"Chúa chăn nuôi tôi, tôi chẳng thiếu thốn chi".
CHÚA là mục tử chăn dắt tôi, tôi chẳng thiếu thốn gì.
2 Trong đồng cỏ xanh tươi, Người cho tôi nằm nghỉ.
Người đưa tôi tới dòng nước trong lành
3 và bổ sức cho tôi.
Người dẫn tôi trên đường ngay nẻo chính
vì danh dự của Người.
4 Lạy Chúa, dầu qua lũng âm u
con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng.
Côn trượng Ngài bảo vệ, con vững dạ an tâm.
5 Chúa dọn sẵn cho con bữa tiệc ngay trước mặt quân thù.
Đầu con, Chúa xức đượm dầu thơm,
ly rượu con đầy tràn chan chứa.
6 Lòng nhân hậu và tình thương CHÚA
ấp ủ tôi suốt cả cuộc đời,
và tôi được ở đền Người
những ngày tháng, những năm dài triền miên.
Chúng ta đã gặp bài thánh vịnh này rồi trong chúa nhật thứ tư Mùa Chay, và tôi đã nhấn mạnh ở ba điểm.
Điểm thứ nhất: trong tất cả các thánh vịnh, vấn đề liên hệ đến toàn dân Ít-ra-en, dù nhân vật trong bài nói « tôi ». Điểm thứ hai: để nói lên trải nghiệm đức tin của mình, Ít-ra-en dùng đến hai cách so sánh, thứ nhất như người Lê-vi tìm hạnh phúc được cư ngụ trong nhà Chúa và người hành hương được tham dự vào bàn tiệc thánh sau nghi thức hiến tế tạ ơn. Nhưng phải hiểu ngụ ý của cách phát biểu như thế: qua hai so sánh ấy, phải hiểu trải nghiệm của dân được Chúa chọn, hoan hỉ và biết ơn sự chọn lựa của Thiên Chúa. Sau cùng điểm thứ ba: những Ki-tô hữu tiên khởi nhận ra trong bài thánh vịnh này cách thể hiện ưu tiên cho trải nghiệm người được rửa tội, và bài thánh vịnh 22 trở nên một bài hát chính thức cho các nghi thức rửa tội trong Giáo Hội sơ khai. Tới đây, tôi đề nghị chúng ta đơn giản dừng lại câu đầu: « CHÚA là mục tử chăn dắt tôi, tôi chẳng thiếu thốn gì. » Cũng trong tâm tình ấy, tiên tri Mi-kha nói lên lời nguyện ấy như sau: « (Lạy Đức Chúa,) xin Ngài dùng gậy chăn dắt dân là đàn chiên, là cơ nghiệp của Ngài » (Mk7, 14). Nhân đây tôi xin lưu ý cả dân tộc là gia nghiệp của Thiên Chúa; ở nơi khác chúng ta lại gặp cách phát biểu ngược lại (ví dụ như trong thánh vịnh 15 (16): «Lạy CHÚA, Chúa là phần sản nghiệp con được hưởng » (c5). Ở đây được nói lên chính tính tương hỗ của Giao Ước.
Trong một xứ sống về nghề chăn nuôi, bầy gia súc là của cải một gia đình và sách châm ngôn đưa ra những lời khuyên để gìn giữ gia nghiệp ấy: « Hãy biết rõ tình trạng bầy gia súc và lưu tâm đến đàn vật của con » (Cn 27, 23). Điều này muốn nói rằng khi so sánh Chúa như một mục tử - và Ít-ra-en là đoàn gia súc của Ngài - chúng ta cả dám nghĩ rằng dân Chúa chọn là một kho báu đối với Chúa. Thật phải có sự mặc khải này của Thánh Kinh để chúng ta mới có những tư tưởng như thế! Từ đó, tôi không ngạc nhiên nữa khi tìm thấy những lời trích trong Thánh Kinh về đề tài Thiên Chúa - người Mục Tử - trong các Sách Thánh sau này. Trong những lúc đầu của cuộc phiêu lưu Thánh Kinh, không ai có ý tưởng nói về Chúa với những từ ngữ ân cần thân thiện như thế!
Ai cũng biết chiên cần gì, và một khi so sánh Thiên Chúa như một mục tử, người ta giới thiệu Ngài theo lý tưởng của mình: một mục tử tốt lành là người có thể quy tụ, dẫn dắt, nuôi dưỡng, chăm sóc, che chở, bảo vệ … tóm lại là người quan tâm đến mọi nhu cầu của đàn chiên của mình. Người ta nói về Chúa với mọi thứ ấy: tôi xin kể vài ví dụ:
Người mục tử quy tụ được thấy nơi tiên tri Mi-kha: « Ta sẽ quy tụ cả nhà Gia-cóp, sẽ tập hợp số còn sót của nhà Ít-ra-en, sẽ gom chúng lại như đàn chiên trong chuồng, như đàn vật giữa đồng cỏ, khiến chúng không còn sợ ai nữa. » (Mk 2, 12), và cũng như thế: « Ngày ấy - sấm ngôn của ĐỨC CHÚA - chiên nào què, Ta sẽ quy tụ lại, chiên nào đi lạc xa hay bị Ta giáng hoạ, Ta sẽ tập hợp về. » (Mk 4, 6). Tiên tri Sô-phô ni-a cũng thế: « Ta sẽ cứu thoát chiên bị què, sẽ tập hợp chiên đi lạc. Ta sẽ cho chúng được danh tiếng và ngợi khen tại khắp nơi chúng đã nếm mùi ô nhục. » (Xp 3,19.
Người mục tử dẫn dắt và bảo vệ đàn chiên, chúng ta thường tìm thấy đề tài này trong các thánh vịnh. Đặc biệt trong thánh vịnh 95 (94), đó cũng là lời nguyện buổi sáng trong Giờ Kinh Phụng Vụ: « Bởi chính Người là Thiên Chúa ta thờ, còn ta là dân Người lãnh đạo, là đoàn chiên tay Người dẫn dắt. » (Tv 95, 7). Trong thánh vịnh 78 cũng thế: « Còn dân Chúa, Người dẫn đi như thể đàn cừu, đem họ vào sa mạc chẳng khác bầy chiên, » (Tv 78, 52); và thánh vịnh 80 bắt đầu bằng lời kêu gọi sau đây: « Lạy Mục Tử nhà Ít-ra-en, Ngài là Đấng chăn giữ nhà Giu-se như chăn giữ chiên cừu, xin hãy lắng tai nghe! Ngài là Đấng ngự trên các thần hộ giá, » (Tv 80, 2)
Không lạ chi chúng ta cũng tìm thấy đề tài này trong sách I-sa-i-a II sách An Ủi Dân Ít-ra-en « Như mục tử, Chúa chăn giữ đoàn chiên của Chúa, tập trung cả đoàn dưới cánh tay. Lũ chiên con, Người ấp ủ vào lòng, bầy chiên mẹ, cũng tận tình dẫn dắt » (Is 40, 11). « Như bầy chiên, chúng sẽ được nuôi ăn trên các nẻo đường, sẽ gặp được đồng cỏ trên mọi đồi hoang. 10 Chúng sẽ không phải đói phải khát, không bị khí nóng và mặt trời hành hạ, vì Đấng thương xót chúng sẽ hướng dẫn và đưa chúng đến những suối nước tuôn trào. » (Is 49, 9-10)
Tôi dành cho phần cuối bài bất hủ, tuyệt vời này của tiên tri Ê-dê-ki-en: « Đây, chính Ta sẽ chăm sóc chiên của Ta và thân hành kiểm điểm. Như mục tử kiểm điểm đàn vật của mình vào ngày nó ở giữa đàn chiên bị tản mác thế nào, thì Ta cũng sẽ kiểm điểm chiên của Ta như vậy. Ta sẽ kéo chúng ra khỏi mọi nơi chúng đã bị tản mác, vào ngày mây đen mù mịt. Ta sẽ đem chúng ra khỏi các dân, tập hợp chúng lại từ các nước và đưa chúng vào đất của chúng. Ta sẽ chăn dắt chúng trên các núi Ít-ra-en, trong các thung lũng và tại mọi nơi trong xứ có thể ở được. Ta sẽ chăn dắt chúng trong đồng cỏ tốt tươi và chuồng của chúng sẽ ở trên các núi cao Ít-ra-en. Tại đó chúng sẽ nằm nghỉ trong chuồng êm ái, sẽ đi ăn trong đồng cỏ mầu mỡ trên núi non Ít-ra-en. Chính Ta sẽ chăn dắt chiên của Ta, chính Ta sẽ cho chúng nằm nghỉ … Con nào bị mất, Ta sẽ đi tìm; con nào đi lạc, Ta sẽ đưa về; con nào bị thương, Ta sẽ băng bó; con nào bệnh tật, Ta sẽ làm cho mạnh; con nào béo mập, con nào khoẻ mạnh, Ta sẽ canh chừng. Ta sẽ theo lẽ chính trực mà chăn dắt chúng » (Ek 34, 11…16)
Bài thánh vịnh 22 chúng ta vừa hát cho ngày chúa nhật thứ IV Phục Sinh, mời gọi chúng ta đặt lòng cậy trông của chúng ta vào lòng từ bi nhân hậu của Chúa-Mục tử, Ngài hoàn toàn ở trong tình cảnh của những ai hiện giờ đang trải qua những ngày đầy sương mù và tối tăm.
***
Tác giả: bà Marie-Noëlle Thabut
Nguồn: http://www.eglise.catholique.fr/
Dịch giả: Ernest Marco Huỳnh Lương