BÀI ĐỌC 2 (1Cr 6, 13c-15a,17-20)
"Thân xác anh em là chi thể Chúa Ki-tô."
Trích thư thứ nhất của Thánh Phao-lô Tông đồ gửi tín hữu Cô-rin-tô.
« Nhưng thân xác con người không phải để gian dâm, mà để phụng sự Chúa, vì Chúa làm chủ thân xác. Thiên Chúa đã làm cho Chúa Ki-tô sống lại; chính Người cũng sẽ dùng quyền năng của mình mà làm cho chúng ta sống lại.
15 Nào anh em chẳng biết rằng thân xác anh em là phần thân thể của Đức Ki-tô sao?
17b Ai đã kết hợp với Chúa, thì nên một tinh thần với Người.
18 Anh em hãy tránh xa tội gian dâm. Mọi tội người ta phạm đều ở ngoài thân xác mình, còn kẻ gian dâm thì phạm đến chính thân xác mình.
19 Hay anh em lại chẳng biết rằng thân xác anh em là Đền Thờ của Thánh Thần sao? Mà Thánh Thần đang ngự trong anh em là Thánh Thần chính Thiên Chúa đã ban cho anh em. Như thế, anh em đâu còn thuộc về mình nữa,
20 vì Thiên Chúa đã trả giá đắt mà chuộc lấy anh em. Vậy anh em hãy tôn vinh Thiên Chúa nơi thân xác anh em.
Đọc đoạn thư này cho dân thành Cô-rin-tô như một bài học tuyệt vời về sự tự do. Một bài học gồm ba điểm. Điểm thứ nhất, sự tự do đã phải trả giá rất đắt mới đạt được ; sự tự do có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống cá nhân và cộng đồng; điểm thứ ba là chiêm niệm về sự vĩ đại của loài người .
Điểm thứ nhất, có thể nói « Này tự dự do yêu dấu » ! « Chúa đã mua ngươi với giá thật đắt ».Dĩ nhiên giá ở đây không phải là tiền bạc !. Mỗi người chúng ta đều đã trải nghiệm, phải mất bao nhiêu công sức, kiên nhẫn, những đêm dài mất ngủ và nước mắt để chăm sóc chửa bệnh cho một người thân…hay để chiến thắng cai nghiện thuốc lá, bỏ rượu hay bất cứ thứ gì làm cho chúng ta lệ thuộc ; còn có người đã trả bằng mạng sống của mình cho một nghĩa cử can đảm…Khi thánh Phao-lô nói « Chúa đã mua ngươi với giá thật đắt ».Cách nói đó, không phải chuyện bán buôn. Nhưng Chúa đã trả giá cho sự tự do của chúng ta, Ngài đã tận dụng hết lòng kiên nhẫn và tình yêu để đồng hành với nhân loại trên con đường đi đến tự do và hiệp nhất. Ngài đã mặc khải cho dân Ngài, chính Ngài là đấng giải thoát họ mọi xiềng xích của nô lệ, vì loài người được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa để thống trị vũ trụ. Mọi hình thức nô lệ, thể xác hay tâm lý đều đi ngược lại với công trình của Thiên Chúa cho nhân loại.
Đề tài giải thoát của Chúa được trải suốt Thánh Kinh : Ví dụ như các giáo trưởng Do Thái luận về chữ A-lê-lu-ia và tóm lược trong vài hàng công trình của Thiên Chúa. « Chúa đã đem chúng ta từ kiếp tôi đòi tới tự do, từ bóng tối tới ánh sáng, từ buồn đau đến niềm vui, từ bầu khí tang tóc đến niềm vui các lễ hội, từ tình trạng nông nô đến sự cứu độ…Vì thế hãy hát lên A-lê-lu-ia » . Ở đây hai chữ « giải thoát » và « cứu độ » là đồng nghĩa. Có thể nói như nhau « Chúa đã đem chúng ta từ kiếp tôi đòi tới tự do » hay « từ tình trạng nông nô đến sự cứu độ ». Trong Thánh Kinh khi nói Chúa đã chuộc lại dân tộc Ngài, không có nghĩa mua bán chi cả mà là công trình giải thoát của Người. Cũng như trong sách Đệ Nhị Luật : « Anh (em) hãy nhớ rằng mình đã làm nô lệ tại đất Ai-cập, và ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của anh (em), đã giải thoát anh (em). Vì vậy, hôm nay tôi truyền cho anh (em) điều đó » ( Đệ Nhị Luật 15,15) hay là« Nhưng chính là vì yêu thương anh em, và để giữ lời thề hứa với cha ông anh em, mà ĐỨC CHÚA đã ra tay uy quyền đưa anh em ra và giải thoát anh em khỏi cảnh nô lệ, khỏi tay Pha-ra-ô, vua Ai-cập »
Ngoài ra để làm hiểu rõ hơn ý nghĩa của « Chúa yêu bạn » hãy nghĩ xem : khi muốn mua thứ gì, vì là chúng ta thích nó, yêu chuộng mong muốn có nó. Chúa muốn dân của Ngài, và muốn nó thuộc về Ngài : « Các ngươi thấy Ta đã xử với Ai-cập thế nào, và đã mang các ngươi như trên cánh chim bằng, mà đem đến với Ta. Vậy giờ đây, nếu các ngươi thực sự nghe tiếng Ta và giữ giao ước của Ta, thì giữa hết mọi dân, các ngươi sẽ là sở hữu riêng của Ta. Vì toàn cõi đất đều là của Ta » ( Xuất hành 19 : 4-5) hay là :
« Đừng sợ, vì Ta đã chuộc ngươi về,
đã gọi ngươi bằng chính tên ngươi: ngươi là của riêng Ta!( Is 43 1b)
Và nếu Chúa Cứu Độ muốn chúng ta thuộc về Chúa vì Ngài yêu chúng ta đến nỗi để chúng ta tự do. Thánh Kinh nói Chúa đã chuộc chúng ta lại, chứ không làm cho chúng ta nô lệ, trở thành những nô lệ của Ngài : giải thoát chúng ta khỏi mọi hình thức xiềng xích ( tôn thờ thần tượng, hận thù, ganh ghét, tiền của, hay mọi hình hức lệ thuộc).
Thánh Phao-lô khám phá Thiên Chúa với lòng đầy thán phục : các biến chuyển từ bóng tối ra ánh sáng, từ buồn ra vui, từ bầu khí ảm đạm tang tóc đến như lễ hội, từ tôi đòi đến cứu độ, tất cả các điều này đã được Chúa Giê-su Ki-tô hoàn tất. :
“Người đã giải thoát chúng ta khỏi quyền lực tối tăm, và đưa vào vương quốc Thánh Tử chí ái; trong Thánh Tử, ta được ơn cứu chuộc, được thứ tha tội lỗi”( Cô-lô-xê 1ổ-14)
“Thật vậy, mọi người đã phạm tội và bị tước mất vinh quang Thiên Chúa, nhưng họ được trở nên công chính do ân huệ Thiên Chúa ban nhưng không, nhờ công trình cứu chuộc thực hiện trong Đức Ki-tô Giê-su” ( Rm 3: 23-24)
Điểm thứ hai và cũng là bài học thứ hai cho chúng ta, sự giải thoát đó chiếu soi cho cả cuộc đời cá nhân và trong cộng đoàn chúng ta. Có một lô gíc của Kitô giáo. Thánh Phao-lô giải thích sự giải thoát đó đem chúng ta thuộc vào một quan hệ mới. Trong đoạn sau đây thánh nhân nói: “Anh em không thuộc về anh em nữa” nhưng trong các thư của ngài, thánh Phao-lô nhắc lại nhiều lần: ”anh em thuộc về Đức Ki-tô”( Ga-lát 3:9). Hay trước đó trong thư gửi tín hữu Cô-rin-tô : “…tất cả đều thuộc về anh em, mà anh em thuộc về Đức Ki-tô, và Đức Ki-tô lại thuộc về Thiên Chúa” (1Cr : 21-22). Khi nói tới quan hệ lệ thuộc-mới này là nói tới những cách tu chỉnh cuộc sống, như tới một nơi mới, giống như thể dọn nhà!. Đó là suy luận theo lô-gíc đạo Ki-tô. “Nào anh em chẳng biết rằng thân xác anh em là phần thân thể của Đức Ki-tô sao?”
Câu đã làm cho thánh nhân hoán cãi trên đường Đa-mát « Sao-lê Sao-lê sao ngươi bách hại ta » ?câu này đã làm khám phá mối quan hệ thật mật thiết giữa mỗi Kitô hữu và chính đấng Ki-tô.
Thật thú vị chứng kiến một bài học luân lý của thánh Phao-lô : ngài dùng những lý lẽ gì ? Những luận chứng đáng giá nhất là chúng ta thuộc về đức Giê-su Ki-tô. « Quả thế, bất cứ ai trong anh em được thanh tẩy để thuộc về Đức Ki-tô, đều mặc lấy Đức Ki-tô »( Galát 3,27) ;
« Quả thế, thưa anh em, anh em đã được gọi để hưởng tự do. Có điều là đừng lợi dụng tự do để sống theo tính xác thịt, nhưng hãy lấy đức mến mà phục vụ lẫn nhau » ( Gl 5 : 13)
Điểm thứ ba là bài học thứ ba rút ra từ Lời Chúa hôm nay là: tầm quan trọng của chúng ta. Đối với thánh Phao-lô, việc này đến trực tiếp từ cái ta gọi là Mầu Nhiệm Cứu Độ : Chúa không ngại làm người, Chúa đã nhìn nhận tầm quan trọng của con người. ! . Thời bấy giờ đời sống luân lý ở Cô-rin-tô đặc biệt bê tha. Ý thức bầu khí đó, thánh Phao-lô thấy cần soi sáng lối sống cho các Ki-tô hữu. Ngài trình bày ở đây đạo thuyết về thân thể con người : chi thể của Đức Ki-tô, cũng là đền thờ của Chúa Thánh thần, được tạo nên để cho đời sống vĩnh hằng, chúng ta là thế đó. Thánh Phao-lô không đứng trên cương vị của việc cho phép hay cấm đoán: nhưng sâu sắc hơn ngài đòi hỏi chúng ta phải sống liên kết chặt chẻ với phép Rửa tội của chúng ta. Đây là lý do ngài nêu ra :
« Anh em không thuộc về anh em nữa…thân xác của anh em nhận từ Thiên Chúa, là đền thờ Chúa Thánh Thần ngự »
Để hiểu sức mạnh của lời xác quyết : « Thân xác của anh em là đền thờ Chúa Thánh Thần ngự »chúng ta hãy nhớ lại rằng trong thời thượng cỗ, các đền thờ là nơi thánh thiêng. Thánh Phao-lô dựa vào đó mà nói : « Hãy tôn vinh Thiên Chúa từ thân xác của anh em » Vinh quang Thiên Chúa là sự rạng rỡ của sự hiện diện của Ngài…tức là chính bản thân chúng ta, đời sống thực tế của chúng ta làm tôn vinh Thiên Chúa, đó là hình ảnh của sự hiện diện của Ngài.
Cũng vì lẽ đó mà thánh Lê-ong vào thế kỹ thứ V có nói : « Hởi người Ki-tô hữu, hãy nhớ thủ lãnh của anh em là ai, anh em là chi thể của ai…hởi người Ki-tô hữu hãy ý thức về phẩm gíá của anh em ».
***
PHÚC ÂM ( Ga 1, 35-42)
« Họ xem chỗ Người ở, và ở lại với Người»
Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo Thánh Gio-an.
Hôm sau, ông Gio-an lại đang đứng với hai người trong nhóm môn đệ của ông.
36 Thấy Đức Giê-su đi ngang qua, ông lên tiếng nói: "Đây là Chiên Thiên Chúa."
37 Hai môn đệ nghe ông nói, liền đi theo Đức Giê-su.
38 Đức Giê-su quay lại, thấy các ông đi theo mình, thì hỏi: "Các anh tìm gì thế? " Họ đáp: "Thưa Ráp-bi (nghĩa là thưa Thầy), Thầy ở đâu? "
39 Người bảo họ: "Đến mà xem." Họ đã đến xem chỗ Người ở, và ở lại với Người ngày hôm ấy. Lúc đó vào khoảng giờ thứ mười.
40 Ông An-rê, anh ông Si-môn Phê-rô, là một trong hai người đã nghe ông Gio-an nói và đi theo Đức Giê-su.
41 Trước hết, ông gặp em mình là ông Si-môn và nói: "Chúng tôi đã gặp Đấng Mê-si-a" (nghĩa là Đấng Ki-tô).
42 Rồi ông dẫn em mình đến gặp Đức Giê-su. Đức Giê-su nhìn ông Si-môn và nói: "Anh là Si-môn, con ông Gio-an, anh sẽ được gọi là Kê-pha" (tức là Phê-rô).
Ông Gio-an-Tẩy-giả ra giảng bên bờ sông Gio-đan, ngày ấy có hai môn đệ cạnh bên, là ông Gia-cô-bê và một người nữa mà không biết tên: có người nghĩ rằng chính là Gio-an Tông-đồ; khi thấy Đức Giê-su ông Gio-an Tẩy-giả liền nói với hai môn đệ “Đây là Con Chiên Thiên Chúa”, chỉ có bấy nhiêu lời, hai môn dệ liền từ giả thầy mình mà theo đức Giê-su.
Thánh Gio-an sau này kể lại: “Hai môn đệ nghe bấy nhiêu lời và bỏ theo đức Giê-su”. :
Đối với những ai biết Cựu Ước, như ông Gio-an Tẩy-giả, cụm chữ “Con Chiên Thiên Chúa”thể hiện bốn hình ảnh khác nhau.
Hình ảnh thứ nhất, người ta nghĩ tới con chiên lễ Vượt-qua: Nghi lễ này hằng năm nhắc lại cho dân Do Thái Chúa đã giải thoát họ; đêm rời Ai-cập ông Mô-sê cho dân thực hiện nghi lễ cỗ truyền cắt cỗ con chiên, nhưng ông xác quyết rằng: “Kể từ nay hằng năm nghi lễ này làm chúng ta hồi tưởng lại Chúa ở cùng để giải thoát chúng ta. Máu con chiên đánh dấu sự giải thoát của anh em”.
Hình ảnh thứ hai, chữ “con chiên” làm hồi tưởng tới đấng Mê-si-a được tiên tri I-sa-i-a nói đến: ông gọi là Người Tôi Trung và so sánh như con chiên: “Bị ngược đãi và ô nhục”
“Bị ngược đãi, người cam chịu nhục, chẳng mở miệng kêu ca; như chiên bị đem đi làm thịt, như cừu câm nín khi bị xén lông, người chẳng hề mở miệng” ( Is 53,7).
Theo I-sa-i-a Người Tôi Trung của Thiên Chúa bị hành hạ và giết chết ( vì lẽ đó mà tiên tri gọi là lò sát sinh), nhưng sau đó dược nhìn nhận là đấng cứu độ cả loài người : I-sa-i-a nói:
“Này đây, người tôi trung của Ta sẽ thành đạt, sẽ vươn cao, nổi bật, và được suy tôn đến tột cùng”.( Is, 52:13)
Hình ảnh thứ ba, gợi lại hình ảnh con chiên, là nghĩ tới I-sa-ac, đứa con yêu dấu của tổ phụ Ap-ra-ham. Ap-ra-ham ban đầu tưởng rằng Chúa muốn ông dâng con mình làm lễ toàn thiêu. Ông sẵn sàng vâng lời thi hành nghi lễ ghê tởm đó, vì thời ấy các đạo khác cũng làm như thế. Khi I-sa-ac hỏi cha “Có lửa, có củi đây, còn chiên để làm lễ toàn thiêu đâu? “? (St 22,8b) " Ông Áp-ra-ham đáp: "Chiên làm lễ toàn thiêu, chính Thiên Chúa sẽ liệu, con ạ.". Lúc ấy ông không nghĩ là lời nói của ông đúng như thế: vì lúc ông định thi hành thì Chúa chận tay ông lại, và như chúng ta biết, Chúa phán:
"Đừng giơ tay hại đứa trẻ, đừng làm gì nó!” (St 22,11)
Và Ngài chỉ cho ông Ap-raham con chiên để tế lễ. và từ đó ở Do Thái người ta hiểu rằng không có một lý do gì Chúa muốn con người đỗ máu.
Hình ảnh thứ tư, sau cùng khi nghe ông Gio-an Tẩy-giả nói tới con chiên, các môn đệ nghĩ đến ông Mô-sê; các lời nguyện gẫm sách Xuất Hành so sánh ông Mô-sê như là con chiên: Họ tưởng tượng một trong hai bên cáng cân là tất cả lực lượng quân đội Ai-cập:Vua Pha-ra-ong, những chiến xa, toàn quân đội, đoàn kỵ binh. Bên kia cáng cân là Mô-sê dưới hình thức là con chiên nhỏ. Thế nhưng trước sức mạnh của các vua Pha-ra-ong, sự yếu đuối và sự chân thiện đã thắng.
Giê-su Con Thiên Chúa.
Chúng ta không biết ông Gio-an Tẩy-giả thấy gì khi so sánh đức Giê-su như con chiên ; thế nhưng sau đó thật lâu, thánh Gio-an Tông Đồ cũng nói tới cảnh tượng đó và mời gọi chúng ta hình dung cả bốn hình ảnh đó về con chiên ; dưới mắt ngài bốn hình ảnh đó phát họa lên chân dung đấng Mê-si-a.
Trước hết là « Con chiên lễ vượt qua », vì đã giải thoát cả nhân loại khỏi ách nô lệ, và tội lỗi. Con chiên ấy xoá tội trần gian, có nghĩa là reo rắt tình yêu trên toàn cầu, hoà giải nhân loại với Thiên Chúa.
Chân dung thứ hai, xứng với danh xưng Người Tôi Trung Thiên chúa, vì đã thi hành sứ mạng của đấng Mê-si-a, mang lại sự cứu độ cho nhân loại và như Người Tôi Trung trong sách I-sa-i-a, Người đã bị bách hại, và chịu khổ hình (trên thánh giá) và hưởng vinh quang ( Phục sinh).
Chân dung thứ ba , Thánh Gio-an mời gọi chúng ta nhìn tới I-sa-ac qua Chúa Giê-su. Ngài cũng là đứa Con yêu dấu, hoàn toàn được hiến dâng cho ý Đức Chúa Cha. Như trong sách Do Thái, lập lại lời trong Tv 39/40
“Trước hết, Đức Ki-tô nói: Hy lễ và hiến tế, lễ toàn thiêu và lễ xá tội, Chúa đã chẳng ưa, chẳng thích, mà đó chính là những thứ của lễ được dâng tiến theo Lề Luật truyền.9 Rồi Người nói: Này con đây, con đến để thực thi ý Ngài. Thế là Người bãi bỏ các lễ tế cũ mà thiết lập lễ tế mới.10 Theo ý đó, chúng ta được thánh hoá nhờ Đức Giê-su Ki-tô đã hiến dâng thân mình làm lễ tế, chỉ một lần là đủ”( Dt 10,8-10)
Chân dung thứ tư, các bạn còn nhớ sức yếu của Mô-sê so với sức mạnh vua Pha-ra-ong được ví như con chiên. Thế nhưng nhờ ơn Chúa, kẻ yếu đã dành lại được tự do cho mình và cho dân của Ngài. Hình ảnh ấy là hình ảnh của Chúa Giê-su, “người hiền lành, tâm hồn nghèo khó” như trong bảy Phúc Thật.
Những sự kiện trong đời sống, cái chết, và sự Phục Sinh của Đấng Ki-tô thể hiện chính xác hơn những gì ông Gio-an Tẩy-giả trông thấy về mầu nhiệm con chiên, con chiên này vừa là nạn nhân nhưng vừa là kẻ chiến thắng, như thánh Phêrô nói trong thư 1 của ngài:
“Anh em hãy biết rằng không phải nhờ những của chóng hư nát như vàng hay bạc mà anh em đã được cứu thoát khỏi lối sống phù phiếm do cha ông anh em truyền lại.19 Nhưng anh em đã được cứu chuộc nhờ bửu huyết của Con Chiên vẹn toàn, vô tỳ tích, là Đức Ki-tô”( 1Phêrô 1,18-19)
Ở đây “máu “có nghĩa là :”sự sống”.
***
Tác giả: Marie-Noëlle Thabut
Nguồn: Sách L’ intelligence des Ecritures Socéval Editions
Dịch giả: E. Máccô Lương Huỳnh Ngân
Hiệu đính: Phêrô Nguyễn Thế Hoằng