còn về bố thí, đây là hoa trái của sự thích nghi của chúng ta với ý Chúa, vì việc này biến chúng ta là kẻ giàu lòng thương xót. Chữ « bố thí » trong tiếng Pháp lấy cùng gốc Latin với « thương xót » ; bố thí là mở lòng chúng ta thương xót. Chúa muốn mọi con cái Chúa hạnh phúc và công chính theo nghĩa hài hoà với Thiên Chúa, lẽ tất nhiên phải gồm có kích thước công bình xã hội. Bài dụ ngôn về ngày phán xét sau cùng cũng trong Tin Mừng theo thánh Ma-thêu xác nhận rằng :
- « Khi Con Người đến trong vinh quang của Người, có tất cả các thiên sứ theo hầu, bấy giờ Người sẽ ngự lên ngai vinh hiển của Người.32 Các dân thiên hạ sẽ được tập hợp trước mặt Người, và Người sẽ tách biệt họ với nhau, như mục tử tách biệt chiên với dê.33 Người sẽ cho chiên đứng bên phải Người, còn dê ở bên trái.34 Bấy giờ Đức Vua sẽ phán cùng những người ở bên phải rằng: "Nào những kẻ Cha Ta chúc phúc, hãy đến thừa hưởng Vương Quốc dọn sẵn cho các ngươi ngay từ thuở tạo thiên lập địa.35 Vì xưa Ta đói, các ngươi đã cho ăn; Ta khát, các ngươi đã cho uống; Ta là khách lạ, các ngươi đã tiếp rước;36 Ta trần truồng, các ngươi đã cho mặc; Ta đau yếu, các ngươi đã thăm viếng; Ta ngồi tù, các ngươi đến hỏi han."37 Bấy giờ những người công chính sẽ thưa rằng: "Lạy Chúa, có bao giờ chúng con đã thấy Chúa đói mà cho ăn, khát mà cho uống;38 có bao giờ đã thấy Chúa là khách lạ mà tiếp rước; hoặc trần truồng mà cho mặc?39 Có bao giờ chúng con đã thấy Chúa đau yếu hoặc ngồi tù, mà đến hỏi han đâu? "40 Đức Vua sẽ đáp lại rằng: "Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy."41 Rồi Đức Vua sẽ phán cùng những người ở bên trái rằng: "Quân bị nguyền rủa kia, đi đi cho khuất mắt Ta mà vào lửa đời đời, nơi dành sẵn cho tên Ác Quỷ và các sứ thần của nó.42 Vì xưa Ta đói, các ngươi đã không cho ăn; Ta khát, các ngươi đã không cho uống;43 Ta là khách lạ, các ngươi đã không tiếp rước; Ta trần truồng, các ngươi đã không cho mặc; Ta đau yếu và ngồi tù, các ngươi đã chẳng thăm viếng."44 Bấy giờ những người ấy cũng sẽ thưa rằng: "Lạy Chúa, có bao giờ chúng con đã thấy Chúa đói, khát, hoặc là khách lạ, hoặc trần truồng, đau yếu hay ngồi tù, mà không phục vụ Chúa đâu? "45 Bấy giờ Người sẽ đáp lại họ rằng: "Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi không làm như thế cho một trong những người bé nhỏ nhất đây, là các ngươi đã không làm cho chính Ta vậy."46 Thế là họ ra đi để chịu cực hình muôn kiếp, còn những người công chính ra đi để hưởng sự sống muôn đời » ( Mt 25, 31-46)
- Các hành động mà Chúa Giê-su đả kích ( phô trương cho thiên hạ thấy) đi ngược lại ý Ngài. Họ khéo léo ở lại, qui về cái tôi của mình. Làm như thế họ đóng kín lòng mình cho tác động biến đổi của Chúa Thánh Thần. Và chúng ta ở lại với tính kiêu căng cùng với sự nghèo nàn của chúng ta.
***