"Anh em hãy thực thi lời đã nghe".
Trích thư Thánh Giacôbê Tông đồ.
Anh em thân mến
17 Mọi ơn lành và mọi phúc lộc hoàn hảo đều do từ trên, đều tuôn xuống từ Cha là Đấng dựng nên muôn tinh tú; nơi Người không hề có sự thay đổi, cũng không hề có sự chuyển vần khi tối khi sáng.
18 Người đã tự ý dùng Lời chân lý mà sinh ra chúng ta, để chúng ta nên như của đầu mùa trong các thọ tạo của Người.
.21 Vì vậy, anh em hãy giũ sạch mọi điều ô uế và mọi thứ độc ác còn lan tràn; hãy khiêm tốn đón nhận lời đã được gieo vào lòng anh em; lời ấy có sức cứu độ linh hồn anh em.
22 Anh em hãy đem Lời ấy ra thực hành, chứ đừng nghe suông mà lừa dối chính mình
27 Có lòng đạo đức tinh tuyền và không tỳ ố trước mặt Thiên Chúa Cha, là thăm viếng cô nhi quả phụ lâm cảnh gian truân, và giữ mình cho khỏi mọi vết nhơ của thế gian.
Sau khi kết thúc thư cho các tín hữu Ê-phê-sô trong Thánh Lễ các tuần vừa qua, hôm nay chúng ta đến với thư của thánh Gia-cô bê. Tác giả mới, người nhận thư mới, dĩ nhiên với một văn cảnh mới, lời lẽ mới. Không còn nữa các lời văn bay bổng, các lời suy niệm ngạc nhiên thán phục về mầu nhiệm Chúa Ki-tô. Thật sự hết hay sao ? Thoáng qua có vẻ là thế. Sở dĩ lời văn của thánh Gia-cô-bê có vẻ ít khích động hơn nhưng nó cũng vang lên mạnh mẽ đức tin vào Chúa Ki-tô. Ngay từ đầu thánh nhân tự giới thiệu : « 1 Tôi là Gia-cô-bê, tôi tớ của Thiên Chúa và của Chúa Giê-su Ki-tô… »
Tất cả bài đọc hôm nay dường như thánh nhân muốn giảng cho những người vừa mới nhận phép Rửa, những người được gọi là tân tòng (tiếng Pháp gọi là những « mầm non », thánh Cyrrille thành Giê-ru-sa-lem dùng danh gọi những người này, có nghĩa là những người mới khám phá ra mầu nhiệm.) Kể từ nay họ sống trong ân huệ của Chúa, trong ánh sáng của Chúa (câu 17-18), theo Lời của Chúa (c 21) : luôn được đổi mới, họ sẽ là hình ảnh Chúa Ki-tô, là những người phục vụ người nghèo. (các câu 22.27) .
Trước tiên người rao giảng mời gọi họ chiêm ngắm ơn Chúa ban : « 17 Mọi ơn lành và mọi phúc lộc hoàn hảo đều do từ trên, đều tuôn xuống từ Cha »Người Do Thái từ lâu đã xác tín như thế, nhưng đối với một Ki-tô hữu « Mọi ơn lành và mọi phúc lộc hoàn hảo »là Chúa Giê-su Ki-tô : «16 Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời » (Ga 3,16) Chúng ta biết rằng rất khó cho những người đồng thế hệ với Đấng Ki-tô chấp nhận nguồn gốc thần thiêng của Ngài. Có phải vì thế mà thánh Gia-cô-bê, như thánh Gio-an dùng cụm chữ « đều do từ trên »
Tin Mừng theo thánh Gio-an nhấn mạnh nhiều lần: « 23 Người bảo họ: "Các ông bởi hạ giới; còn tôi, tôi bởi thượng giới » (Ga8,23). Và trong các bài Phúc Âm Chúa nhật vừa qua chúng ta đã nghe bài giảng của Chúa Giê-su về bánh hằng sống trong Tin Mừng theo thánh Gio-an : « 38 vì tôi tự trời mà xuống, không phải để làm theo ý tôi, nhưng để làm theo ý Đấng đã sai tôi » (Ga6,38) ; « 51 Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống.Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời. Và bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống. » (Ga 6,51).
Nhận phép Rửa Tội tức là đơn sơ lãnh nhận hồng ân Thiên Chúa ban cho, nhưng không để được chia sẻ sự sống của Con Ngài. Ơn cho nhưng không, thánh Gia-cô-bê lặp lại một cách quả quyết : «18 Người đã tự ý dùng Lời chân lý mà sinh ra chúng ta » (c 18) .
Đời sống mới ấy, những người được phép Rửa lãnh nhận như ánh sáng chiếu soi trong tăm tối của nhân loại. Khi người được phép Rửa được gọi là những kẻ được soi sáng, người ta nghĩ như lời tiên tri I-sa-i-a được thực hiện : «1 Dân đang lần bước giữa tối tăm đã thấy một ánh sáng huy hoàng ; đám người sống trong vùng bóng tối, nay được ánh sáng bừng lên chiếu rọi » (Is9,1). Một lần nữa chính thánh Gio-an phụ âm lại với bài hôm nay của chúng ta: « Tôi là ánh sáng thế gian. Ai theo tôi, sẽ không phải đi trong bóng tối, nhưng sẽ nhận được ánh sáng đem lại sự sống. » (Ga 8,12) Vì thế thành ngữ của thánh Gia-cô-bê nói lên tất cả chiều kích của đức tin, tức là nhìn nhận Thiên Chúa là « Cha là Đấng dựng nên muôn tinh tú »( c17).Trong nghi thức Rửa Tội các tân tòng tuyên thệ từ nay chỉ nhìn lên ánh sáng ấy, ánh sáng duy nhất không thay đổi không bị chuyển vần khi tối khi sáng. : « 17 Mọi ơn lành và mọi phúc lộc hoàn hảo đều do từ trên, đều tuôn xuống từ Cha là Đấng dựng nên muôn tinh tú; nơi Người không hề có sự thay đổi, cũng không hề có sự chuyển vần khi tối khi sáng »
Một đề tài khác suy niệm về Bí Tích Rửa Tội : đó là lời nói : «18 Người đã tự ý dùng Lờichân lý mà sinh ra chúng ta ». Lời nói là trung tâm đời sống người Do Thái, cũng như trung tâm của những người được Phép Rửa vì đối với họ, Chúa Ki-tô là Lời của Thiên Chúa, ban cho con người được sự sống : «1 Lúc khởi đầu đã có Ngôi Lời.Ngôi Lời vẫn hướng về Thiên Chúa, và Ngôi Lời là Thiên Chúa… 9 Ngôi Lời là ánh sáng thật, ánh sáng đến thế gian và chiếu soi mọi người.12 Còn những ai đón nhận, tức là những ai tin vào danh Người, thì Người cho họ quyền trở nên con Thiên Chúa »(Ga 1). Ở đây thánh Gia-cô-bê dựa trên chữ « tân tòng », gốc chữ Pháp có nghĩa là mầm non, ngài nói « lời đã được gieo vào lòng anh em ».
Vì thế, làm sao Lời ấy không sinh hoa trái Chúa hằng mong đợi ? : « hãy khiêm tốn đón nhận lời đã được gieo vào lòng anh em; lời ấy có sức cứu độ linh hồn anh em » (c 21). Nhưng như các tiên tri từ muôn thuở , thánh Gia-cô-bê không phải không biết Chúa không đời nào ép buộc ai. Các hồng ân Chúa ban không đòi hỏi một điều kiện nào, nhưng chúng ta tự do về những hành vi của chúng ta. Chúng ta quá biết điều ấy. Vì thế mới có lời khích lệ sau cùng : «21 Vì vậy, anh em hãy giũ sạch mọi điều ô uế và mọi thứ độc ác còn lan tràn; hãy khiêm tốn đón nhận lời đã được gieo vào lòng anh em; lời ấy có sức cứu độ linh hồn anh em.
22 Anh em hãy đem Lời ấy ra thực hành, chứ đừng nghe suông mà lừa dối chính mình
27 Có lòng đạo đức tinh tuyền và không tỳ ố trước mặt Thiên Chúa Cha, là thăm viếng cô nhi quả phụ lâm cảnh gian truân, và giữ mình cho khỏi mọi vết nhơ của thế gian.
***