Alleluia, alleluia!
- Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra. - Alleluia.
-----------------
"Martha rước Người vào nhà mình. Maria đã chọn phần tốt nhất".
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
38 Trong khi thầy trò đi đường, Đức Giê-su vào làng kia. Có một người phụ nữ tên là Mác-ta đón Người vào nhà.
39 Cô có người em gái tên là Ma-ri-a. Cô này cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lời Người dạy.
40 Còn cô Mác-ta thì tất bật lo việc phục vụ. Cô tiến lại mà nói: "Thưa Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tới sao? Xin Thầy bảo nó giúp con một tay! "
41 Chúa đáp: "Mác-ta! Mác-ta ơi! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá!
42 Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Ma-ri-a đã chọn phần tốt nhất và sẽ không bị lấy đi."
« 33 Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho » (Mt 6, 33), câu này của thánh Mát-thêu và có lẽ cũng là cách suy niệm hay nhất toàn bài học Chúa Giê-su muốn dạy chúng ta hôm nay trong nhà của Mác-ta và Maria.
Thánh Lu-ca nói « 38 Trong khi thầy trò đi đường », câu này cho chúng ta biết suốt con đường dài này Chúa có nhiều cơ hội dặn dò khuyên nhủ các môn đệ. Từ chương thứ 9, Chúa bắt đầu lên đường đi Giê-ru-sa-lem, và Chúa chỉ chủ tâm truyền cho các môn đệ những điểm mốc chính yếu về sự trung thành với ơn gọi. Ơn gọi vừa tuyệt vời nhưng đồng thời cũng đòi hỏi nơi mỗi người rất nhiều cố gắng để theo Chúa. Trong những điều Chúa dạy trên đường, Chúa khuyên nhận lời được tiếp đón (Lc 9, 4; 10, 5-9), ở đây chính Ngài cũng hành xử như Ngài dạy: chúng ta có thể hiểu Chúa rất biết ơn và chấp nhận lời mời của Mác-ta.
Câu truyện hôm nay, nối tiếp liền theo dụ ngôn người Sa-ma-ri tử tế. Có hai điều mâu thuẫn giữa hai chị em, nhưng xin đừng vội chỉ trích Mác-ta người phụ nữ năng động đối với cô em hay trầm ngâm suy nghĩ. Thánh sử hình như đặt trung tâm tầm quan trọng bài này vào quan hệ giữa các môn đệ và Chúa Giê-su. Điều này vượt khỏi ngữ cảnh và điều đáng chú ý là chữ: « Chúa hay Thầy » được lập lại ba lần: « Cô này cứ ngồi bên chân Chúa »; Mác-ta nói « Thưa Thầy, em con để mình con phục vụ »; « 41 Chúa đáp », thánh Lu-ca lập lại như thế cố ý làm cho chúng ta nghĩ quan hệ giữa Chúa Giê-su và hai cô chủ nhà không nên được nhìn với cách nhìn đời thường, theo cách cư xử trong xã hội người tử tế. Ở đây Thầy muốn nhắc cho mọi người biết nhận định thế nào là « chọn phần tốt nhất » tức là thái độ chính yếu Ngài chờ đợi nơi các môn đệ.
Cả hai người phụ nữ tiếp đón Chúa đều rất ân cần và quan tâm: Mác-ta muốn buổi tiệc hoàn hảo về mọi mặt, Maria không muốn để mất một Lời nào của Thầy. Không có thể nói một người năng động một người thụ động: cả hai đều lo cho Thầy. Trong phần đầu là Chúa Giê-su nói. Ngài không nói ngay nội dung bài giảng của Ngài: chỉ thấy Maria trong thái độ một môn đệ để cho Thầy giảng dạy, như uống Lời của Ngài. Trong lúc ấy: « Mác-ta thì tất bật lo việc phục vụ ». Cuộc đối thoại chỉ thật sự khởi sự khi Mác-ta bắt đầu nêu lên với Chúa : « Thưa Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tới sao? Xin Thầy bảo nó giúp con một tay! ».
Lúc ấy Chúa phán một Lời làm cho về sau có biết bao nhiêu giấy mực viết về đề tài này: «Mác-ta! Mác-ta ơi! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá! ». Gọi đích tên Mác-ta hai lần là một dấu hiệu tuy vừa là một Lời quở trách nhưng cũng vừa âu yếm của Chúa. Nội dung điều Chúa muốn nói, nếu coi đó là quở trách là không phải vì nỗ lực của Mác-ta muốn tiếp Chúa chu đáo. Nhưng là thái độ quá lo lắng, đây là dịp Chúa điều chỉnh lại đôi chút, có ích cho mọi người. Sẽ có một bài học Chúa triển khai dài hơn sau đó (và chúng ta cũng nên đọc lại mặc dù phụng vụ hôm nay không đề nghị chúng ta trong Thánh Lễ) : « 22 Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: "Vì vậy, Thầy bảo cho anh em biết: đừng lo cho mạng sống: lấy gì mà ăn; cũng đừng lo cho thân thể: lấy gì mà mặc; 23 vì mạng sống thì hơn của ăn, và thân thể thì hơn áo mặc. 24 Hãy nhìn những con quạ mà suy: chúng không gieo, không gặt, cũng không có kho có lẫm, thế mà Thiên Chúa vẫn nuôi chúng. Anh em còn quý giá hơn loài chim biết bao! 25 Hỏi có ai trong anh em, nhờ lo lắng, mà kéo dài đời mình thêm được một gang tay? 26 Vậy, việc nhỏ nhất mà anh em còn làm không được, thì anh em lo lắng về những việc khác làm gì? 27 Hãy nhìn hoa huệ mà suy: chúng không kéo sợi, không dệt vải, thế mà, Thầy bảo cho anh em biết: ngay cả vua Sa-lô-môn, dù vinh hoa tột bậc, cũng không mặc đẹp bằng một bông hoa ấy. 28 Vậy nếu hoa cỏ ngoài đồng, nay còn, mai đã quẳng vào lò, mà Thiên Chúa còn mặc đẹp cho như thế, thì huống hồ là anh em, ôi những kẻ kém tin!29 Phần anh em, đừng tìm xem mình sẽ ăn gì, uống gì, và đừng bận tâm. 30 Vì tất cả những thứ đó, dân ngoại trên thế gian vẫn tìm kiếm nhưng Cha của anh em thừa biết anh em cần những thứ đó. 31 Vậy hãy lo tìm Nước của Người, còn các thứ kia, Người sẽ thêm cho. 32"Hỡi đoàn chiên nhỏ bé, đừng sợ, vì Cha anh em đã vui lòng ban Nước của Người cho anh em. » (Lc 12, 22-32)
« đừng sợ » đó là sứ điệp chính; vài đoạn sau Chúa cảnh báo các môn đệ đừng quá lo cho cuộc sống làm cho lòng phải nặng nề: « 34 "Vậy anh em phải đề phòng, chớ để lòng mình ra nặng nề vì chè chén say sưa, lo lắng sự đời » (Lc 21, 34). Điều này cũng có nguy cơ cản trở chúng ta nghe Lời Chúa. Đó là sứ điệp bài dụ ngôn người gieo hạt giống: « 14 Hạt rơi vào bụi gai: đó là những kẻ nghe, nhưng dọc đường bị những nỗi lo lắng và vinh hoa phú quý cùng những khoái lạc cuộc đời làm cho chết ngộp và không đạt tới mức trưởng thành » (Lc 8, 14). Nếu Mác-ta không cẩn thận sẽ rơi vào trường hợp ấy.
Nhóm Mười Hai đã lãnh nhận bài học ấy. Một ngày sau này, các ông sẽ phải chọn lựa một trong hai sứ vụ: rao giảng hay phục vụ bàn ăn. Các ông đã chọn giải pháp thứ nhất và giao lại việc dọn bàn ăn cho những người khác « 2 Bởi thế, Nhóm Mười Hai triệu tập toàn thể các môn đệ và nói: "Chúng tôi mà bỏ việc rao giảng Lời Thiên Chúa để lo việc ăn uống, là điều không phải.3 Vậy, thưa anh em, anh em hãy tìm trong cộng đoàn bảy người được tiếng tốt, đầy Thần Khí và khôn ngoan, rồi chúng tôi sẽ cắt đặt họ làm công việc đó.4 Còn chúng tôi, chúng tôi sẽ chuyên lo cầu nguyện và phục vụ Lời Thiên Chúa » (Cv 6, 2-4). Cùng với sự kiện này, công việc dọn bàn ăn không bị đánh giá thấp, hay khinh miệt vì những người này cũng được tuyển chọ kỹ càng. Nhưng cũng đừng quên « Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra. » (Mt 4, 4)
***
Tác giả: Marie-Noëlle Thabut
Nguồn: Sách L’ intelligence des Ecritures Socéval Editions
Dịch giả : E. Máccô Lương Huỳnh Ngân
Hiệu đính : Phê-rô Nguyễn Thế Hoằng