"Ngươi phân bì giùm ta làm chi ? Ước gì toàn dân được nói tiên tri "
Trích sách Dân số
25 ĐỨC CHÚA ngự xuống giữa đám mây và nói chuyện với ông Mô-sê. Người lấy một phần Thần Khí đang đậu trên ông mà đặt trên bảy mươi kỳ mục. Khi Thần Khí đậu xuống trên các ông thì các ông bắt đầu phát ngôn, nhưng việc đó không tái diễn nữa.
26 Bấy giờ có hai người ở lại trong trại, một người tên là En-đát, một người tên là Mê-đát. Các ông đã được ghi trong danh sách kỳ mục, nhưng đã không đến Lều. Thần Khí đậu xuống trên các ông và các ông bắt đầu phát ngôn trong trại.
27 Một người thanh niên chạy đi báo tin cho ông Mô-sê rằng: "Ông En-đát và ông Mê-đát đang phát ngôn trong trại! "
28 Ông Giô-suê con ông Nun, từng theo hầu ông Mô-sê từ hồi còn nhỏ, lên tiếng nói với ông Mô-sê: "Thưa thầy, xin thầy ngăn cản họ! "
29 Nhưng ông Mô-sê trả lời: "Anh ghen giùm tôi à? Phải chi ĐỨC CHÚA ban Thần Khí trên toàn dân của Người để họ đều là ngôn sứ! " Vì ĐỨC CHÚA đã ban Thần Khí của Người trên họ.
Chúng ta đang ở chương 11 trong sách Dân Số. Mười chương trước miêu tả tổ chức cuộc sống trong sa mạc Si-na-i. Chương 11 thuật lại hai điều : trước tiên là một cuộc khủng hoảng làm chấn động dân chúng sau đó là một điều làm nản lòng ông Mô-sê, suýt làm ông bị quá sức. Rắc rối đến từ cuộc sống khó khăn trong sa mạc : không ai chết đói vì man-na rơi xuống mỗi buổi sáng. Và chính vì thế mà mọi người quên đó là món quà từ trời mà dần dần theo thời gian họ thấy nhàm chán : «5 Nhớ thuở nào ta ăn cá bên Ai-cập mà không phải trả tiền, rồi nào dưa gang, dưa bở, nào hẹ, nào hành, nào tỏi.6 Còn bây giờ đời ta tàn rồi; mọi thứ đó hết sạch, chỉ còn thấy man-na thôi. » ( Ds11,5-6) Nghe dân chúng làm ra vẻ kén ăn, ông Mô-sê muốn buông xuôi tất cả. Làm sao đem đoàn dân bướng bỉnh này trên con đường đầy chông gai đến Đất Hứa được? Có vẻ chỉ còn mình còn lòng tin. « Sao Ngài lại làm khổ tôi tớ Ngài? Tại sao con lại không đẹp lòng Ngài, khiến Ngài đặt gánh nặng tất cả dân này lên con?12 Có phải con đã cưu mang tất cả dân này không? Có phải con đã sinh ra nó không mà Ngài lại bảo con: "Hãy bồng nó vào lòng, như vú nuôi bồng trẻ thơ, mà đem vào miền đất Ta đã thề hứa với cha ông chúng?13 Con lấy đâu ra thịt cho cả dân này ăn, khi chúng khóc lóc đòi con: "Cho chúng tôi thịt để chúng tôi ăn?14 Một mình con không thể gánh cả dân này được nữa, vì nó nặng quá sức con.15 Nếu Ngài xử với con như vậy, thì thà giết con đi còn hơn -ấy là nếu con đẹp lòng Ngài! Đừng để con thấy mình phải khổ nữa ! » ( Ds11,11-15) .
Câu trả lời của Chúa gồm hai vế. Trước tiên Ngài nói nếu nhiệm vụ của Mô-sê quá nặng, không nên ở một mình, Chúa đề nghị cho ông những cộng tác viên ( đây là bài hôm nay của chúng ta). Điều thứ hai là Chúa hứa ban thịt cho dân chúng. Nhưng Mô-sê quá thất vọng đến nỗi nghi ngờ Chúa có thể nuôi mọi người ! Vì thế Chúa trả lời ông : « ĐỨC CHÚA mà chịu bó tay sao? Bây giờ ngươi sẽ thấy lời Ta phán có đúng hay không. » ( 11,23). Đoạn chúng ta đọc hôm nay là lúc Chúa cho Mô-sê những cộng tác viên. Điều này xảy ra trong hai giai đoạn : ban đầu Mô-sê phải chọn lựa họ, sau đó Chúa sẽ ban Thần Linh Ngài trước khi gởi đi thi hành sứ vụ. Chúa nói, hãy «… tập họp bảy mươi người trong số kỳ mục của dân và đặt họ đứng chung quanh Lều » « Người lấy một phần Thần Khí đang đậu trên ông mà đặt trên bảy mươi kỳ mục » ( 11,25). Những người này được gọi là những « bô lão »trong dân chúng là những người đứng đầu các gia đình và cao tuổi nhất. Mô-sê liền lập một danh sách gồm bảy mươi vị cao niên và tập họp họ lại dưới Lều chứa Hòm Bia Thiên Chúa. Kể từ nay ông được hỗ trợ bởi một loại thượng nghị viện.
Trên bảy mươi người được ông Mô-sê chọn chỉ có sáu mươi tám người trả lời, ra khỏi trại để đến Lều Tập Họp. Hai người, tên Ê-đát và Mơ-đát ở lại trong tại. Trong bài không nói vì hai ông không bằng lòng hay sự bất tuân đó phát xuất từ một thái độ không rõ ràng với ông Mô-sê. Và Chúa vẫn làm như Ngài nói : « Người lấy một phần Thần Khí đang đậu trên ông mà đặt trên bảy mươi kỳ mục » ( 11,25).Dĩ nhiên cách nói như thế làm cho chúng ta ngạc nhiên. Chính thật ra đấy chỉ là một cách nói tượng hình, có nghĩa là kể từ đây các Bô Lão được giao cùng sứ vụ với Mô-sê và được Chúa Thánh Thần đồng hành với họ. Cũng đừng quên rằng chính Mô-sê tuyển chọn họ. Chúa tôn trọng sự chọn lựa của ông, Ngài tôn trọng đến mức cũng ban Thánh Linh để được làm cùng sứ vụ cho hai người bướng bỉnh ở lại trong trại không đến tập họp.
Mọi người không tán thành thái độ mới của En-đát và Mơ-đát. Có ai đó liền báo cho Mô-sê : « : "Ông En-đát và ông Mê-đát đang phát ngôn trong trại! »( 11,27) . Liền đó có hai phản ứng hoàn toàn đối lập. Một bên Giô-suê người hầu trung tín của Mô-sê muốn bảo vệ đặc quyền của chủ mình. Ông cho rằng không bình thường những ai bất tuân lệnh và tỏ ra quá độc lập, tự làm như đã nhận ơn Chúa Thánh Thần. Ông la lên « Thưa thầy, xin thầy ngăn cản họ! » Giô-suê có một phản ứng quá lo lắng : chúng ta cũng thường không kềm chế được mọi sự !.
Một bên là Mô-sê, trái lại, luôn trung thành với sự chọn lựa của mình : một khi đã chọn lựa bảy mươi nhân vật để trợ giúp, ông hẳn biết mình sẽ không làm chủ được mọi sự. Trái lại, Mô- sê lấy làm thích thú vì Thánh Thần Chúa đã đồng hành với tất cả. Câu trả lời của ông thật tuyệt vời : « "Anh ghen giùm tôi à? Phải chi ĐỨC CHÚA ban Thần Khí trên toàn dân của Người để họ đều là ngôn sứ! ». Vài câu sau đoạn này, Sách Dân Số chép : « 3 Ông Mô-sê là người hiền lành nhất đời » ( Ds12,3). Ở đây chúng ta có bằng chứng cụ thể, vì ông thật tình vui vì thấy không chỉ một mình mang trên vai cả dân tộc và không có độc quyền ơn Thánh Linh.
Sau này khi đọc lại câu trả lời của ông Mô-sê, mới thấy đây là một lời tiên tri thật sự : ao ước toàn dân trở thành ngôn sứ, tức là ý muốn sau cùng trong kế hoạch của Thiên Chúa, trong một thời đại không ai nghĩ đến sự dân chủ. Vậy mà ông Mô-sê đã ao ước như thế. Dân tộc này cư xử như một bầy trẻ con không bao giờ hài lòng, Mô-sê mong họ được ơn khôn ngoan và biết phân định để kiên quyết nắm vận mạng mình trên con đường giải phóng đầy hiểm nguy.
Ước mơ của Mô-sê được Giô-en lặp lại với hình thức một lời tiên tri : « "Sau đó, Ta sẽ đổ thần khí Ta trên hết thảy người phàm. Con trai con gái các ngươi sẽ trở thành ngôn sứ, người già được báo mộng, thanh niên thấy thị kiến »( Ge 3,1)
***